کلاهبرداری آمریکا از قرقیزستان

فارس: عده‌ای از نمایندگان پارلمان قرقیزستان نسبت به ساخت برج مراقبت در پایگاه نظامی ماناس و دوگانه بازی‌های آمریکا و خطراتی که ممکن است این اقدام برای امنیت ملی قرقیزستان به بار آورد، دست به اعتراض زدند. از مدت‌ها پیش به‌ این سو، موضوع ساخت برج مراقبت در فرودگاه بین‌المللی «مناس» از سوی آمریکا، نه تنها در میان رسانه‌های گروهی و کارشناسان بلکه در میان نهادهای مختلف قرقیزی شامل پارلمان این کشور گفت‌وگوهای داغی را به‌ میان آورده است. در تابستان سال گذشته بود که کمیته توسعه اقتصادی پارلمان قرقیزستان اعلام کرد، ساخت برج مراقبت از سوی آمریکا بدون در نظر گرفتن منافع قرقیزستان دنبال می‌شود. این کمیته ضمن پخش گزارشی به‌ وجود کلاه‌برداری در این پروژه اشاره کرد و به‌ دلیل نقض توافق قبلی از سوی آمریکا، خواستار قطع ادامه احداث این برج شده بود. این موضوع در ماه‌های بعد نیز بارها از سوی نمایندگان پارلمان قرقیزستان مطرح شد ولی واکنش‌های جدی‌ای را از سوی دولت این کشور در پی نداشت. در چند روز پیش ،کمیته حمل و نقل، معماری و ساختمان‌سازی پارلمان قرقیزستان وضع موجود در پروژه ساخت برج مراقبت در فرودگاه بین‌المللی مناس را مورد بررسی قرار داد. «گالینا اسکرپکینا» نماینده پارلمان این کشور در جلسه کمیته یاد شده هشدار داد که براساس نظر کمیته دولتی امنیت ملی قرقیزستان وجود برج مراقبت، امنیت ملی این کشور را با تهدیداتی جدی مواجه خواهد کرد زیرا آمریکایی‌ها از طریق این برج امکان کنترل بر حریم هوایی قرقیزستان در ارتفاع هشت هزار کیلومتر را خواهند داشت. وی در همین حال، خواستار حضور نمایندگان نهادهای مربوطه قرقیزستان در تشخیص و نصب تجهیزات برج مراقبت شد. این نماینده پارلمان قرقیزستان تاکید کرد که موضوع نیاز به برج مراقبت را بایستی بیشکک تعیین کند، نه اینکه دولت آمریکا تصمیم گرفته و براساس منافع خود مبادرت به ساخت برج نماید. مواقفت‌نامه ساخت برج مراقبت در سال 2009 به‌امضا رسیده بود و موقعی موضوع رسانه‌ای شد که برخی از نمایندگان پارلمان قرقیزستان از نقض مواقفت‌نامه از سوی آمریکا و تغییر برخی از شاخص‌های آن به‌شمول ارتفاع برج خبر دادند. برخلاف توافق قبلی، آمریکا هیج یک از شرکت‌های پیمانکار قرقیزی را جلب نکرد و ضمن برگزاری یک مناقصه که از چند و چون آن بیشکک اصلا اطلاعی نداشت، پنتاگون شرکت آمریکایی RAYTHEON را برنده اعلام کرد که آن نیز اجرای پروژه ساخت برج مراقبت را به‌پیمانکار ترکی خود با نام SERKA واگذار کرد. اما در حدود یک سال پیش، طرف قرقیزی متوجه شد که این شرکت با نظرداشت منافع خود، مشخصات برج را تغییر داده و ارتفاع آن را از 36 متر تا 22 متر کاهش داده است. این در حالی است که هزینه‌ها بدون تغییر باقی مانده است. «الماسبیک باتربیک‌اف» نماینده پارلمان قرقیزستان در جلسه کمیته روابط بین‌المللی اعلام کرد که در رابطه با ساخت این برج کلاه‌برداری بین‌المللی وجود داشته و این موضوع باید به‌ صورت جدی از سوی بیشکک و واشنگتن پیگیری شود. هنوز در ماه نوامبر سال 2012 پارلمان قرقیزستان ضمن مطالعه این موضوع اعلام کرده بود که طرف آمریکا بدون گرفتن نظر بیشکک ارتفاع برج مراقبت را 25 متر تعیین کرده است در حالی که موسسه دولتی «قرقیز آئرو نویگیشن» خواستار ساخت آن با ارتفاع 36 متر بود. حالا دیگر ارتفاع برج تا 22 متر نزول کرده است. در گزارش‌های متعدد نمایندگان پارلمان قرقیزستان به‌ آن اشاره شده است که شرکت پیمانکار قیمت‌ خرید مواد ساختمانی، تجهیزات و نصب آن را به‌طور غیرواقعی معرفی کرده و بابت ساخت هر متر مکعب 15 هزار دلار در نظر گرفته است. این در حالی است که مواد ساختمانی از بازارهای داخلی قرقیزستان خریداری شده و هرگز با قیمت‌های اعلام‌ شده همخوانی ندارد. نماینده پارلمان قرقیزستان «ایگور گوسارف» معتقد است که ساخت 900 متر مربع در کل از یک میلیون تا 2 میلیون دلار هزینه خواهد داشت ولی برای ساخت برج 22 متری که تقریبا 900 متر مربع مساحت خواهد داشت، 12 میلیون دلار هزینه شده است که مبلغ غیرواقعی به‌نظر می‌رسد. به‌ اعتقاد نمایندگان پارلمان قرقیزستان با مبلغ 28.9 میلیون دلاری که هزینه نهایی این برج اعلام شده است، ساخت و تجهیز برجی با ارتفاع 36 متر کاملا امکان‌پذیر بود. حتی در 12 ژوئن 2012، کمیته توسعه اقتصادی پارلمان این کشور تقاضای قطع امور ساخت و ساز تا زمان حل نهایی موضوع ارتفاع برج را کرده بود، اما دولت قرقیزستان با ملاحظاتی، تداوم ساخت این پروژه را به‌ نفع کشور ارزیابی کرد. در همین حال، برخی از نمایندگان پارلمان قرقیزستان بر این باورند، جدا از بحث کلاه‌برداری، طرف قرقیزی در جریان چگونگی تجهیزات بکار گرفته شده در این برج قرار ندارد که این موضوع در آینده می‌تواند امنیت ملی کشور را با چالش‌های جدی رو‌به‌رو کند.