چند میلیون‌ ایرانی کاربر فیسبوک‌ هستند؟

مشرق: موسسه تحقیقاتی "پیو" (Pew) با انتشار آماری، از کاهش گرایش کاربران اینترنت به فیسبوک و افزایش بسته شدن حساب‌های کاربری در این شبکه اجتماعی به دلایل مختلف خبر داده است.

دو سوم بزرگسالان آمریکایی که کاربر اینترنت هستند (حدود ٪ 67) کاربر فیسبوک نیز هستند. از این روی، سایت فیسبوک شبکه اجتماعی غالب در این کشور به شمار می‌رود. یافته‌های تازه از پروژه اینترنت و زندگی آمریکاییِ مرکز پژوهشی " پیو " حاکی از آن است که جمعیت کاربران فیسبوک دستخوش نوسانات قابل توجهی شده است:

• ٪ 61 از کاربران کنونی فیسبوک ادعا می‌کنند که هر از گاهی در گذشته به مدت چند هفته یا بیشتر به خواست خود از فیسبوک کناره‌گیری کرده‌اند.

• ٪ 20 از بزرگسالان آنلاین که در حال حاضر از فیسبوک استفاده نمی‌کنند می‌گویند که زمانی از این سایت استفاده می‌کردند، اما دیگر استفاده نمی‌کنند.

• ٪ 8 از بزرگسالان آنلاین که در حال حاضر از فیسبوک استفاده نمی‌کنند تمایل دارند در آینده دوباره به کاربران فیسبوک بپیوندند.

از ٪ 61 درصد از کاربرانی که مدتی از فیسبوک کناره‌گیری کردند خواستیم با واژگان خود علت این کناره‌گیری را شرح دهند، و آن‌ها دلایل متعددی را عنوان کردند. بیشتر این افراد ( ٪ 21) گفتند که "کناره‌گیری‌شان از فیسبوک" به دلیل مشغله زیادشان یا نداشتن زمان کافی برای اختصاص دادن به این سایت بوده است. عده‌ای نیز دلیل این اقدام را بی‌علاقگی خود به سایت ( ٪ 10)، عدم جذابیت محتوای سایت ( ٪ 10)، شایعه‌پراکنی‌های بیش از حد دوستانشان ( ٪ 9)، یا نگرانی از اتلاف وقت و نیاز به مدتی استراحت ( ٪ 8) عنوان کردند.

از هر پنج بزرگسال آنلاین یک نفر (٪ 20) ادعا می‌کنند که قبلاً از فیسبوک استفاده می‌کردند اما دیگر از آن استفاده نمی‌کنند. ما از این گروه نیز خواستیم با واژگان خودش دلیل کناره‌گیریشان را شرح دهند. بیشتر توجیه این افراد شکسته شدن حریم خصوصی آن‌ها، اتلاف وقت، دلزدگی از ارتباطات مجازی گسترده و عدم علاقه به دانستن مسائل شخصی دیگران که معمولا در این شبکه‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود، بوده است.

• در ماه سپتامبر 2009، ٪ 47 از بزرگسالان آنلاین از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کردند. امروزه نیز ٪ 69 درصد از بزرگسالان آنلاین- بیش از نیمی از کل جمعیت بزرگسالان در آمریکا- از نوعی شبکه اجتماعی استفاده می‌کنند. در یک روز معمولی، نزدیک به نیمی از کاربران بزرگسال اینترنت به یک شبکه اجتماعی دسترسی می‌یابند.

• کاربران شبکه‌های اجتماعی نسبت به گذشته با بسامد بیشتری به این سایت‌ها دسترسی می‌یابند. در مطالعه جداگانه‌ای در نوامبر 2012، حدود ٪ 41 از کاربران شبکه‌های اجتماعی ادعا کردند که روزی چند بار به این سایت‌ها وارد می‌شوند- این رقم در آگوست 2011 ٪ 33 بوده است.

* چند میلیون ایرانی عضو فیسبوک هستند؟

فیسبوک در ایران نیز اعضای بسیاری دارد. براساس یکی از آمارهای موجود، بیش از دو میلیون نفر در ایران کاربر فیسبوک هستند که یک میلیون نفر از آنان شهروندان تهرانی هستند. با توجه به جمعیت ایران در مقایسه با کشورهای پرجمعیتی نظیر چین، ایرانیان همچنان نسبت بسیار بالایی از ضریب نفوذ فیسبوک در کاربران اینترنت را به خود اختصاص داده‌اند.

اما بنا بر آمار دیگری که پایگاه World Internet Stats منتشر کرده، جمعیت کاربران فیسبوک در خاورمیانه در حدود 23 میلیون نفر اعلام شده است که کاربران ایرانی 46 درصد آن را تشکیل می‌دهند. بنابراین آمار کاربران ایرانی رقمی در حدود 11 میلیون نفر می‌شود.

بدلیل فیلتر بودن فیسبوک در ایران و اقدام متقابل فیسبوک در حذف نام ایران از لیست کشورهایی که به آن‌ها خدمات می‌دهد، امکان یافتن آمار دقیق کاربران ایرانی این شبکه اجتماعی امکان‌پذیر نیست، اما آمارهای غیر رسمی از 2 میلیون کاربر فعال و حرفه‌ای، و 12 تا 17 میلیون کاربر دیگر حکایت دارد.

جدول تفکیکی کاربران اینترنت و فیسبوک در کشورهای خاورمیانه - منبع: Internet World Stats

* کاربران فیسبوک چقدر وقت صرف آن می‌کنند؟

بخش اعظمی از کاربرانی که از آن‌ها درمورد مدت زمانی که به فیسبوک اختصاص می‌دهند و ارزش فیسبوک در زندگیشان پرسش شد، گفتند که اهمیت این سایت برایشان همان اندازه است که سال گذشته بوده و حدود نیمی از آن‌ها نیز ادعا کردند مدت زمانی که اکنون به این سایت اختصاص می‌دهند نسبت به سال گذشته تغییری نکرده است. با این حال، آمار و ارقام قابل توجهی وجود دارد که از کاهش ارزش این سایت و استفاده از ان طی سال گذشته حکایت می‌کند.

• ٪ 59 از کاربران فیسبوک می‌گویند که اهمیت این شبکه اجتماعی برایشان به نسبت سال گذشته تغییری نکرده است. و ٪ 53 از کاربران کنونی ادعا می‌کنند مدت زمانی که به این سایت اختصاص می‌دهند نیز به نسبت سال گذشته تغییری نکرده است.

• ٪ 28 از کاربران فیسبوک می‌گویند که اهمیت این سایت برایشان به نسبت سال گذشته کمتر شده است. و ٪ 34 از کاربران کنونی نیز ادعا می‌کنند زمانی که به این سایت اختصاص می‌دهند به نسبت سال گذشته کاهش یافته است.

• ٪ 12 از کاربران فیسبوک می‌گویند اهمیت این شبکه اجتماعی برایشان به نسبت سال گذشته افزایش یافته است. و ٪ 13 از کاربران کنونی ادعا می‌کنند زمانی که به این سایت اختصاص می‌دهند به نسبت سال گذشته افزایش یافته است.

افزایش اهمیت این سایت و زمان اختصاص به آن در زنان به نسبت مردان بیشتر گزارش شده است. حدود ٪ 16 از کاربران زن (و ٪ 7 از کاربران مرد) ادعا می‌کنند که اهمیت این سایت برایشان به نسبت سال گذشته افزایش یافته است، و ٪ 16 از کاربران زن (و ٪ 9 از کاربران مرد) می‌گویند که اکنون زمان بیشتری را به نسبت سال گذشته به این سایت اختصاص می‌دهند.

از سوی دیگر، حدود ٪ 42 از کاربران 18 تا 29 ساله و ٪ 34 از کاربران 30 تا 40 ساله فیسبوک می‌گویند مدت زمانی که به طور روزانه به این سایت اختصاص می‌دهند به نسبت سال گذشته کاهش یافته است- این دو آمار به طور چشمگیری به نسبت ٪ 23 از کاربران 50 سال به بالا که کاهش استفاده از این سایت را طی مدت زمان مشابه گزارش کرده‌اند بیشتر است.

* برنامه‌های آینده برای استفاده از فیسبوک

بیشتر کاربرانی که از آن‌ها درباره برنامه‌شان در سال آینده پرسش شد گفتند که پیش‌بینی‌ می‌کنند میزان استفاده‌شان تغییری نکند. اما حدود یک نفر از هر چهار نفر تصمیم گرفته‌اند استفاده‌شان را از فیسبوک در سال 2013 کاهش دهند:

• ٪ 3 از کاربران فیسبوک می‌گویند که تصمیم دارند زمان بیشتری را در سال آینده به این سایت اختصاص دهند.

• ٪ 27 از کاربران فیسبوک می‌گویند که تصمیم دارند زمان کمتری را در سال آینده به این سایت اختصاص دهند.

• ٪ 69 از کاربران فیسبوک می‌گویند تصمیم دارند مدت زمان استفاده‌شان از این سایت را در سال آینده تغییری ندهند.

بیشترین احتمال کاهش استفاده در بزرگسالان جوان دیده می‌شود. حدود ٪ 38 از کاربران 18 تا 29 ساله فیسبوک پیش‌بینی می‌کنند که زمان کمتری را در سال 2013 به این سایت اختصاص دهند، اما اکثر کاربران در تمامی گروه‌های سنی پیش‌بینی می‌کنند این مدت زمان را در سال آینده تغییری ندهند.

شبکه اجتماعی فیس‌بوک در فوریه 2004 وارد دنیای مجازی شد و در آن زمان رقابت با شبکه های قدیمی‌تر چون اورکات، یاهو 360 و بسیاری از شبکه های دوستیابی و اجتماعی دیگر را آغاز کرد و در عین ناباوری در اندک زمانی به پرطرفدارترین شبکه اجتماعی تبدیل شد.

فیس‌بوک هم اکنون در حدود یک میلیارد کاربر دارد و بسیاری فیس‌بوک را پس از چین و هند، سومین کشور پرجمعیت جهان نام گذارده اند.