انتقاد سلطانیه از استفاده ابزاری از آژانس

فارس: علی‌اصغر سلطانیه نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دومین نشست کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری NPT خوشه دوم - عدم اشاعه، در ژنو سخنانی ایراد کرد که متن کامل آن به شرح زیر می‌باشد. آقای رئیس ابتدا مایلم حمایت خود را از بیانیه جنبش عدم تعهد در خصوص موضوع مورد بحث که توسط نماینده محترم اندونزی قرائت شد، اعلام نمایم. اولین و مهمترین پیام کوتاهی که در این زمینه می‌توان داد این است که عدم اشاعه نباید به تنهایی مورد توجه قرار گیرد. عدم اشاعه و خلع سلاح هسته‌ای دو روی یک سکه هستند. کشورهای دارای سلاح هسته‌ای به بهانه عدم اشاعه، توجه جامعه جهانی را از اقدامات مستمر خود برای تسلیح هسته‌ای منحرف کرده‌اند. عدم موفقیت معاهده عدم اشاعه طی چهل سال گذشته در زمینه عدم پایبندی به ماده 6 و نیز ماده 4 در خصوص مسئولیت همکاری برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای این نکته را اثبات می‌کند. تا زمانی که سلاح‌های هسته‌ای وجود دارند خطر استفاده از آنها و اشاعه عمودی و افقی‌شان نیز وجود دارد. کشورهای هسته‌ای جهان با حفظ زرادخانه‌هایشان و اشاعه افقی آنها از طریق انتقال فن آوری های هسته‌ای و مواد هسته‌ای با درجه نظامی به کشورهایی که عضو معاهده عدم اشاعه نیستند به ظهور کشورهای جدید دارای سلاح هسته‌ای کمک کرده‌اند. این امر به منزله نقض آشکار تعهدات عدم اشاعه به موجب ماده یک معاهده از سوی برخی کشورهای دارای سلاح هسته‌ای می‌باشد بنابراین عدم اشاعه نباید فقط به کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای نسبت داده شود. تاریخ نشان می دهد که اشاعه هسته‌ای در گذشته و در زمان حاضر توسط ایالات متحد آمریکا و از طریق توسعه، آزمایش و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای رخ داده است. امروزه وجود دهها هزار سلاح هسته‌ای و خطر استفاده از آنها بزرگترین تهدید برای تمدن بشری و صلح و امنیت همگانی است. با توجه به این تهدیدات هیچ چیز نمی‌تواند قرار داشتن سلاح هسته‌ای در دست تعداد اندکی از کشورها را توجیه کند. با این پیش زمینه، باید گفت که پایبندی کشورهای فاقد سلاح هسته ای به تعهداتشان مانع از گسترش افق سلاح‌های هسته‌ای شده است. در حقیقت فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای عضو NPT تا زمانی که تحت نظام پادمان جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد هیچ تهدیدی در ارتباط با اشاعه نمی باشد. بر این اساس جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور مسئول فاقد سلاح هسته‌ای که فعالیتهای هسته‌ای صرفاً صلح آمیز دارد، قویا به اهداف عدم اشاعه‌ای معاهده در تمام جنبه‌های آن متعهد است. ما بر این باوریم که اجرای کامل و بدون تبعیض معاهده عدم اشاعه هسته‌ای نقش اساسی در پیشبرد صلح و امنیت بین‌المللی دارد. ما از اجرای متوازن مفاد معاهده NPT بسیار عقب هستیم. برای رسیدن به این مقصود، کشور من پیشنهاد می‌کند که کنفرانس بازنگری معاهده عدم اشاعه هسته‌ای در سال 2015 از جمله به موارد زیر توجه نماید: - از کشورهای دارای سلاح هسته‌ای بخواهد که تعهدات خود به موجب ماده 6 معاهده عدم اشاعه برای نابودی کامل سلاح‌های هسته‌ای را به طور کامل اجرا نمایند؛ - سازوکاری قوی بوجود آورد تا اجرای ماده یک معاهده از سوی کشورهای دارای سلاح هسته‌ای را در مورد انتقال مواد و فن آوری های هسته‌ای به کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای راستی آزمایی نماید؛ - برای منع هر گونه همکاری هسته‌ای با کشورهایی که عضو معاهده نمی‌باشند تصمیم‌گیری کند؛ - موارد عدم پایبندی کشورهای دارای سلاح هسته‌ای با تعهداتشان بویژه طبق ماده یک معاهده را تبیین و شناسایی نماید و راههای تعامل با چنین تخلفاتی را که شامل تدابیر پیشگیرانه می‌گردد، بیابد؛ اجازه دهید در مورد حقایق هشدار دهنده و وظایف اصلی کنفرانس بازنگری معاهده عدم اشاعه هسته‌ای در سال 2015 بیشتر توضیح دهم: یکی از چالش‌های اصلی معاهده NPT عدم پایبندی برخی کشورهای دارای سلاح هسته‌ای بویژه در اروپا، با تعهدات معاهده‌ای خود از جمله مقررات مربوط به عدم اشاعه می‌باشد. در حالی که سازوکار مشخصی برای راستی آزمایی تعهدات کشورهای فاقد سلاح هسته ای به موجب مواد 2 و 3 معاهده وجود دارد، هیچ مکانیزم مشابهی برای راستی آزمایی بین‌المللی موارد عدم پایبندی کشورهای دارای سلاح هسته‌ای به تعهداتشان طبق مواد 1، 3، 4 و 6 معاهده ایجاد نشده است. بر اساس ماده یک معاهده کشورهای دارای سلاح هسته‌ای تعهد دارند که سلاح های هسته‌ای و یا مواد و فن آوری تولید سلاح هسته ای را به دیگران انتقال ندهند بنابراین کشورهای دارای سلاح هسته ای باید از همکاری در زمینه سلاح هسته‌ای، تحت هر نوع ترتیبات امنیتی، با کشورهای فاقد این سلاحها و یا کشورهای غیر عضو معاهده عدم اشاعه خودداری کنند. تحقق کامل اهداف عدم اشاعه نیازمند اجرای ماده یک معاهده توسط کشورهای دارای سلاح هسته ای می‌باشد بنابراین کنفرانس بازنگری باید مکانیسمی قوی برای راستی آزمایی اجرای ماده یک معاهده از سوی کشورهای دارای سلاح هسته‌ای ایجاد نماید. آمریکا با انتقال صدها سلاح هسته‌ای به برخی کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای بویژه در اتحادیه اروپا تحت چتر حمایتی ناتو، به تعهدات خود طبق ماده یک معاهده که مقرر می دارد " به هیچ عنوان سلاح هسته ای را به دریافت کننده ای انتقال ندهد "، پایبند نبوده است. سلاح های هسته ای تاکتیکی ارسال شده به کشورهای عضو اتحادیه اروپا در زیر ساخت های نظامی این کشورها قویاً ادغام گردیده و خلبانان جنگی و بمب افکن کشورهای میزبان برای نحوه بکارگیری سلاح های هسته ای آمریکا علیه کشورهای هسته ای و غیر هسته ای آموزش دیده اند. این امر به منزله عدم پای بندی آشکار هم از سوی کشور ارسال کننده این سلاحها و هم از جانب کشورهای دریافت کننده، با تعهدات شان به موجب معاهده می باشد. ما از آمریکا و اروپا می خواهیم که به تعهدات خود طبق معاهده عدم اشاعه پای بند باشند و استانداردهای دوگانه و سیاست های تبعیض آمیز را رها نمایند. آژانس بین المللی انرژی اتمی باید تعهدات پادمان کشورهای اروپایی را که میزبان سلاح های هسته ای آمریکا در قلمرو خویش هستند، راستی آزمایی کند. مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز باید اطلاعات دقیق مربوط به مواد هسته ای با درجه نظامی، شامل اورانیوم با غنای بالا و پلوتونیوم، محل نگهداری آنها و حسابرسی منظم میزان این مواد را به اطلاع کشورهای عضو آژانس برساند. در این زمینه، جمهوری اسلامی ایران به همه کشورهای همفکر فاقد سلاح هسته ای و عضو معاهده NPT پیشنهاد می کند که این موضوع را در چارچوب آژانس بین المللی انرژی اتمی پیگیری کنند. آژانس باید به اجلاس بعدی کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری معاهده عدم اشاعه هسته ای در این خصوص گزارش دهد. در همین راستا، فرانسه، آمریکا و بریتانیا با انتقال مواد و فن آوری های هسته ای به کشورهایی که عضو معاهده نیستند و از جمله رژیم صهیونیستی، نه تنها بر سر راه تحقق جهان شمولی معاهده NPT مانع ایجاد کرده اند بلکه همچنین به ظهور دارندگان جدید سلاح هسته ای به میزان فوق العاده ای کمک نموده اند. این امر نقض آشکار تعهدات عدم اشاعه ای این کشورها به موجب ماده یک معاهده می باشد، بویژه فرانسه که بنیانگذار برنامه هسته ای مخفیانه اسرائیل است. تصمیم بی سابقه گروه تامین کنندگان هسته ای (NSG) که یک باشگاه اختصاصی و غیر شفاف مدعی تقویت رژیم عدم اشاعه می باشد، به معاهده عدم اشاعه هسته ای آسیب رسانده است. چنین تصمیمی، با تسهیل انتقال مواد هسته ای به یک غیر عضو معاهده که برنامه فعال سلاح هسته ای دارد، نقض آشکار ماده (2)3 معاهده است که تصریح می دارد همکاری هر کشور عضو معاهده در فراهم ساختن تجهیزات یا مواد هسته ای با مقاصد صلح آمیز مجاز نمی باشد مگر آنکه منبع یا مواد شکافت پذیر، طبق مفاد معاهده تحت نظام پادمان قرار گرفته باشد. تصمیم گروه تامین کنندگان هسته ای که تحت فشار آمریکا و با حمایت اعضای اتحادیه اروپا اتخاذ شده است، همچنین نقض آشکار تعهد کشورهای دارای سلاح هسته ای طبق تصمیم مربوط به اصول و اهداف کنفرانس بازنگری و تمدید معاهده در سال 1995 و سند نهایی کنفرانس بازنگری سال 2000 برای ارتقای جهان شمولی معاهده NPT می باشد. هنگامی که یک کشور خارج از معاهده به آسانی و بی هیچ قید و شرطی از همکاری هسته ای اعضای گروه تامین کنندگان هسته ای بهره مند می شود، این کشور هرگز انگیزه ای برای پیوستن به معاهده نخواهد داشت. لذا کنفرانس بازنگری باید در خصوص ممنوعیت هر گونه کمک هسته ای و انتقال فن آوری، مواد و تجهیزات هسته ای به کشورهای غیر عضو معاهده تصمیمی اتخاذ نماید. این موجب نگرانی فوق العاده ای است که چنین رویکردی از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا در مورد برنامه های زیرزمینی سلاح هسته ای رژیم اسرائیل بکار می رود. اجازه دادن به چنین رژیمی برای ادامه تولید سلاح هسته ای با مصونیت از مجازات، عواقب سنگینی برای صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی به همراه خواهد داشت. برای این منظور، نتیجه کنفرانس بازنگری سال 2015، مبنی بر اجرای کامل تعهدات کشورهای هسته ای در مورد عدم اشاعه، باید به نحوی طراحی شود که چندین موضوع کلیدی به شرح ذیل را پوشش دهد: الف) اشاعه توسط برخی کشورهای هسته ای، مهمترین و فوری ترین خطری است که رژیم عدم اشاعه را تهدید می کند. ب) ماده یک معاهده و اجرای آن توسط کشورهای هسته ای باید از طریق ایجاد یک ساز و کار راستی آزمایی مشابه آنچه که ذیل ماده سه معاهده وجود دارد، تقویت گردد. ج) ضروری است که تمامی موارد عدم پای بندی برخی کشورهای هسته ای به صورت کامل تحت بررسی آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار گیرند. د) کشورهای هسته ای بایستی تعهدشان نسبت به عدم انتقال مواد، تجهیزات، اطلاعات، دانش و فن آوری به غیر اعضا را مجددا تایید کنند. ه) ارتباط درونی غیر قابل انکار بین عدم اشاعه و خلع سلاح باید مورد تایید مجدد قرار گیرد و راهها و ابزارهای لازم جهت روشن نمودن تاثیرات متقابل به هم پیوسته و عملی آنها شناسایی گردند و اقدامات لازم برای این منظور اتخاذ گردد. آقای رئیس باید هشدار دهم که همکاری کامل هسته ای با غیر اعضا و معاف نمودن آنها از مقررات سخت صادراتی مواد و فن آوری هسته ای از قبیل مقررات گروه تامین کنندگان هسته ای، که نشانه ای دال بر تحسین عدم عضویت در معاهده است یک عدم پای بندی کاملا روشن از مفاد عدم اشاعه ای معاهده توسط کشورهای غربی بویژه آمریکا و اتحادیه اروپاست. ضمنا سیاست خصمانه آنها که جلسات معاهده عدم اشاعه هسته ای را مبدل به میدان نبرد علیه کشورهای عضو معاهده نموده است، همان گونه که معمولا شاهد هستیم، شواهد روشنی از سیاستهای مبتنی بر استانداردهای دوگانه بوده و فاقد هیچ اصل ارزشمندی است. آخرین نکته اما نه کم اهمیت ترین، آن است که استفاده ابزاری از شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل، و به دنبال آن، اعمال فشارهای سیاسی و تحریمها علیه کشورهای عضو معاهده، پیامدهای جدی، از یاس گرفته تا خروج از معاهده، برای یکپارچگی و جهان شمولی معاهده دارد. کنفرانس بازنگری سال 2015 باید به چنین تهدیدات جدی نسبت به معاهده بپردازد و موارد عدم پای بندی کشورهای غربی به مفاد عدم اشاعه را مورد توجه و بررسی قرار دهد. آقای رئیس در جمع بندی، از طرف دولتم، اینجانب اعلام می نمایم که جمهوری اسلامی ایران کاملا به معاهده عدم اشاعه هسته ای و موافقتنامه پادمان جامع (اینفسیرک 214) متعهد است و آژانس بین المللی انرژی اتمی را به عنوان تنها مرجع صلاحیت دار برای راستی آزمایی فعالیتهای هسته ای کشورهای عضو معاهده می داند. ایران، آمریکا و شماری از کشورهای غربی که دچار سوء محاسبه در پیش بینی خود شده بودند و شاید امیدوار بودند که ایران به دنبال دخالت شورای امنیت و اعمال تحریمها از معاهده عدم اشاعه هسته ای خارج شود را مایوس ساخته است. جمهوری اسلامی ایران، متعهد به اصولی است که مانع از انتقام جویی از صدام توسط سلاحهای شیمیایی گشتند در حالی هزاران نفر از عزیزان ما قربانی سلاحهای شیمیایی شدند. جمهوری اسلامی ایران همچنان یک عضو فعال معاهده عدم اشاعه هسته ای و آژانس بین المللی انرژی اتمی باقی خواهد ماند و عزم راسخ دارد تخلفات، بویژه تخلفات معدودی از کشورهای غربی را به چالش کشیده، کمبودهای معاهده را ترمیم نماید و آژانس و معاهده را در مسیر صحیح قرار دهد.