ولایتی: در جلسات هاشمي شرکت نکرده‌ام

باشگاه خبرنگاران: "علي‌اكبر ولايتي" در چهارم تیر ماه سال 1324، در رستم‌آباد، یکى از 33 روستاى شمیران در خانواده‌ای متوسط به دنیا آمد. ولایتى در خانواده‌اى نسبتا شلوغ (5 دختر و 1 پسر) به دنیا آمد. او کودکى آرام بود و بیشتر وقت خود را به مطالعه کتاب می‌گذراند، به طورى که در 9 سالگى، کتاب هفت جلدى اسکندر‌نامه و در کلاس پنجم ابتدایى، کتاب کلیله و دمنه را خواند. وي از نوجوانى علاقه فراوانى به کتاب‌هاى تاریخى داشت، به حدى که گاه 12 ساعت از شبانه‌روز را به مطالعه تاریخ مى‌گذراند. اين طبيب سياستمدار، دوران ابتدایى و دوره نخست دبیرستان را در رستم‌آباد گذراند و دوره دوم را به دبیرستان جم قلهک رفت و در سال 1342 دیپلم طبیعى گرفت. در سال 1343 در کنکور سراسرى، رتبه 49 کشورى را به دست آورد و در رشته پزشکى دانشگاه تهران پذیرفته شد و از سال 1342 در مدرسه قائمیه و سپس در دبیرستان جهان‌‌آراى قلهک تا سال 1350 به تدریس اشتغال داشت. ولایتی دوره تخصص اطفال را در مرکز طبى کودکان "دانشگاه تهران" و فوق تخصص بیمارى‌هاى عفونى را در "دانشگاه جان‌هاپکینز" آمریکا گذراند. پس از پیروزى انقلاب اسلامى، مدتى معاون وزارت بهدارى بود، در دوره اول مجلس به نمایندگى مردم تهران انتخاب شد و سپس به مدت 16 سال، در دوره‌هاى ریاست‌جمهورى مقام معظم رهبري و هاشمى رفسنجانى، به عنوان وزیر امور خارجه خدمت کرد و از این حیث، پرسابقه‌ترین وزیر جمهورى اسلامى به شمار مى‌آید. پس از دوم خرداد 1376، با آن که خاتمي رئیس‌جمهور وقت، سلیقه و دیدگاه وى را براى عضویت در کابینه مى‌پسندید، ولى او راهى بیت مقام معظم رهبرى شد و مشاور بین‌الملل ایشان گردید و هم‌اکنون نیز در این سمت خطیر انجام وظیفه مى‌کند. صرف نظر از این شغل مهم، علي اکبر ولایتى در چند رشته دانشگاهى به تدریس مشغول است و در بعضى از شوراهاى مهم کشورى همچون شوراى عالى انقلاب فرهنگى، مجمع تشخیص مصلحت نظام و بنیاد دايرةالمعارف اسلامى شرکت داشته و عضو رسمى است. وي که داراى چندین دکتراى افتخارى از چند دانشگاه معتبر بین‌المللى است، در تعدادى از انجمن‌هاى تخصصى و پژوهشى جهان نیز عضویت دارد. ولايتي که از مردان سیاسي روزگار ما است، با توجه به اينكه در يك‌ سال اخير با گرفتن پست دبير‌كلي مجمع جهاني بيداري اسلامي وارد فاز جديدي از عرصه كاري خود شده است اين روزها با راه‌اندازي ائتلاف سه‌گانه با "محمدباقر قاليباف" و "غلامعلي حداد عادل" در راستاي ورود به انتخابات رياست‌جمهوري در قالب يك برنامه منسجم وارد عمل شده است. گفتگو با مردي كه ممكن است سال آينده بر كرسي رياست‌جمهوري كشور تكيه زند در دفتر وي واقع در در بيمارستان مسيح دانشوري كه رياست‌ آن را برعهده دارد داراي نكات مهم و قابل توجه‌اي بود. مشروح گفتگوي علي‌اكبر ولايتي را در زير مي‌خوانيد: باشگاه خبرنگاران : این روزها اسم جنابعالي و آقایان حدادعادل و قالیباف در همه رسانه‌ها به عنوان یک ائتلاف برای ریاست‌جمهوری آینده شنیده می‌شود. فلسفه تشکیل این ائتلاف علی‌رغم اینکه برخی از چهره‌های اصولگرا با آن مخالفت کردند، چیست؟ ولايتي: با توجه به اينكه كشورمان در آستانه انتخاباتي بزرگ قرار دارد لذا پرشورتر برگزار شدن آن پشتوانه قوی برای نظام جمهوری اسلامی محسوب می‌شود، همان طور که از اول انقلاب تا به امروز مردم حضور گسترده‌ای خود را در انتخابات نشان داده اند، به طور حتم این حضور در خرداد ماه سال آينده نيز تكرار خواهد شد. يكي از مهم‌ترين اركان اساسی مردم‌سالاری دینی برگزاري انتخابات است، در كشورمان پس از انتخابات مجلس خبرگان رهبری انتخابات ریاست‌جمهوری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است لذا انتخابات سال آینده که تعیین‌کننده دولت و رئیس‌جمهور آتی است بسیار سرنوشت ساز است از اين‌ رو انتظار مردم در این شرایط با توجه به اهمیت و حساسیتی که نظام جمهوری اسلامی ایران در مقطع فعلي در جهان با آن روبه روست ایجاد یک قوه مجریه قوی و مدبر با شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی است. با توجه به اينكه هيچ‌گاه قدرت ايران در منطقه به اندازه امروز نبوده است، نیاز کشورمان به پیشرفت، توسعه و عدالت جهت حفظ و افزایش اقتدار ملی بيش از بيش احساس مي‌شود لذا انتخابات آينده بيش از انتخابات‌های گذشته داراي اهميت است. باشگاه خبرنگاران: یعنی هدف شما و دوستانتان از ايجاد این ائتلاف پیشرفت کشور است؟ ولایتی: در شرایط فعلي كشور ايجاد هر گونه تشتت، تفرفه و اختلاف در بین نیر‌‌وهای معتقد به نظام، وفادار به قانون اساسی و ولایت فقیه بسیار مضر است لذا در این شرایط اتحاد و اتفاق میان نیروهای سیاسی موجود می‌تواند به پیشرفت جمهوری اسلامی ایران کمک شاياني كند، بنابراین امروز بیش از هر روز دیگری به اتحاد کلمه و وحدت صفوف اهل سیاست و کسانی که قصد خدمت به ملت نجیب ایران را دارند احساس نیاز مي‌شود. مردم ما بارها ثابت كرده‌اند كه صفوف متحدی دارند و هیچگاه بین آنها تفرقه و اختلاف ایجاد نمی‌شود لذا سیاست‌مداران نيز باید در اين شرايط از اتحاد مردم درس گرفته و به جای ایجاد مجادلات سیاسی و دامن زدن به اختلافات در جهت تقویت مشترکات وارد عمل شوند. باشگاه خبرنگاران: با توجه به اظهارنظر برخي از اصولگريان مبني بر عدم حضور برخي از چهره‌ها در این ائتلاف، چرا در قالب یک گروه سه نفره این کار را شروع كرديد؟ ولايتي: با توجه به اينكه تشكيل يك هسته اوليه براي اين ائتلاف لازم بود ما سه نفر تصمیم گرفتیم ائتلافی را تشکیل بدهیم و از بقیه دوستان هم برای پیوستن به این مجموعه دعوت کنیم لذا امكان وجود افراد متعدد از ابتدا در اين ائتلاف ممكن نبود. باشگاه خبرنگاران: حال با توجه به اينكه ائتلاف شما 3 نفره است امکان گسترش تعداد افراد در این ائتلاف وجود دارد؟ ولايتي: پیوستن به این مجموعه به این معنی نیست که تعداد زیادی از افراد که داعیه حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری را دارند می‌توانند در این ائتلاف حضور پیدا کنند، ما در اين مجموعه معتقديم که قوه مجریه نیاز به یک نفر در راس دارد اما اين موضوع را نيز بايد در نظر گرفت كه در اين قوه تعداد بسیاری از مشاغل حساس وجود دارد که به داشتن مسئولین و متصدیان کارآمد ، مومن به نظام ، امتحان داده نياز دارد از اين رو اين موضوع بايد مورد عنايت ويژه قرار بگيرد كه تنها وجود فردي قوي در راس اين قوه كفايت نمي‌كند و وجود بدنه‌اي قوی نیز براي تيم دولت ضروری است. دولت قدرتمند مجموعه‌ای از افراد توانمند است که توسط یک مدیر مقتدر اداره می‌شود از این رو بنای ما سه نفر در این ائتلاف این است که در انتخابات آینده به صورت یک تیم همراه، هماهنگ و همدل خودمان را عرضه کنیم و در حقیقت مردم را برای رای دادن به یک تیم وارد صحنه انتخابات كنيم. وجود یک تیم کارآمد در ائتلاف سه‌گانه اصولگرایان یکی از تفاوت‌های مشخص و چشم‌گیري است كه دراين مجموعه وجود دارد صرف‌نظر از این که هر کدام از ما در دولت آینده شغلی داشته باشیم یا نداشته باشیم به اين موضوع اهميت ويژه‌اي قائل هستيم. وقتی سه نفر با هم ائتلافی را ایجاد می‌کنند و از دیگران هم برای پیوستن به آن دعوت به عمل می‌آورند به این معناست که این سه نفر آماده‌اند که به نفع مصالح این ائتلاف حرکت کنند و حتی شغلی در دولت آینده نداشته باشند. باشگاه خبرنگاران: معیار نظرسنجی ائتلاف سه‌گانه در انتخابات آینده برای معرفی یک گزینه به عنوان نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری به چه شکل خواهد بود؟ ولايتي: رویکرد عامه مردم و خواص جامعه و تمامي كساني که در نظام ما شاخص‌اند و نقشی تاثيرگذار دارند برای انتخاب یک گزينه به عنوان نامزد انتخابات رياست‌جمهوري و همکارانش موثر خواهد بود. بيان اين موضوع كه اين ائتلاف با چه ساز و کاری به گزینه مورد نظر خود برای انتخابات آینده دست پیدا می‌کند ضرورت ندارد به صورت زودرس اعلام شود ولی به طور حتم همه کسانی که در دایره ائتلاف قرار دارند با توجه به خردجمعي در فرآيند انتخابات وارد عمل خواهند شد. باشگاه خبرنگاران: ساز و کاری که برای معرفی یک گزینه در انتخابات آینده در نظر گرفته‌ايد چه وقت مطرح مي‌شود؟ ولايتي: به اقتضای زمان و با توجه به پیشرفتی که در کار صورت بگیرد این موضوع را مطرح خواهیم کرد اما تاکید من بر این است که در این مجموعه همه چیز براساس مشورت و خردجمعی انجام مي‌شود. باشگاه خبرنگاران: عدم حضوربرخی از نامزدهاي احتمالي همچون متکی، پورمحمدی و رضایی در این ائتلاف چيست؟ آيا اين ائتلاف به وحدت اصولگريان كمك خواهد كرد؟ ولايتي: ائتلاف سه‌گانه اصولگرایان برای این که زودتر کار را شروع کند در ابتدا تلاش كرد هسته مرکزی و اولیه را تا آن‌جا که ممکن است محدودتر بگیرد تا امکان توافق در اين مجموعه بيشتر باشد این نکته‌ای است که در این ائتلاف از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. همچنين عدم وابستگی حزبی به جريانات سياسي از مهمترین مولفه‌هاي این ائتلاف است. به طوري كه اگرچه هر کدام از این سه نفر دل بستگی به سلیقه سیاسیون جريان خاصي داشته باشند ولي اين موضوع را به ائتلاف راه نداده‌اند. ساز و کاری که در ائتلاف سه‌گانه اصولگرایان به کار گرفته شده است ساز و کار حزبی نیست بلکه ساز و کاری مبتنی بر اعتماد فی مابین و متقابل بین پایه‌گذاران این حرکت جمعی است و از نظر هسته اولیه، درِ اين ائتلاف در به روی همه کسانی که به نظام پایبند هستند و امتحان خودشان را در طول انقلاب پس داده‌اند باز است. باشگاه خبرنگاران: نحوه بررسي كساني كه خواهان حضور در اين ائتلاف هستند به چه شكلي است؟ ولايتي: هسته مرکزی ائتلاف سه‌گانه با بعضی از افراد دیدار داشته است که بهتر است لفظ داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری را به این افراد اطلاق نکنیم چون اگر قرار باشد این دامنه باز باشد 20 نفر به عنوان گزینه انتخابات ریاست‌جمهوری مطرح می‌شوند در این صورت دیگر ایجاد اتحاد میان افراد مدعی ریاست‌جمهوری کار آسانی نیست به طوری که در گذشته نیز این موضوع اتفاق افتاده و تجربه موفقی نبوده است. دعوت ما از تمامی افراد مورد اعتماد مردم و نظام که داوطلب مشارکت در دولت آینده هستند این است که با صحبت و رسیدن به تفاهم وارد این ائتلاف شوند. باشگاه خبرنگاران: شما به عنوان سخنگوي جبهه متحد اصولگرایان در انتخابات مجلس نهم فعاليت مي‌كرديد چرا با همين ساز و کار و زیر نظر جامعتین در انتخابات ریاست‌جمهوری وارد عمل نشدید؟ ولايتي: هسته اولیه این ائتلاف سعی کردند در همین خط مسیر خود را ادامه دهند لذا اعضای ائتلاف سه‌گانه اصولگرایان در اين راستا با آیت‌الله مهدوی کنی، آیت‌الله یزدی، آقایان عسگراولادی، باهنر، پورمحمدی و آل‌اسحاق دیدار داشته‌‌اند و به طور حتم این دیدارها را ادامه نيز خواهند داد. ائتلاف سه‌گانه به جامعه محترم مدرسین و جامعه روحانیت مبارز به عنوان دو رکن از ارکان مهم جامعه اسلامی نگاه می‌کند که نقش بسیار مهمی را در پیش و پس از انقلاب اسلامی بر عهده داشته است و از نظر ما هیچ حرکت مهم سیاسی را نمی‌توان در کشور بدون ارتباط با علما انجام داد. باشگاه خبرنگاران: انتصاب "حسین مظفر" به عنوان رئیس ستاد انتخابات ائتلاف سه‌گانه صحت دارد؟ و آیا افراد جدیدی در زمينه پيشبرد اهداف اجرايي اين ائتلاف وارد اين مجموعه خواهند شد؟ ولايتي: ما سه نفر توافق کردیم که فرد شایسته، قوی و کارآمدی که امتحان خود را در فرآیند انقلاب پس داده به عنوان رئیس ستاد انتخابات ائتلاف انتخاب کنیم و از این رو آقاي حسین مظفر را به دلیل سابقه کاری درخشان در عرصه سياسي كشور به اين سمت منصوب كرديم. آقاي مظفر اختیار دارند افراد مورد نظر خود در راستاي انجام امور اجرايي ائتلاف را با مشورت اعضاي مجموعه مشخص كرده و در راستاي پيشبرد اهداف گروه گام بردارند. باشگاه خبرنگاران: آيا در آينده نزديك فرد ديگري در جهت انجام امور اجرايي به مجموعه اضافه خواهيد كرد؟ ولايتي: ما همه چیز را در امور اجرايي در اختیار آقای مظفر قرار دادیم، وي می‌تواند همکاران خود را مشخص کند و طبیعتا در این راستا با مشورت ما وارد عمل خواهد شد. باشگاه خبرنگاران: شما به عنوان يك چهره تاثيرگذار سياسي چرا هيچگاه دريك حزب و تشكل سياسي حضور نداشته ايد؟ ولايتي: تجربه حزب در ایران تجربه موفقی نبوده است ولي علی‌رغم وجود اين موضوع و عدم رغبت به تشکیل حزب و یا عضویت حزبی، ضرورت تشکیل تشکل‌های اجتماعی را نفی نمی‌کنم اما اين نكته نيز حائز اهميت است كه ايجاد حزب که یک اختراع اجتماعی مربوط به دولت‌هاي غربی است كه کشورهای ديگر از آن تقلید کرده‌اند لذا نمی‌توان همه تشکل‌هاي موجود در ايران را در قالب تعریف حزب گنجاند. در ایران اسلامی تشکل‌های اجتماعی سابقه 1200 ساله دارند به طوري كه ما شاهدیم اصناف و طبقات مختلف دركشورمان همواره در قالب مجموعه‌هايي فعاليت‌هاي خود را پيگيري مي‌كردند و در شرایط فعلي نیز تشکل‌های مذهبی در نظام جمهوری اسلامی داراي مقبوليتي قابل توجه هستند كه در هيچ جاي دنيا به مانند اين موضوع وجود ندارد. لزوما بر اين اعتقادم كه هر تشکلی حزب نیست و بنده هم به لحاظ شخصی ترجیح می‌دهم حرکات خود را در چارچوب وابستگی‌های بعضا غیرقابل دفاع حزبی معطوف نکنم. باشگاه خبرنگاران: برخی از اخبار از دیدار هفتگی خاتمی و هاشمی با وزرا و استانداران خود خبر می‌دهند آیا جنابعالی در این جلسات حضور دارید/ با توجه به این که شخص هاشمی از حضور شما در انتخابات سال آینده حمایت کرده‌ به حمایت وي از خودتان علاقه‌مند هستید؟ ولايتي: بنده هیچگاه در جلسات از این قبیل دعوت نشده و شرکت نکرده‌ام. آقاي هاشمی مورد احترام من هستند اما با توجه به مسیری که در قالب ائتلاف سه‌گانه اصولگرایان آن را مشخص کرده‌ایم معلوم نیست کدام یک از افرادی که در این جمع هستند برای انتخابات ریاست جمهوری معرفی شوند، لذا صحبت از این که چه کسی از من حمایت می‌کند به جا نیست. باشگاه خبرنگاران: از نظر جنابعالی چه مجموعه‌ای از اصلاح‌طلبان حق حضور در انتخابات را دارند؟/ خطر ورود جریان انحرافی در انتخابات آينده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ ولايتي: درباره این دو طیف و حضور نامزدهای آن‌ها در انتخابات آینده اطلاعات خاصی ندارم. آنچه بنده درباره آن صحبت مي‌كنم تنها در دایره اصولگرایان است لذا کسانی که به اصول انقلاب، ولایت فقیه و تبعیت از آن و قانون اساسی پایبند هستند می‌توانند در انتخابات حضور داشته باشند از این رو اصولگرایی یک عنوانی نیست که فقط به یک عده خاص تعلق داشته باشد و از نظر ما تمامی کسانی که حسن نیت خود را به نظام جمهوری اسلامی ایران اثبات کرده‌اند و در گذشته از نظریات امام خمینی(ره) و در حال حاضر از فرمایشات مقام معظم رهبری تبعیت می‌کنند اصولگرا هستند. باشگاه خبرنگاران: بعضی از افراد نسبت به دوران حضور شما در وزارت خارجه نقد دارند و می‌گویند در دوران تصدی شما بر این وزارتخانه دیپلمات‌های کارکشته به دلیل عدم داشتن تخصص تربیت نشده‌اند اين موضوع را تاييد مي‌كنيد؟ ولايتي: آن‌چه ما در دوران وزارت خارجه انجام داده‌ایم خلاف این موضوع هست که از سوی برخی از افراد مطرح شده است. بنده در زمان تصدی براين وزارتخانه دانشکده وزارت خارجه را تاسیس کردم که حدود 800 نفر کارشناس ، کارشناس ارشد و دکترا از آن فارغ التحصیل شدند. در زمان حضور بنده و همکارانم در وزارت خارجه تعداد زیادی از افراد در حوزه‌های زبان‌های رایج و نادر دنیا تحصیل کردند به طوري كه شاهد هستیم که بسیاری از سرمایه‌های کنونی وزارت خارجه در حوزه کارشناسی محصول آن دوران بوده است. متاسفانه در سالهای بعد دانشکده وزارت خارجه از رونق سابق افتاد که من نمی‌خواهم این موضوع را به وزرای بعد از خودم منوط کنم ولی بر این اعتقادم که برخی وزارتخانه ها در بعضي از دولت‌ها مدعی بودند باید آن‌ها کارشناس سیاسی تربیت کنند لذا دانشکده وزارت خارجه تضعیف شد و این موضوع ازجمله ضررهايی بود که وزارت خارجه گريبان‌گيرآن شده است. اعتقاد دارم دوران تصدی بنده بر وزارت‌خارجه یکی از دوران‌های طلایی وزارت خارجه ایران بود.