آمار نگران‌کننده‌ی کودکان معتاد
آنچه را که مادر معتاد به شیشه و کراک مصرف می‌کند. آمار‌ها می‌گوید که اعتیاد در زنان ایرانی ریشه می‌دواند و آنگونه که آمار رسمی ستاد مبارزه با مواد مخدر نشان می‌دهد، شمار رسمی آن‌ها به ۲۷۰ هزار نفر و شمار غیر رسمی شاید به ۱۰ برابر هم رسیده باشد...
قانون: پرورش کودکان معتاد، اتفاقی غیر قابل باور اما در جامعه ایرانی در حال رخ دادن است. کودکانی که والدین و به خصوص مادرانی معتاد دارند و نا‌خواسته مصرف می‌کنند آنچه را که مادر معتاد به شیشه و کراک مصرف می‌کند. آمار‌ها می‌گوید که اعتیاد در زنان ایرانی ریشه می‌دواند و آنگونه که آمار رسمی ستاد مبارزه با مواد مخدر نشان می‌دهد، شمار رسمی آن‌ها به ۲۷۰ هزار نفر و شمار غیر رسمی شاید به ۱۰ برابر هم رسیده باشد. اما درد اعتیاد زنان آن جا بیشتر می‌شود که مادران معتاد، فرزندان معتاد نیز پرورش می‌دهند و اکنون کودکان دو یا سه ساله زیادی هستند که از سوی مادرانشان معتاد می‌شوند. مادران معتاد برای کسب «نشئگی» و خاموش کردن کودک از بی‌قراری‌ها، به او مواد مخدری مانند شیشه و تریاک می‌خورانند تا به تصور خودشان همیشه در آرامش باشند. هرگز نمی‌توان آماری از میزان کودکانی که توسط مادرانشان، معتاد شده‌اند را بدست آورد اما از دادگاه های خانواده گرفته تا مراکزی که برای ترک اعتیاد کودکان راه‌اندازی شده‌اند، اعتیاد کودکان از سوی مادرانشان را تایید می‌کند. اعتیاد کودکان آمار ندارد مصطفی اقلیما، کار‌شناس مسائل اجتماعی در این باره می‌گوید: با توجه به آمار دو میلیون معتاد می‌توانم بگویم در کشور ما چهار میلیون معتاد وجود دارد. اگر استاندارد یک خانواده را چهار نفر که شامل زن و شوهر و دو بچه است در نظر بگیریم یعنی این که ۱۶ میلیون نفر به طور‌مستقیم با اعتیاد درگیر هستند. با این روش هشت میلیون از این آمار کودکان هستند. اگر هم نگوییم از این هشت میلیون همه معتاد هستند، حداقل سه میلیونِ آن‌ها اعتیاد دارند. این روش تنها راهی است که می‌توانیم آمار کودکان معتاد را شناسایی کنیم. وی ادامه می‌دهد: می‌توان گفت بطور طبیعی از این هشت میلیون کودکی که در خانواده‌های معتاد زندگی می‌کنند، یک سوم آن‌ها از طریق خرید و فروش و مصرف، به مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده‌اند. بنابراین تعداد کودکان معتاد در خانواده‌ها کم نیست. جالب این که نوزاد خانوادهای که در آن تریاک مصرف می‌شود، به بوی آن معتاد شده و نمی‌تواند در مکان دیگری غیر از آنجا بخوابد. وی با اشاره به پایین آمدن سن اعتیاد در کشور اظهار کرد: اکنون طلاق رشد پیدا کرده و منجر به افزایش آمار بچه‌های بی‌سرپرست شده است. وقتی تعداد معتادان افزایش پیدا می‌کند، زنان سرپرست خانوار نیز فزونی می‌یابد. آخرین آمار کمیته امداد نشان می‌دهد هر سال ۶۰ هزار نفر به جمعیت زنان سرپرست خانوار اضافه می‌شود. متأسفانه سن اعتیاد در مدارس به ۱۲ سال و حتی به ده سال هم رسیده است. این دانش‌آموزان به طور طبیعی در ۱۲ سالگی معتاد نشده‌اند بلکه قطعاً در خانواده‌هایی که پدر و مادر معتاد هستند، گرفتار شده‌اند. اکثر آن‌ها در ابتدا پنهان و از روی کنجکاوی به مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند. با توجه به این که سن بزهکاری و جرم در ایران زیر ۱۸ سال است بنابراین کودکان در این آمار دو میلیون معتاد، مجرم و بزهکار شناخته نمی‌شوند و خارج از چرخه آمار و ارقام پلیس هستند. مصرف مواد کودکان «سروش احمدی» روانپزشک در این باره به «قانون» می‌گوید: آمار زنان معتاد در کشور روز به روز رو به افزایش است و متاسفانه پنهان کاری در زمینه هشدار به خانواده‌ها باعث شده زنان معتاد، فرزندان خود را حتی از نوزادی معتاد کنند. زنی که مواد مخدری مانند شیشه، تریاک و یا حشیش می‌کشد برای رهایی از بیقراری های کودک، او را نیز معتاد می‌کند تا احساس لذت بیشتری ببرد. احمدی تصریح می‌کند: این زنان دچار مسائل، مشکلات روحی و روانی بوده و از فرزندان خود سوء استفاده می‌کنند. وی با بیان این که آن‌ها تصور می‌کنند با این کار در مقابل فرزندانشان احساس گناه نمی‌کنند، اظهار کرد: به همین دلیل هر کاری که می‌خواهند، انجام می‌دهند تا فرزندان به خصوص کودکان خود را درگیر اعتیاد کنند. زنان معتاد حتی فرزندان معتاد خود را واسطه ای برای خرید مواد مخدر قرار می‌دهند و متاسفانه این وضعیت در جامعه اسفناک است و کمتر به آن توجه می‌شود. وی توصیه می‌کند: سازمان بهزیستی باید برای خانواده‌ها آموزش‌ها و کنترل‌هایی در نظر بگیرد؛ در واقع خانواده‌هایی که معتادند باید تحت نظر قرار گیرند و صدا و سیما باید آموزش‌هایی در خصوص رفتار با کودک به خانواده‌ها داده و سازمان‌هایی برای حمایت این خانواده‌ها ایجاد شود. وی با بیان این که فرزندان زنانی که معتادند باید به طور حتم تحت حمایت اجتماعی قرار گیرند، می‌گوید: در حقیقت زنان والدین معتاد باعث شده تا فرزندان آن‌ها به اعتیاد گرایش پیدا کرده و بعد این فرزندان، اعتیاد را به جامعه منتقل کنند. این روانپزشک با تاکید بر این که دولت باید از فرزندان آسیب دیده حمایت کرده و این کودکان تا زمانی که مادرانشان مشکل اعتیاد دارند، از آن‌ها دور باشند، ادامه می‌دهد: در واقع چنانچه این زنان ترک اعتیاد کرده و سلامت جسمانی پیدا کردند می‌توانند سرپرستی فرزندان خود را داشته باشند. دولت باید طرحی را ایجاد کند که فرزندان خانواده‌های معتاد به ویژه زنان مصرف کننده مواد مخدر توسط افراد مناسب، سرپرستی شده و تسهیلات مالی و خانوادگی در این زمینه ایجاد و حمایت شود. بسیاری از کودکانی که مادران معتاد دارند، معلول هستند «غنچه راهب»، مددکار اجتماعی نیز در این زمینه می‌گوید: وقتی که میزان اعتیاد در زنان افزایش پیدا می‌کند طبیعتاً کودکان بیشتری به این معضل گرایش پیدا می‌کنند؛ در واقع افراد زیادی در سنین مختلف از هر دو جنس زن و مرد در خانواده‌ها با این مسئله روبه‌رو می‌شوند. وی با بیان این که تعداد زیادی از زنان معتاد، مادرهایی هستند که فرزندان و نسل آینده را پرورش می‌دهند، ادامه می‌دهد: متاسفانه در خانواده‌هایی که با فقر فرهنگی مواجه هستند میزان سواد و دانش در خصوص عوارض اعتیاد کمتر است که این امر می‌تواند برای مادران معتاد و فرزندان مشکلات بسیاری ایجاد کند. راهب با اظهار تاسف از این که مشکل کودکان در معرض خطر اعتیاد در جامعه ما هنوز جدی گرفته نشده است، اظهارکرد: گاهی اعتیاد مادران در آینده کودکان بسیار نقش‌آفرین است و مشکلات بسیاری را برای آن‌ها ایجاد می‌کند. وی ادامه می‌دهد: در سالهای گذشته اعتیاد زنان در جامعه بسیار کمتر از مردان بود؛ در واقع زنان بیشتر در محیط خانه بوده‌اند و تلاش می‌کنند با اعتیاد همسرانشان مبارزه کرده تا فرزندان سالمی را پرورش دهند ولی امروزه در کنار اعتیاد مردان شاهد اعتیاد زنان هستیم که این امر موجب شده تا آنان کودکان خود را نیز معتاد کنند. یکی از عللی که می‌تواند به اعتیاد فرزندان منجر شود، این است که مادران معتاد در مسئله اعتیاد غرق شده و حوصله نگه داشتن فرزندانشان را نداشته و به آن ها مواد مخدر می‌خورانند تا کودک آرام شده و گریه کمترکند تا مادر در آرامش و نشئگی خود بماند. ۸۰ درصد کودکان خیابانی معتادند کودکی که از مادر معتاد متولد می‌شود، به دلیل این که از خون مادر تغذیه می‌کند، طبیعی است که معتاد شود؛ بسیاری از کودکانی که مادران معتاد دارند، معلول هستند. در واقع چنانچه این نوزادان با معلولیت نیز متولد نشوند قطعاً با مسئله اعتیاد به دنیا می‌آیند. این مددکار اجتماعی با بیان این که فضای رشد و تربیت فرزندان بسیار حائز اهمیت است، اظهار کرد: وقتی کودکی در خانوادهای رشد پیدا می‌کند که اعضای این خانواده از جمله مواد مخدر استفاده می‌کنند، این امر را از آن‌ها آموخته و آن را طبیعی می‌داند، بنابراین محیط زندگی که کودک در آن بزرگ می‌شود اهمیت زیادی دارد. راهب تصری می‌کند: زنان معتاد حتی با خوراندن مواد مخدر مانند تریاک وی را راهی خیابان‌ها می‌کنند تا برای آنان امرار معاش کنند. به همین دلیل این کودکان را به شکل خوابیده در کنار خیابان‌ها در گرماو سرما مشاهده می‌کنید. دولت باید باور کند که تعداد زیادی کودک در معرض خطر اعتیاد در جامعه وجود دارند که با مادرهایی زندگی می‌کنند که دچار معضل مواد مخدر بوده و گاه بیمار روانی هستند.