مشاعره قرآنی در «ملکوت سخن»

تسنیم: مسابقه مشاعره قرآنی «ملکوت سخن» به تهیه‌کنندگی «محمدرضا چراغعلی» برای اولین بار از 29 دی‌ماه هر هفته جمعه‌ها، روی آنتن شبکه قرآن سیما می‌رود. هادی ربیعی طراح، محقق و نویسنده برنامه ملکوت سخن، در گفت‌وگو با تسنیم ، درمورد این برنامه می‌گوید: مشاعره قرآنی مسابقه ادبی قرآنی است که حول محور آیات قرآن می‌چرخد. ربیعی در راستای توضیح هدف اصلی این برنامه بیان می‌کند: ما بر اساس منویات مقام معظم رهبری که فرموده‌اند باید 10 میلیون حافظ قرآن داشته باشیم هدف اصلی‌مان را بر این مبنا قرار دادیم تا مردم را با قرآن بیشتر مأنوس کنیم و در راستای ترویج بیشتر فرهنگ حفظ قرآن قرار بگیریم. محقق و نویسنده برنامه ملکوت سخن پیرامون شیوه انتخاب شده‌ برنامه اظهار می‌کند: باید از طریق شیوه‌ها و روش‌‌های مختلف این اتفاق بیفتد؛ جذابیت‌های هنری را نباید دست کم بگیریم و باید از چنین زوایایی هم به آن نگاه کنیم و مردم، خصوصاً جوان‌ها را علاقه‌مند سازیم. ربیعی در ادامه سخنان خود اضافه می‌کند: ما این برنامه را طراحی کردیم تا کسانی که به ادبیات و ادبیات آیینی علاقه‌مند هستند سراغ ابیات و اشعاری بیایند که توسط شعرای متقدم و متأخر سروده شدند و آن‌ها را حفظ کنند و در مسابقه مشاعره‌ای شرکت کنند که یک تاریخچه طولانی در بین مردم ایران دارد و به عنوان یک فرهنگ و سنت در میان مردم شناخته شده است. او در توضیح بخش‌های مختلف برنامه می‌گوید: مسابقه مشاعره قرآن که ملکوت سخن نام دارد سه بخش دارد. بخش اول مشاعره سنتی است. تمام ابیات و اشعاری که خوانده می‌شود متضمن از آیات قرآن هستند. مثلاً «شعر آسمان بار امانت نتوانست کشید، قرعه کار به نام من دیوانه زدند» که سروده حافظ است به آیه 72 سوره احزاب اشاره دارد که در این آیه فرموده شده «خدا امانتی را به دوش آسمان‌ها و زمین گذاشت اما هیچکدام‌شان نتوانستند آن را حمل کنند تنها انسان توانست». اشعاری از این دست از سروده‌های شاعرانی چون مولانا، حافظ، سعدی و ناصرخسرو و... و شعرای متقدم مثل حضرت امام خمینی(ره) که از اشعارشان در این مسابقه بسیار استفاده شده است. مجری و طراح برنامه ملکوت با اشاره به اینکه این برنامه ما چهار شرکت‌کننده دارد و در دو بخش برادران و خواهران برگزار می‌شود؛ ادامه می‌دهد: بخش دوم ما به این شکل است که آیه‌ای از آیات قرآن پخش می‌شود و افراد بر اساس آیه‌ای که شنیدند باید شعری بخوانند؛ بخش سوم بر عکس بخش دوم است؛ مجری برنامه شعری می‌خواند و شرکت‌کنندگان باید بگویند این شعر اشاره به کدام آیه قرآن دارد و در بخش آخر نتایج اعلام شده و افراد برتر مشخص می‌شوند. ربیعی تأثیر این برنامه را بر مخاطبین اینطور ارزیابی می‌کند: با توجه به بازخورد عمومی که از اطرافیان و صاحب‌نظران گرفته‌ام نظر بر این بود که هم از دیدگاه کارشناسان رسانه بعنوان یک برنامه جدید رسانه‌ای و هم از دیدگاه کارشناسان قرآن که یک باب جدید را برای انس بیشتر با قرآن فراهم کرده؛ به لطف خدا مورد توجه قرار گرفته است. این برنامه زمینه‌ی خوبی است که جوانان خصوصاً علاقه‌مندان به شعر و ادب فارسی سراغ‌اش بیایند و مؤانست خود را با قرآن بیشتر کنند. با توجه به اینکه برخی از کفار در زمان پیامبر قرآن را سروده‌های پیغمبر به شمار آورده و به کلام خدا توهین می‌کردند؛ ربیعی در پاسخ به اینکه این شبهه برای این برنامه ایجاد می‌شود که شاید قدمی در آن راستا باشد، اینطور توضیح می‌دهد: در سوره شعرا آیه‌ای داریم که بحث گمراهی را مطرح می‌کند در ادامه‌اش می‌گوید الا الذین امنوا یعنی کسانی که به خدا ایمان دارند درمورد آن‌ها نیست. در روایات زیاد داریم که در اشعار حکمت‌هایی است و پیامبر شعرا را بسیار ستودند اما حربه‌ای از جانب منافقین و کفار بوده به نام سرودن شعر در مقابل پیامبر که قرآن را شعر فرض کرده و نمی‌دانستند پیام خداوند است و می‌خواستند بگویند فقط تو نیستی که شعر می‌گویی ما هم بلد هستیم و اینطور می‌خواستند مقابله کنند. در سیره اهل بیت می‌بینیم که شعرا مخصوصاً آن‌هایی را که درمورد اهل بیت شعر گفته‌اند، بسیار ستوده‌اند و تشویق کرده‌اند. او این برنامه را باعث تنزل جایگاه قرآن در حد مشاعره ندانسته و در پایان این گفت‌وگو می‌گوید: اگر از زاویه شعر به مساله قرآن ورود کنیم باعث تنزل نیست که بیشتر باعث ارتقاء جایگاه شعر هم هست. ما می‌خواهیم بگوییم چقدر آیات قرآنی بر ادبیات ما تاثیر گذاشته است که شعرای بزرگی مثل حافظ، سعدی و مولانا این همه شعر گفته‌اند و بسیاری از اشعار متضمن از آیات قرآن است.