كلاغ‌ها را دست‌كم نگیرید!

جام جم: ظاهر ترسناك كلاغ‌ها همیشه سرآغاز شكل‌گیری افسانه‌های زیادی بوده است. بسیاری از مردم كلاغ‌ها را شوم و سمبل مرگ می‌دانند. شاید حتی شنیدن صدای آنها نیز تاثیر مطلوبی بر شنونده باقی نگذارد، اما ناگفته‌های زیادی درباره آنها وجود دارد. یكی از شاخص‌ترین ویژگی‌های كلاغ‌ها این است كه در هر زیستگاهی از مناطق سرد و یخ‌زده گرفته تا كوهستان‌ها، دشت‌ها، مزارع، علفزارها و حتی شهرها می‌توانند زندگی كنند. كلاغ‌ها انواع گوناگونی دارند: زاغ درختی، زاغ كوهی، زاغ خاوری، زاغ فندق شكن، جیجاق زمینی، زاغ حبشی، زاغ شمالی و ده نوع دیگر نشان‌دهنده بزرگی این گونه است. قدمت حضور كلاغ‌ها روی كره زمین به دوره سوم زمین شناسی یعنی حدودا 17 میلیون سال قبل برمی گردد. كلاغ‌ها از خانواده Corvidae یا كلاغ سانان هستند. این خانواده بیشتر از 120 گونه دارد كه در سراسر جهان به استثنای قطب جنوب پراكنده شده‌اند. با وجود این كه ممكن است به نظر خیلی عجیب و غیرمنطقی بیاید، اما باید بدانید ​ مرغ‌های بهشتی یكی از نزدیك‌ترین خویشاوندان كلاغ‌ها هستند. كلاغ‌ها همه چیزخوار هستند، پیدا كردن غذا شاید یكی از كمترین دغدغه‌های آنها تلقی می‌شود. كلاغ‌ها از خوردن حیوانات مرده و زباله نیز ابایی ندارند. آنها این توانایی را دارند كه برای پیدا كردن غذا از ابزارهای به خصوصی استفاده كنند. به عنوان مثال تحقیقات نشان داده كه كلاغ‌ها برای خوردن میوه‌هایی نظیر فندق یا گردو كه هیچ نوع منفذی برای شكستن ندارند،​ در وسط خیابان قرار می‌دهند تا ماشین از روی آنها عبور كند و سپس برای خوردن محتویات داخل هسته‌ها مجدد بازمی‌گردند. این حیوانات آنقدر باهوش هستند كه براساس تجربه می‌دانند ماشین‌های سنگین دانه‌ها را له می‌كنند و به همین دلیل ماشین‌های سبك‌تر را انتخاب می‌كنند و دانه‌ها را به زیر چرخ‌های آنها هل می‌دهند حتی آنها اغلب این كار را زمانی انجام می‌دهند كه چراغ راهنمایی سبزرنگ است! باهوش‌تر از شامپانزه بدون تردید كلاغ‌ها یكی از باهوش‌ترین موجودات روی زمین هستند. واقعیت این است كه آنها حتی از طوطی‌ها، جغدها و دیگر پرندگان شكاری هم باهوش‌تر هستند. دانشمندان پس از انجام آزمون‌های مختلف هوش روی سگ‌ها، گربه‌ها، خوك‌ها و كلاغ‌ها متوجه شدند​ كلاغ‌ها نسبت به سایرین موفق‌تر عمل می‌كنند. در سال 2004 تحقیقات نشان داد كه كلاغ‌ها حتی از شامپانزه‌ها نیز باهوش‌تر هستند. مغز كلاغ‌ها نسبت به دیگرگونه‌های پرندگان نسبتا بزرگ‌تر و تكامل یافته‌تر است. جالب است​ بدانید آناتومی مغز كلاغ تا حدودی شبیه مغز انسان‌هاست. زبان كلاغ یك زبان واقعا پیچیده است و هر صدای قار قار معنی متفاوتی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد​ برخی از اصوات آنها هشداردهنده ، برخی تقلید صدا از سایر جانداران و برخی هم در ارتباط با وقوع یك اتفاق خاص است. كلاغ‌های خطرناك مردارخواری آنها باعث می‌شود آنها ناقل بیماری هم باشند. به عنوان مثال كلاغ‌ها یكی از عوامل انتشار ویروس نیل غربی به آمریكا در سال 1999 میلادی هستند. این ویروس كه پس از دو تا 15 روز علائم اولیه‌اش بروز می‌كند، تقریبا در 80 درصد مواقع عوارض بالینی قابل تشخیصی ندارد، اما می‌تواند باعث بروز یك بیماری كشنده عصبی در انسان‌ها شود. سال 2005 تحقیقاتی توسط دانشمندان آلمانی انجام شد كه نشان داد با وجود همه این موارد میزان مواد سمی موجود در گوشت كلاغ باز هم نسبت به گوشت خوك كمتر است. كلاغ‌ها خیلی اجتماعی هستند. در اسكاتلند یك كلونی از جمعیت كلاغ‌ها به ثبت رسیده كه در آن بالغ بر 65 هزار كلاغ حضور داشته‌اند. كوچك‌ترین كلاغی كه در دنیا وجود دارد، زاغ كبود كوتوله مكزیكی است. نام علمی این پرنده (Aphelocoma nana) است و تنها 40 گرم وزن و 21.5 سانتی‌متر طول دارد. بزرگ‌ترین كلاغ‌ها در دنیا نیز غراب یا كلاغ سیاه معمولی (Corvuscorax) و كلاغ نوك‌ كلفت (Crvuscrassirostris) هستند كه هر دو حدود 1500 گرم وزن و 65 سانتی متر طول دارند. با وجود این كه اغلب انسان‌ها از كلاغ‌ها خوششان نمی‌آید، اما واقعیت این است كه حضور آنها باعث حذف بسیاری از مواد مضر از چرخه حیات می‌شود. اصطلاحی است كه می‌گوید اگر كلاغ‌ها محیطی را ترك كنند، آن محل دیگر جای زندگی نیست. خصوصیات شاخص قابلیت به خاطر سپردن چهره انسان‌ها: بار دیگر كه از كنار كلاغ‌ها رد شدید، سعی كنید صورت ظاهری آنها را به خاطر بسپارید. آیا واقعا می‌توانید چند دقیقه بعد یك كلاغ را از میان چند كلاغ دیگر تشخیص دهید؟ اما به خاطر داشته باشید كه عكس این مورد صادق است. هر یك از كلاغ‌هایی كه شما از كنار آنها رد شده اید، بی‌تردید چهره شما را به یاد دارد. محققان دانشگاه سیاتل در یك تحقیق هفت كلاغ را گرفته و آنها را علامتگذاری كردند. آنها در حین علامتگذاری روی صورت خودشان ماسك‌های ترسناك و عجیب گذاشتند. كلاغ‌ها آزاد شدند، اما بعد از آن هر بار كه یكی از اعضای گروه با یكی از ماسك‌های مربوط در صحن دانشگاه ظاهر می‌شد، نه‌تنها كلاغ‌های علامتگذاری شده بلكه سایر كلاغ‌ها با حركات شیرجه مانند به طرف وی هجوم می‌آوردند. این آزمایش نه تنها نشان داد كلاغ‌ها صورت‌های مختلف را به خاطر می‌سپارند بلكه در عین حال نشان داد كه آنها كینه‌ای نیز هستند. قابلیت توطئه‌چینی: آزمایش فوق در عین حال نكته دیگری را هم نشان داد و آن ارتباطات ناشناخته‌ای است كه در میان كلاغ‌ها وجود دارد. پرسش اینجاست كه سایر كلاغ‌ها كه علامتگذاری نشده‌اند، چگونه در حین مشاهده ماسك‌های مربوط از خود عكس‌العمل نشان می‌دهند؟ بدیهی است كه سیستم‌های ارتباطی ناشناخته‌ای در میان كلاغ‌ها وجود دارد. یكی از روش‌های برقراری ارتباط، زبان پیچیده میان كلاغ‌هاست. تشریح دقیق وضع ظاهری ماسك‌ها برای كلاغ‌های دیگر شاید تا اندازه‌ای هم ترسناك باشد، پس بهتر است كه بار دیگر كه از كنار یك كلاغ رد می‌شوید اندكی بیشتر در مورد نحوه برخوردتان فكر كنید. حافظه قوی: در منطقه چاتام اونتاریو وقوع حادثه‌ای باعث شد كه حافظه قوی كلاغ‌ها به اثبات برسد. این منطقه مسیر عبور هزاران پرنده مهاجر و كلاغ است. ساكنان این منطقه كه از حضور كلاغ‌ها عاجز شده بودند، بر آن شدند تا از طریق تیراندازی كلاغ‌ها را از محل زندگی خود دور كنند. نتیجه این بود كه از سال بعد كلاغ‌ها نه‌تنها به این منطقه نیامدند بلكه حتی در زمان پرواز بر فراز این شهر اوج می‌گرفتند و تلاش می‌كردند تا حد امكان خودشان را از دسترس دور نگه دارند. توانایی حل مشكلات: در یك تحقیق پژوهشگران یك تكه گوشت را كاملا طناب‌پیچ كردند و به سر یك ریسمان بستند. سپس ریسمان را از یك میله چوبی آویزان كردند. مشاهدات نشان داد كلاغ‌ها در وهله اول روی آن چوب نشستند و ریسمان را خراشیدند سپس آن‌قدر تكه‌های طناب را با پا و نوك‌هایشان كشیدند تا این كه كاملا از دور گوشت برداشته شد. در یك آزمایش دیگر محققان غذا را داخل یك لوله گذاشتند و تنها یك سیم مفتولی را به شكل قلاب در كنار دو كلاغ قرار دادند. كلاغ‌ها پس از مدتی با استفاده از مفتول غذا را از داخل لوله بیرون كشیدند و خوردند. برنامه‌ریزی: كلاغ‌ها مازاد غذای خود را انبار می‌كنند. بسیار دیده شده كه سایر كلاغ‌ها با تعقیب یك كلاغ دیگر ذخیره غذایی او را پیدا كرده‌اند. با توجه به این كه كلاغ حیوان محتاطی است و در مخفی‌كاری استاد است لذا محققان باور دارند كه كلاغ‌ها بدون برنامه‌ریزی نمی‌توانند به منبع غذایی یك كلاغ دیگر دستبرد بزنند.