تحلیل هیکل از سخنان اخیر مرسی

فارس: «محمد حسنین هیکل»، نویسنده و روزنامه‌نگار برجسته مصری از سخنان «محمد مرسی»، رئیس جمهوری مصر که آن را در سالن «المؤتمرات» شهر قاهره ایراد کرد، به شدت انتقاد کرد. هیکل تاکید کرد که می‌بایست زمان مشخصی برای سخنرانی که یک رئیس جمهور قصد ایراد کردن آن را دارد، در نظر گرفت و این زمان را جز در موارد استثنایی و بسیار ضروری تغییر نداد و براین اساس اشتباه محض است که در چنین شرایطی و در این زمان رئیس جمهوری مصر اقدام به سخنرانی کند. این نویسنده و روزنامه‌نگار برجسته مصری گفت: من نمی‌فهمم، چرا رئیس جمهوری مصر جریان‌ها و گروه‌های معارض را به گفت‌وگو و مذاکره دعوت کرد و در موارد بسیاری مشاهده کرده‌ام که محمد مرسی با معارضان نرمش و مدارای بسیاری به خرج می‌دهد. وی در این باره تاکید کرد که محمد مرسی در سخنان خود تلاش کرد، رضایت برخی نیروها و گروه‌ها را جلب کند، به ویژه هنگامی‌که از جوانان انقلاب و فقرا و مستمندان مصر سخن می‌گفت، در حالی‌که چنین گفتمانی، گفتمان یک رئیس جمهوری نگران و مضطرب است که واقعیت‌ها و حقایق را نمی‌بیند. محمد حسنین هیکل در ادامه افزود: از نکات مورد توجه و تامل عدم نام بردن از برخی شخصیت‌ها در سخنرانی مرسی است که از جمله آنها باید به برخی از رهبران و سران جماعت اخوان المسلمین اشاره کرد، در واقع ستارگان اخوانی در سخنرانی مرسی جای داده نشده بودند. هیکل در این ارتباط توضیح داد که رئیس جمهوری مصر در سخنرانی خود هیچ نقطه امیدی به جامعه مصر نشان نداد و از امید سخنی به میان نیاورد و هنگامی‌که از دیون و قروض «جمال عبد الناصر»، رئیس جمهوری ملی‌گرا و اسبق مصر سخن می‌گفت، فراموش کرد، موضوع ملی کردن کانال سوئز توسط وی را یادآوری کند، در حالی‌که از زمان ملی کردن کانال سوئز تاکنون این کانال درآمدهای بسیار برای مصر به همراه داشته و بر این اساس مرسی می‌بایست تمام اطلاعات موجود را ارائه می‌داد. این تحلیلگر بزرگ سیاسی مصر تاکید کرد که وظیفه وزیر کشور افشای مزدوران و ماهیت واقعی آنهاست و این وظیفه یک رئیس جمهور است که هنگام مورد خطاب قرار دادن مردم، آموزگار و معلم آنها باشد و در سخنان خود همان‌گونه که پیشتر وعده داده بود، از نگفته‌ها بگوید. وی آنچه در مصر روی می‌دهد را «جنگ در جنگل برای به دست گرفتن قدرت و تصرف و احتکار مراکز و موسسات خاص اجتماعی و مالی توصیف کرد» و افزود: ما در برابر گروهی قرار داریم که به آن توضیح دهیم، پس از انقلاب پای در مصر گذاشته و چنین گروهی هیچ‌گاه نمی‌تواند، شکل دهنده و به وجود آورنده چنین انقلابی باشد. هیکل تاکید کرد که جماعت اخوان المسلمین در عمل در انقلاب مصر مشارکت داشت، اما در مرحله‌ای دیر پای به عرصه گذاشت، در حالی‌که جوانان اخوان از همان ابتدا در عرصه حضور داشتند. این نویسنده برجسته مصری همچنین گفت: جماعت اخوان المسلمین نیازمند اندیشه و تامل است، چون یکباره با قدرت غافلگیر شد و هم اکنون این جماعت بیش از آنکه با قضایای داخلی و محلی سروکار داشته باشد، با قضایای بین المللی درگیر و مواجه است. هیکل در ادامه افزود: محمد مرسی در سخنان خود گفت که قانون اساسی مصر نیاز به تعدیل و اصلاح دارد، قانون اساسی که هر شش ماه یک بار تغییر ‌کند و اصلاح ‌شود، قابل انتقاد است. همچنین مرسی درحالی از اصلاح و تعدیل در قانون اساسی سخن گفت که تا پیش از این تاکید می‌کرد که تعدیلات و اصلاحات صورت گرفته در قانون اساسی مصر موفق شده رضایت همه را جلب کند، در حالی‌که بسیاری از نیروها و جریان‌های سیاسی از آن رضایت نداشتند. این نویسنده برجسته مصری گفت: اگر محمد مرسی پست یا منصبی وزارتی را به «خیرت الشاطر»، معاون رهبر جماعت اخوان المسلمین و دیگر اعضای دفتر ارشاد پیشنهاد داده و آنان این پست‌ها را رد کرده و با آنها موافقت نکردند، به این دلیل بوده که آنها می‌خواستند، قدرت در سایه باشند و بدون اینکه مورد باز خواست و محاکمه قرار گیرند، بر مصر حکومت کنند و با تمام این احوال رئیس جمهوری مصر هیچ اعتراضی به «منیر فخری عبد النور» نکرد. هیکل تاکید کرد که این حق حزب حاکم است که با هر لحنی که می‌خواهد و صلاح می‌داند، سخن بگوید، اما در همان حال هم شهروندان و مردم مصر هم این حق را دارند که این سخنان را بپذیرند یا رد کنند. وی ابراز تعجب کرد که اگر هدف مرسی برپایی دولتی اسلامی در مصر است، چگونه از قبطی‌های مصر می‌خواهد که در آن مشارکت داشته باشد؟ در حالی‌که آنها نیز شهروند مصر به شمار می‌آیند و از تمام حق و حقوق شهروندی برخوردار هستند و بر این اساس این حق را دارند که درخواست مرسی را رد کنند و نپذیرند. محمد حسنین هیکل مرحله‌ای که مصر در آن به سر می‌برد، را به «بحران» توصیف کرد و در این ارتباط به درخواست‌های مردمی مبنی بر کناره گیری فوری وی از قدرت استناد جست و گفت: اما سوال این است که پس از کناره گیری مرسی از قدرت چه باید کرد؟ به نظر می‌رسد که ما هم اکنون نیازمند ترسیم تصویر مرحله آینده برای مصر هستیم.