ساخت "سیمیلاتور" انواع جنگنده‌ها در ارتش
امیر یزدانی: سعی میکنیم تجاربی که از دانشگاه‌های معتبر سراسر دنیا کسب میکنیم را به دانشگاه‌های خودمان انتقال دهیم. ما در دانشگاه رشته‌های مختلفی را داریم دانشکده‌های متعددی از جمله، دانشگده فنی، علوم پایه، هوافضای پرواز، کنترل، رایانه، برقف مدیریت و مراکز زبان که به اضافه گروه معارف در واقع یک مجموعه بسار خوب و متنوعی را برای ما به وجود آوردند.
امیر خلبان منوچهر یزدانی معاون تربیت و آموزش نیروی هوایی ارتش به مباحث مختلفی از مباحث مربوط به آموزش پایه‌ای خلبانان تا جذب دانشجوهای تراز اول از دانشگاه‌های معتبر کشور پرداخته است.
مشروح این گفت‌وگو را در متن زیر می خوانید.
* تسنیم: در مورد آموزش و شرح وظایفی که نیروی هوایی دارد با توجه به اینکه نیروی هوایی معروف است به یکی نیروی تخصص محور و بعد آموزش در نیرو از اهمیت ویژه ای برخوردار است نظر شما رو به صورت ریشه‌ای در این مورد می‌خواستیم بدانیم؟
- امیر یزدانی: چون آموزش محوری‌‌ترین و اصولی‌ترین مباحث هر سازمانی یا ارگانی محسوب می‌شود، بنابراین اگر آموزش بر مبنای صحیح و درستی اجرا شود، کلیه فعالیت‌ها در همه بخش‌ها ضمانت اجرایی درستی پیدا می‌کند و در روال طبیعی و خوبی ادامه پیدا می‌کند. ما هر جا که با مشکل مواجه شدیم، وقتی بررسی کردیم یکی از معضلات را ضعف آموزشی دیدیم. در نیروی تخصصی و تجهیزات محوری مثل نیروی هوایی واقعا آموزش جایگاه بسیار ویژه ای دارد.
چون ما تجهیزات و امکانات پیچیده و متنوعی را در اختیار داریم، نیروی انسانی که با این تجهیزات کار می‌کند باید نیروی انسانی ماهر، متعهد و با دانش و آگاهی بالایی باشد. این تخصص مستلزم این می باشد که ما آموزش‌هایمان را بر مبنای اصولی و تخصصی به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که کارکنان ما بتوانند چه در مقاطع آموزشگاه‌ها طولی و چه به عنوان آموزشهای عرضی و تخصصی آموزه‌های مورد نیازشان را به دست آورند که بتوانند انشاالله در مرحله عمل آنها را به کار بندند.
ما در نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از قبل و بعد از انقلاب ساز و کار خاصی داشتیم. چون نیروی هوایی در قبل از انقلاب به صورت کامل تحت پوشش کشورهای خارجی بود، مستشاران آمریکایی در نیروی هوایی ما به شدت نقش پررنگی داشتند و به همین دلیل تمام آموزشهای ما برگرفته از آموزشهای غربی بود ولی در همان زمان هم به خاطر حساسیت‌هایی که وجود داشت اهمیت ویژه‌ای را به آموزش می‌دادند، منتها آموزشهای ما در بخش‌های مختلف به صورت متفرق بودند آموزشهای فنی ما ساز و کار خاص خودش را داشت.
در بخش پروازی و سایر بخش‌ها نیز به همین صورت. بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و خروج مستشاران غربی و وابستگی استکبار جهانی چیزی که بیش از هر چیز احساس می‌شد ایستادگی روی پای خودمان بود و اینکه بتوانیم با تکیه بر داشته‌های خودمان در واقع تجهیزات را به کار بیندازیم و استفاده بهینه از آن بکنیم.
* تسنیم: وضعیت در نیروی هوایی بعد از پیروزی انقلاب چگونه پیش رفت؟
- امیر یزدانی: بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب شاهد بودیم که با تحرکات کشورهای استکباری کشور عراق به ما حمله کرد و ما در یک وضعیت ناخواسته‌ایی قرار گرفتیم و جنگ به ما تحمیل شد، در همان شرایط به عنوان اولین نیرو همیشه نشان دادیم که پیشگام هستیم. چه در جریان پیروزی انقلاب اسلامی و چه در جنگ تحمیلی .
نیروی هوایی یک تنه دو سال ابتدای جنگ را دربرابر خیل نیروهای عراقی و متحدانش ایستادگی کرد و با تحمیل صدمه‌های سنگین بر دشمن پیشروی آنها کند و این فرصت را به بقیه نیروهای نظامی خودمان داد که پیشروی‌های خوبی را داشته باشد که علاوه بر آن نیروهای مردمی و سپاه پاسداران توان و قوای خودشون را برای مقابله بالا ببرند و با نیروی منسجم تری وارد عرصه دفاع بشوند.
***تلاش برای برنامه‌ریزی پایور محور در نیروی هوایی
ما برای تداوم شرکت در جنگ تحمیلی نیاز داشتیم که آموزش‌هایمان را به صورتی شکل دهیم که نیروی انسانیمان تضمین شود. چون به هر حال استفاده از تجهیزات در نیروی هوایی به خاطر اینکه نیروی تجهیزات محور تخصصی هست بر مبنای پایور محوری بود. شما در نیروی زمینی مشاهده می‌کنید و می‌بینید که شاید چیزی حدود بیش از 80 درصد از استعداد پرسنلی‌اش را سربازان وظیفه انجام میدهند. در صورتی که نیروی هوایی چیزی حدود 99 درصد از استعداد پرسنلی را نیروهای پایور متخصص مختلف تشکیل میدهند. به همین دلیل از ابتدای انقلاب این برنامه‌ریزی برای آموزش آغاز شد.
***شهید بابایی اولین جرقه‌های تاسیس دانشکده هوایی را زد
* تسنیم: دربخش آموزش خلبانان به چه شکل عمل کردید؟
- امیر یزدانی: یکی از نیازهایی که به شدت احساس می‌شد، همان آموزش خلبانی بود. چون آموزش خلبانی ما قبل از انقلاب صددرصد متکی به خارج از کشور بود و ما در واقع در این حوزه هیچ فعالیتی نداشتیم. فقط بحث جذب و استخدام خلبانان بود و آماده سازی برای اعزام. به همین دلیل به فرمان حضرت امام و با تلاش و پیگیری جمعی از پیشکسوتان دفاع مقدس و نیروی الهی هوایی به ویژه سرلشکر خلبان عباس بابایی اولین جرقه‌های تاسیس دانشکده هوایی در سال 60 زده شد و در سال 61 دانشکده خلبانی به صورت رسمی در میهن اسلامی‌مان تاسیس شد و بعد از آن هم روز به روز با تلاش‌هایی که صورت گرفت، بر غنای این کار افزوده شد.
در سالهای آغازین تشکیل این دانشگاه هوایی کسانی که درگیر جنگ بودند، خودشان به صورت همزمان هم در عملیات‌های هوایی شرکت می‌کردند و هم آموزش می‌دادند و آموزه‌های خود را با توجه به نیاز روز منتقل می‌کردند. خود بنده از کسانی هستم که در اولین دوره تاسیس دانشکده خلبانی حضور داشتم و حقیقتا آن زمان کسانی که وارد دانشکده خلبانی می‌شدند از کسانی بودند که به این حوزه شدیدا علاقه‌مند بودند.
بعد از پایان جنگ تحمیلی در سال 67 با توجه به نیازهایی که احساس می شد شهید بزرگوار شهید ستاری که آن زمان فرماندهی نیروی هوایی را به عهده داشتند دست به تشکیل دانشکده هوایی زد.
***از کشورهای پیشرفته دانشجو می‌پذیریم
بخش فنی و تخصصی ما در رشته‌های درجه داری را مرکز آموزشهای شهید خضرائی پوشش می‌داد و روز به روز با توجه به نیازی که احساس می‌شد سعی کردیم وضعیت آموزه‌هایمان را غنی‌تر کنیم و با بهره‌گیری از تجارب کشورهای دیگر از جمله کشورهای همجوار و پیشرفته روز به روز به سمت استانداردها حرکت کنیم و خوشبختانه در شرایط فعلی فضای بسیار خوبی حاکم است.
در حال حاضر این ظرفیت وجود دارد که حتی از کشورهای پیشرفته دنیا دانشجو بگیریم و آموزش بدهیم در حال حاضر وضعیت بسیار مطلوبی داریم و هر روز به سمت تکامل در حال پیشرفتیم.
* تسنیم: خدمتتان عرض کنم یک نقطه قوت که در ارتش ایران حاکم است تجربه دفاع مقدس است خود این روند آموزش نیرو چقدر این تجربیات رو بکار گرفته و چقدر کمک می کند به این سیر آموزشی.
- امیر یزدانی: در بحث مدیریت دانش استخراج تجربیات پیشکسوتان که به هر حال عمری را در بحث آموزش تلاش کردند و زحمت کشیدند و انتقال آن تجارب ارزشمند به نسل جوان و تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزشی مد نظر است.
ما با توجه به پیشینه‌ای که در 8 سال دفاع مقدس کسب کردیم در این حوضه وضعیت بسیار مناسبی داشتیم و سعی کردیم استفاده بهینه را ببریم با توجه به گذشت چند سال از پیروزی ما در جنگ 8 ساله سعی کردیم بحث انتقال تجربه و همتاسازی را به نحو احسن انجام دهیم .
در شرایط فعلی و در بحث آموزش خلبانان و مخصوصا در آموزشهای پایه‌ایی، از اساتید 8 سال دفاع مقدس و از کسانی که زحمات زیادی کشیدند بهره‌گیری میکنیم و استفاده میکنیم. متخصصین ما بیشتر از بین پیشکسوتانی هستند که در 8 سال دفاع مقدس بطور مستمر فعالیت داشته‌اند از طرفی در کلیه مقاطع آموزشی و مقاطع مختلف فقط بحث خلبانی مطرح نمی‌باشد ما سعی کردیم از اساتید و مربیانی که در 8 سال دفاع مقدس تجارب عملی بسیار خوبی داشته‌اند بهره‌گیری کنیم و آن تجارب را به صورت مستقیم و غیرمستقیم به دانشجویان و هنرآموزان انتقال بدهیم که خوشبختانه این کار در حال انجام است.
* تسنیم: آیا ارتباطی هم با دانشگاه‌های معتبر کشور در بحث آموزشی را دارید؟
- امیر یزدانی: سعی میکنیم تجاربی که از دانشگاه‌های معتبر سراسر دنیا کسب میکنیم را به دانشگاه‌های خودمان انتقال دهیم. ما در دانشگاه رشته‌های مختلفی را داریم دانشکده‌های متعددی از جمله، دانشگده فنی، علوم پایه، هوافضای پرواز، کنترل، رایانه، برقف مدیریت و مراکز زبان که به اضافه گروه معارف در واقع یک مجموعه بسار خوب و متنوعی را برای ما به وجود آوردند.
همچنین به خاطر توان بالایی که در دانشگاه شهید ستاری موجود است ما می بینیم که بعد از تفکیک پدافند از نیروی هوایی و استقلال آن به عنوان یک قرارگاه در قواره نیرو ما هنوز به هر دو نیرو آموزش می‌دهیم.
* تسنیم: برنامه‌ریزی شما برای استفاده از ظرفیت نخبگان علمی کشور چیست؟
- امیر یزدانی: بسیاری از نفرات هیئت علمی ما دانش آموخته دانشگاه‌های معتبر طراز اول داخلی و خارجی ما هستند که مرتبا با ما تعامل دارند و در سمینارهای مختلف شرکت می‌کنند، پروژه‌های مشترکی را با سایر دانشگاه‌های کشور داریم و در مجموع از این حیث وضعیت منحصر به فردی را داریم.
* تسنیم: دانشگاه شهید ستاری یک دانشگاه نظامی است در وحله اول آن آموزشهای نظامی چقدر همسو با آموزشهای علمی می‌باشد؟
- امیر یزدانی: امروزه ثابت شده که آموزشگاه‌های نظلامی مورد نیاز همه کشورهایی که می‌خواهند استقلال و آزادی داشته باشند است. در دانشگاه شهید ستاری آموزش‌ها را به صورت بسیار خوب و هدفمند دنبال میکنیم همچنین در فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری در فارغ‌ا‌لتحصیلی دانشجویان آجا در نوشهر ایشان مقایسه‌ای را فرمودند بین دانشگاه‌های نظامی و غیرنظامی نکته‌ای که از نظرشان خیلی حائز اهمیت بود بحث انضباط که در پیکره نیروهای نظامی وجود دارد.
این انضباط نظمی که شالوده بسیاری از فعالیت‌ها می‌تواند باشد در واقع برگرفته از همین آموزشهای نظامی است. این آموزش‌ها بسیار مهم است و ما سعی کرده‌ایم بگونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که نه تنها خللی در برگزاری آموزشهای علمی بوجود نیاید بلکه به عنوان یک پیش‌نیاز و یک آموزش تکمیل‌کننده مورد استفاده قرار بگیرد.
* تسنیم: چه افق آموزشی را می‌توان برای معاونت آموزشی این نیرو ترسیم کرد؟
- امیر یزدانی: در واقع برای انجام هر کاری نقشه راهی وجود دارد. ما هم در نیروی هوایی ارتش با تاسی به تدابیر فرماندهی معظم کل قوا و سیاست‌های ابلاغی ستاد کل و ستاد آجا که ترسیم شده یک نقشه راهی برای بحث آموزش طراحی و پیش‌بینی کرده‌ایم.
نیروی هوایی ارتش از 40 سال پیش یک نیروی راهبردی بوده است. تنها نیرویی که به صورت واقعی و منسجم و عملیاتی و تاکتیکی به صورت راهبردی عمل می‌کند. در طول 8 سال دفاع مقدس برخی از عملیات‌های مهم از جمله عملیات کمان99، عملیات اچ 3 با آن پیچیدگی خاص و همچنین حماسه شهید دوران در واقع به خاطر راهبردی بودن باعث تحولات سیاسی و نظامی در منطقه شد که همه اینها بیانگر راهبردی بودن این نیرو است. ما برای دست‌یابی به سند چشم‌انداز کشور، نقشه راه را طوری تنظیم کرده‌ایم که به این مهم دست پیدا کنیم.
***ساخت سیمیلاتورهای انواع جنگنده‌ها
* تسنیم: در چند سال اخیر بر روی چه مواردی تمرکز بیشتری کرده‌اید؟
- امیر یزدانی: نیروهای هوایی به خاطر تجهیزات پیچیده‌ای که در اختیار دارد، نیاز است تا برخی از آنها به صورت شبیه‌سازی در آموزش‌ها مورد استفاده قرار گیرد. ساخت سیمیلاتورهای آموزشی به خصوص سیمیلاتورهای انواع جنگنده‌ها چندین حسن دارد: اول اینکه از بروز حوادث برای انسان و تجهیزات جلوگیری می‌کند و همچنین در کاهش هزینه‌ها بسیار موثر است. ساخت شبیهسازهای پروازی استاندارد از صفر تا 100 تقریبا از 5 سال پیش در نیروی هوایی شدت بیشتری گرفت و این یکی از افتخارات بزرگ برای نیروی هوایی است که توانسته این شبیه‌سازها را بهینه‌سازی و تولید نماید.
ما برنامه‌ریزی مدونی را انجام داده‌ایم. به نحوی که اگر طبق این برنامه به درستی پیش برویم به زودی شاهد صدور تجهیزات فنی و شبیهسازهای ساخته شده ایران به کشورهای دیگر خواهیم بود. در بازدیدهایی که فرماندهان و وزیران دفاع کشورهای دیگر از پایگاه‌های ما داشته‌اند، از پیشرفت تجهیزاتی ایران در این زمینه متحیر مانده بودند.
در زمینه ساخته هواپیماهای آموزشی نیز اساسا نیاز به حمایت بیشتر از سوی سلسله مراتب و مسئولین کشوری داریم چرا که این ظرفیت و پتانسیل در نیروی هوایی وجود دارد.
* تسنیم: با جدایی آفند از پدافند این سوال در ذهن خیلی‌ها به وجود آمده که شاید دکترین دفاعی ایران به سمت پدافند است و از توان آفندی ایران کاسته شده و چنین به نظر می‌رسید که در جنگ‌های اخیر شاید قدرت هوایی خیلی کارآیی نداشته باشد. نظر شما در این خصوص چیست؟
- امیر یزدانی: تجربه جدایی آفند و پدافند در بسیاری از کشورهای پیشرفت معکوس جواب داد چرا که ماموریت این دو به هم متصل و پیوسته است. اما عملکرد برخی از کشورهای پیشرفته از جمله آمریکا و روسیه در خرید و تجهیز ارتش خود به انواع هواپیماهای پیشرفته نشان می‌دهد که جنگ به هر صورت هم که شکل بگیرد نیروی هوایی همیشه حرف اول را می‌زند. قدرت و برتری هوایی در جنگ برای کشورها برابری با پیروزی آن کشور در جنگ دارد. 95 درصد پیروزی در جنگ بستگی به برتری هوایی و عملکرد نیروی هوایی دارد. نیروی هوایی در پشتیبانی از نیروهای دریایی و سطحی نقش مهم و ارزنده‌ای را ایفا می‌کند و در واقع عملکرد خوب نیروهای سطحی در منطقه نبرد بیانگر وجود پشتیبانی هوایی قوی و اثرگذار است.
*** اولین مرحله دفاعی نیروی هوایی "اجرای عملیات مقابله به مثل" است
*تسنیم: امروز تهدیدات مختلفی علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح است آمادگی نیروی هوایی دربرابر تهدیدات نظامی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
- امیر یزدانی: اگر شرایطی پیش آید که نیروهای ما بخواهند عملیات دشمن را پاسخ دهند در اولین مرحله عملیات مقابله به مثل را خواهیم داشت که در ان صورت رزمندگان ما در رسته‌های مختلف در آن بخشی که مربوط به آنان باشد از حریم آسمان کشورمان دفاع کنند و با وجه به روحیه ایمان و شهادت طلبی که دارند قطعا به نحو احسن ماموریت خود را انجام خواهند داد و دشمن از میزان آمادگی متحیر خواهد ماند.
ما بسیاری از تاکتیک‌هایی که در سالهای اخیر آموزش دادیم متناسب با تهدیدات جدید بوده است که به دلیل محدودیت‌ها گفتن آنها ممکن نیست اما در همین حد بگویم که ما عمده تلاشمان بر متحرک‌سازی نیروی هوایی بوده و اگر روزی دشمن کنترل خود را از دست بدهد و قصر تعرض به خاک کشورمان را داشته باشد مقابله به مثل شدید‌تر از حمله آنها را به اجرا خواهیم گذاشت.