وظیفه شناسی و قانون مداری را ارج نهیم

ابراهیم بهشتی- در این روزها که میانه مردم و سیستم بانکی چندان حسنه نیست و گلایه های مردم از عملکرد شعبه های مختلف بانکی بلند است، شعبه هایی هم هستند که عملکردشان مورد رضایت نسبی است و به هنگام خروج از بانک می توان لبخند رضایت را به جای چهره درهم کشیده و ابروهای به هم رسیده مشتریان دید. مشکلات موجود بر سر راه دریافت تسهیلات یا وام های کوچک زیر 10 میلیون تومان، شلوغی بانک ها و معطلی مردم برای انجام امور بانکی خود، کمبود نیروی انسانی در بانک ها و چه بسا رفتارهای گاها نادرست کارمندان بانک با مشتری ها، قطع سیستم اینترنتی بانک ها و مشکلات سیستم های خودپراز از جمله معظلاتی است که مردم عادی در مواجهه با سیستم بانکی آنها را مشاهده می کنند. برای راغم این سطور هم بارها پیش آمده که برای انجام یک کار بانکی نیم ساعت تا 45 دقیقه معطل شده است. این اغراق نیست و واقعیت است که جهت انجام یک قرار داد صلح وام یک واحد آپارتمان در یکی از شعب بانک مسکن 4 ساعت تمام در بانک معطل شدم. وقتی از رئیس شعبه علت این تاخیر و کندی کار را پرسیدم توضیح داد که نیروی انسانی کم داریم. دولت استخدام نیرو در تهران را ممنوع کرده و ما هم هر چه تقاضای نیروی می کنیم کسی رانمی فرستند چون کسی نیست که بخواهند بفرستند. به هر روی اینها را گفتم تا به اینجا برسم که در همین وضعیت، نمونه های دیگری هم وجود دارند که به هنگام مراجعه به آنها لبخند رضایت بر لب مشتریان دیده می شود و متاسفانه این نمونه ها مورد تشویق و تمجید قرار نمی گیرند تا لااقل دل گرمی باشد برای مسئولان و کارمندان وظیفه شناس و قانون مدار آنها که کار خوبشان به چشم می آید. بانک ملی شعبه بازار از جمله این نمونه هاست که هم به لحاظ خلق و خوی حسنه کارمندانش سوژه این نوشتار شده و هم به لحاظ انجام امور بانکی مشتریان در کمترین زمان ممکن و هم به لحاظ جایگاه و سابقه تاریخی و معماری ساختمان قدیمی آن. موقعیت جغرافیایی آن و قرار گرفتن در کنار بازار بزرگ تهران نیز به اهمیت آن افزوده است. در حقیقت شعبه یاد شده، تلفیقی است از هنر و تاریخ و بازار و خدمات بانکی. بر اساس گزارش های موثق موجود، شعبه بازار جزو اولین شعبه های بانک ملی ایران است که همزمان با شعبه مرکزی در تهران و شعبه بندر بوشهر در تاریخ سه شنبه 20 شهریور 1307 افتتاح شده و کار این بانک توسط همین سه شعبه در ایران آغاز شده است. قانون تأسیس بانک ملی ایران در ۱۴ اردیبهشت ماه ۱۳۰۶ شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید و اساسنامه آن در ۱۴ تیر ماه ۱۳۰۷ به تصویب کمیسیون مالیه مجلس رسید. البته پیش از این و در 9 آذر سال 1285 هجری شمسی نمايندگان مجلس با تأسيس بانک ملی موافقت کرده بودند. اما تحولات سیاسی آن روزگار و بخصوص انعقاد قرارداد 1907 بين دولتهاي روسيه و انگليس و تقسيم ايران و همچنین آغاز جنگ جهاني اول و ورود نيروهاي اشغالگر به ايران، تلاشها برای تشكيل بانك ملي را ناکام گذاشت و برآوردن این آرزوی مردمی برای چند سال به تعویق افتاد. از سال 1307 تا حال حاضر شعبه بازار به کار خود ادامه داده و امروز هم به عنوان یکی از چند شعبه بزرگ بانکی ایران مشغول به فعالیت است. در موقعیت جغرافیایی که ساختمان بانک قرار گرفته، ساختمان های تاریخی دیگر هم قرار دارد همچون کاخ دادگستری که اساسا نشان دهنده قدمت و بافت تاریخی منطقه است. از وجوه تاریخی این بانک که بگذریم اما آنچه بیشتر برای مشتریان و مردم در این بانک محسوس است، تعداد باجه های آن است که با 30 باجه امور بانکی مشتریان را در کمترین زمان ممکن به خوبی انجام می دهد. مقید بودن به دستورالعمل ها و آئین نامه های بانک مرکزی در خصوص اعطای تسهیلات هم از جمله مولفه های مثبت این شعبه است که قانون مداری مسئولان آن را می رساند. بر خلاف گزارش های زیادی که از رسانه های مختلف و بخصوص سیما درباره گلایه های مردم از عدم توجه به بخش نامه بانک مرکزی پخش می شود و برای کسب وام های زیر 10 میلیون تومان همچنان باید هفت خان رستم را درنوردید، در شعبه بازار اعطای این تسهیلات بعد از طی مراحل قانونی با داشتن یک ضامن امکان پذیر است. اینها را نوشتم تا به این یک جمله برسم که « من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق». این خود رویکردی است برای ترویج و جا انداختن قانون گرایی و مسئولیت شناسی. یعنی به جای اینکه مدام رفتارهای نادرست را برجسته کنیم و از عدم نظارت و مسئولیت ناپذیری انتقاد کنیم، نمونه های مثبت در این خصوص را به مردم معرفی کنیم. به جای رویکردهای سلبی یا حداقل در کنار آن رویکردهای سلبی و انتقادی، رویکردهای ایجابی و تشویقی را نیز در نظر داشته باشیم. به هر روی نویسنده این نوشتار در مراجعات چندین باره خود به بانک ملی شعبه بازار، شاهد رفتار و اخلاق حسنه کارمندان، انجام امور بانکی در زمان کوتاه و بدون معطلی بوده است. انجام همین وظایف قانونی اکتفا می کند که به مسئولان و کارمندان این شعبه ارج گذاریم و به آنها بگوییم که مردم تفاوت رفتارها و کارهای صادقانه و مسئولیت شناسانه با بی مسئولیتی و بی تفاوتی را تشخیص می دهند.