درمان‌طاسی‌با‌سلول‌های‌بنیادی‌واقعی‌است؟

جام جم آنلاین: چهره هر فرد عامل مهمی در روابط اجتماعی او محسوب می‌شود و از آنجا که کیفیت زندگی هر فرد به ارتباط اجتماعی‌اش بی‌ارتباط نیست، توجه به این مورد برای هر فردی جذاب است. یکی از مهم‌ترین مسائل در زیبایی هر فرد، خط رویش مو در پیشانی اوست که به مرور زمان و با افزایش سن پیشانی بلندتر و موهای جلوی سر نازک‌تر می‌شود. کشف سلول‌های بنیادی فولیکول مو مژده‌ای است برای بیمارانی که از ریزش مو رنج می‌برند. آن هم در شرایطی که حدود 40 درصد مردان و 20 درصد زنان بالای 50 سال دچار درجاتی از ریزش مو هستند. در پروژه تزریق سلول‌های بنیادی فولیکول مو در انسان، نمونه کوچکی از فولیکول‌های مو یا همان ساختمان لوله‌ای شکل مو در طول یک پروسه جراحی تحت بی‌حسی موضعی از پوست سر بیمار برداشته می‌شود. این سلول‌ها از بقایای فولیکول جدا می‌شود و در یک محیط کشت مناسب طی سه‌هفته تکثیر شده و در یک محیط استریل مخصوص تزریق می‌شود. به دنبال این عمل، رویش موی جدید تقریبا پس از سه ماه اتفاق می‌افتد. اما آیا بهره‌گیری از این روش نوین می‌تواند به کابوس کم‌مویی یا بی‌مویی بسیاری از افراد پایان دهد؟ دکتر محمد علی نیلفروش‌زاده، متخصص پوست و مو در پاسخ به این پرسش در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: این پروژه اکنون در فاز حیوانی با نتایج قابل قبولی همراه بوده است ولی در انسان نتایج قابل قبولی نداشته که امید است در آینده نزدیک بتواند تحولی را در درمان ریزش مو ایجاد کند، در حالی که متاسفانه تعدادی از مراکز زیبایی پوست و مو در کشورمان از عبارت سلول‌های بنیادی با هدف عوامفریبی استفاده می‌کنند، بیماران نباید فریب این عبارت‌ها را بخورند. وی می‌افزاید: پروژه تزریق سلول‌های بنیادی فولیکول مو تاکنون در هفت داوطلب در انگلستان صورت گرفته که نتایج آن منفی گزارش شده است، ولی در فاز دوم این پروژه که در حال انجام است، محققان شاهد 40 درصد افزایش موها در هر سایز و 18 درصد افزایش مو با قطر بیشتر از 30 میکرون بوده‌اند، اما در فاز انسانی تاکنون نتایج از لحاظ زیبایی قابل قبول نبوده و با وجود ارائه این اطلاعات در کنگره‌های مختلف، گزارش علمی نتایج فاز انسانی به صورت مقاله به چاپ نرسیده است. روشی موثر، اما در حال انتظار سلول‌های بنیادی که در ناحیه پیاز مو قرار دارد، توانایی تبدیل به لایه سطحی پوست فولیکول مو، غدد چربی و کمک به ترمیم پوست بعد از جراحت را دارد. دکتر نیلفروش‌زاده با اشاره به این مطلب می‌افزاید: البته پس از انجام موفقیت‌آمیز تحقیقات نهایی بر ایده‌های کاشت سلول‌های بنیادی در پوست سر، می توان به درمان‌های جایگزین موثری برای ریزش مو دست یافت. از سوی دیگر نتایج این تحقیقات در آزمایش‌های تحلیلی پوست در صنعت مواد آرایشی و بهداشتی بسیار کمک‌کننده خواهد بود. البته تحقیقات اخیر، برگشت‌ناپذیر‌بودن توانایی رشد مجدد موها را در برخی انواع ریزش مو نشان می‌دهد، چراکه سلول‌های بنیادی در ریزش موی ارثی و ریزش موی سکه‌ای که یک بیماری خود ایمنی است، موثر است. پی‌آر‌پی؛ درمانی کمکی برای ریزش مو موضوع دیگری که این روزها در تبلیغات با آن مواجه می‌شویم، کاربرد پلاسمای غنی از پلاکت یا پی‌آر‌پی در ریزش مو است، اما دکتر نیلفروش‌زاده در مورد قابل اعتماد بودن این تبلیغات توضیح می‌دهد: از جمله اثرات مفید کاربرد پی‌آر‌پی در اعمال جراحی می‌توان به کاهش خونریزی عروقی، کاهش درد و تورم پس از اعمال جراحی و افزایش سرعت بهبود زخم اشاره کرد، ولی کاربرد این روش در درمان طاسی ایده‌ای نو محسوب می‌شود. این متخصص پوست و مو معتقد است پی‌آر‌پی علاوه بر درمان زخم‌های پوستی می‌تواند به ساخت عروق جدید و سطحی از پوست که به استحکام و جوانی آن منجر می‌شود، کمک کند و باعث بهبود ضخامت پوست و خاصیت الاستیکی آن شود. اما در ارتباط با ریزش مو می‌توان آن را نوعی درمان کمکی به شمار آورد و به‌طور قطعی جایگزینی برای پیوند مو محسوب نمی‌شود. پی‌آر‌پی با تزریق سلول بنیادی متفاوت است بسیاری به اشتباه تزریق سلول بنیادی به فولیکول مو را با پی‌آر‌پی مشابه می‌دانند، اما این روش با تزریق سلول‌های بنیادی فولیکول مو که تنها در مراکز معتبر دنیا و فقط در یک مرکز تحقیقاتی در ایران آن هم در فاز حیوانی در حال انجام است، کاملا متفاوت محسوب می‌شود. دکتر نیلفروش‌زاده در این باره توضیح می‌دهد: تزریق سلول‌های بنیادی فقط در مراکز تحقیقاتی دانشگاهی معتبر و با تجهیزات استاندارد و پیشرفته قابل انجام است اما تزریق پلاکت‌ها که اجسام کروی یا بیضوی شکل است که از قطعه‌قطعه‌شدن سلول‌های بزرگ در مغز استخوان حاصل می‌شود اصلا جزو سلول‌ها به شمار نمی‌رود، بنابراین نمی‌تواند سلول بنیادی باشد. تزریق سلول‌های بنیادی به فولیکول مو در کشور فقط در مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی دانشگاه تهران و موسسه رویان در حال انجام است.