جریمه‌میلیونی‌برای‌كندن‌هرشاخه‌گل/تصاوير
بخشي از منطقه "در فك" در داماش گيلان تنها خواستگاه سوسن چلچراغ است كه شب ها با درخشش خود منظره جالب و خارق العاده اي را براي گردشگران به نمايش مي گذارد.
باشگاه خبرنگاران، سوسن چلچراغ يكي از گل هاي نادر جهان است كه تنها در دو نقطه جهان مي رويد كه هر دو در رشته كوه هاي البرز ايران يعني يكي در لنكران (تالش) آذربايجان و ديگري در ارتفاعات روستاي داماش گيلان است.
سوسن چلچراغ در سال 1354 توسط يك گياه شناس فرانسوي كشف شد و سپس در موزه تاريخ طبيعي ايران در فرانسه به ثبت رسيد. گل دهي سوسن چلچراغ اواخر خرداد و اويل تير است اما منطقه اي كه اين گل در آن رشد مي كند بعلت كوهستاني و صعب العبور بودن رفت و آمد به آنجا بدون راهنما براحتي امكان پذير نيست، بطوريكه فقط از طريق جاده مالرو مي توان به اين تپه ها خارق العاده دست پيدا كرد.
با اين حال در تمام مدت سال محيط باناني سخت كوش در سرما و گرما وظيفه حفاظت از اين منطقه را برعهده دارند، چرا كه بدليل نادر بودن اين گل در جهان ممكن است مورد توجه بسياري از سودجويان قرار بگيرد كه در قالب پژوهشگر و محقق نسبت به جمع آوري و انتقال غيرقانوني آن اقدام كنند.
جالب است بدانيد كه اين گل بسيار حساس و گريزان از تماس بشري بوده و حتي تكثير آن براحتي امكان پذير نيست، همچنين به علت آسيب پذير بودن و حساسيت بسيار بالاي آن باعث شده تا تلاش همه كساني كه خواسته اند آن را در مكان ديگري پرورش دهند به نتيجه قابل قبولي نرسد، به همين علت امروزه از نژاد آن به شدت و به طور كامل محافظت مي شود تا جايي كه كندن يك شاخه اين گل حدود يك ميليون تومان جريمه دارد.
بر اساس اين گزارش، سوسن چلچراغ خودرو بوده و آب و هواي خنك حاكم بر اين منطقه عامل اصلي رشد و نمو آن است شكوفه ها و گل هاي آن بصورت واژگون سفيد رنگ باز مي شوند و انتهاي آن پوشيده از دانه هاي برجسته و پرچم هاي زياد است. سوسن چلچراغ شب ها مثل كرم شبتاب از خود نور منتشر مي كند كه باعث شده تا شب ها كل تپه ايي كه خواستگاه اصلي اين گل نادر جهان است، بدرخشد و اين باعث جذب گردشگران زيادي در فصل بهار به اين منطقه مي شود. مردم محلي بر اين باورند كه چون رنگ مهتابي و شكل واژگون آن به شكل چلچراغ بوده و شب ها نورافشاني مي كند به همين دليل به اين نام خوانده مي شود. محرم زينعلي مستندسازي كه چند ماه براي ثبت و ضبط گل دهي سوسن چلچراغ در اين منطقه ساكن شده مي گويد ارتفاع گل ها در اواخر بهار بين 50 تا 150 سانتي متر بوده و شب ها بواسطه نوري كه از خود ساطع مي كنند، بهمراه بوي معطر و دامنه رنگ هاي زيبايي كه دارند، بسيار جذاب و دل انگيز هستند. وي دليل روشنايي سوسن چلچراغ را وجود نوعي ماده فلئور سانس در پرچم آن مي داند كه باعث باز تابش نور مي شود. اين گزارش مي افزايد: بهترين زمان براي ديدن اين پديده نادر، هفته آخر خرداد ماه است بطوريكه هر ساله بسياري از علامندان، پژوهشگران و گردشگران از سراسر دنيا براي ديدن اين گل به منطقه داماش گيلان سفر مي كنند.