همه اتفاقات بد سينما در يك ماه

جوان: چيزي كه شايد در ظاهر بحران نباشد اما مي‌تواند به راحتي زمينه ايجاد يك بحران واقعي را در سينما به وجود آورد. سال گذشته نيز با نزديك شدن به برگزاري جشنواره سي‌ام فجر بحث بسته شدن خانه سينما جنجال‌هايي را به وجود آورد كه فجر را دستخوش تلاطم كرد. سينما باعث افتخار نيست پرويز شيخ طادي كه قرار بود در جشنواره سي و يكم فجر مورد تقدير قرار گيرد، روز گذشته در بيانه‌اي از حضور در اين مراسم انصراف داد. شيخ طادي در بيانه‌اش علت انصرافش از برگزاري مراسم تقدير را اين گونه شرح داد: «سينما در شرايطي نيست كه موجب افتخار باشد و دليلي هم براي شاد بودن و جشن گرفتن براي اين سينما نمي‌بينم هر زمان كه مردم و علما از سينما راضي بودند همچنين مردم مسلمان و غير مسلمان از سينما راضي بودند و اين بي‌ادبي‌ها از سينما بيرون برود مي‌شود گفت سينما افتخار دارد.» در اين سو نيز انصراف شيخ طادي با واكنش مسئولان برگزاري جشنواره روبه‌رو شد، دفتر جشنواره طي اطلاعيه‌اي با اشاره به انصراف شيخ طادي، نوشت: «زماني كه وي موجب افتخار سينما و در اوج باشد از او تقدير مي‌شود!» با آنكه شيخ طادي بسيار سر بسته از وضعيت سينما انتقاد كرده بود و سعي نداشت مصداقي براي حرف‌هايش بياورد، اما به خوبي معلوم بود كه منظور از رضايت مردم و علما از سينما چه چيزي است. اعتراضاتي كه در چند وقت اخير به فيلم‌هاي اكران شده در سينما شده و نگراني از پخش فيلم‌هايي كه مي‌تواند براي اخلاق جامعه مضر باشد حتي كار را به اعتراض خياباني كشاند. استعفا با طعم اخراج اما انصراف شيخ طادي تنها رخداد ديروز نبود، مهمترين اتفاق سينمايي روز گذشته استعفاي عليرضا سجاد‌پور معاون فعاليت‌هاي سينمايي و سمعي و بصري سازمان سينمايي بود كه استعفايش را به جواد شمقدري رئيس سازمان تقديم كرد و شمقدري نيز استعفايش را پذيرفت. به اين ترتيب دوران همكاري سجاد‌پور با سازمان سينمايي به پايان رسيد. با آنكه شمقدري از سجادپور خواسته بود تا تعيين جايگزين به رتق و فتق امور بپردازد، اما به سرعت گزينه‌هاي جايگزيني وي اعلام شدند. كانديداهاي نشستن بر صندلي معاونت فعاليت‌هاي سينمايي و سمعي و بصري طبق اعلام يك منبع آگاه به باشگاه خبرنگاران عبارتند از: عباس بابويهي، مسعود اطيابي و سعيد الهي. البته آن منبع آگاهبه موضوع استعفاي سجاد‌پور نيز اشاره كرده و آن را اخراج سجادپور عنوان كرده است نه استعفا. سجاد‌پور چرا رفت؟ عليرضا سجاد‌پور جز اولين مديراني بود كه با تأسيس سازمان سينمايي از شمقدري حكم گرفت. وي كه در معاونت سينمايي پيشين مسئوليت نظارت و ارزشيابي را داشت در سازمان سينمايي همان وظايف را با گستره بيشتري با از اختيارات و عنوان معاونت فعاليت‌هاي سينمايي و سمعي و بصري اين سازمان در دست گرفت. رفتن سجاد‌پور يكي از نزديك‌ترين انصراف شيخ طادي تنها رخداد ديروز نبود، مهمترين اتفاق سينمايي روز گذشته استعفاي عليرضا سجاد‌پور معاون فعـاليت‌هاي سينمايي و سمعي و بصري سازمان سينمايي بود كه استعفايش را به جواد شمقدري رئيس سازمان تقديم كرد و شمقدري نيز استعفايش را پذيرفت ياران جواد شمقدري آن هم به دستور مستقيم وزير ارشاد، نشانه‌اي از وجود اختلاف نظر‌هاي عميقي ما بين وزير و رئيس سازمان سينمايي است. اختلافاتي كه پيش از آن نيز در موارد ديگر رخ نمون شده بود. اختلافاتي كه مي‌توان نشانه‌اش را در دستور وزير ارشاد براي دادن حواله فيلم به سينما آزادي در شرايطي كه شوراي صنفي نمايش اين سينما را در ليست سياه خود قرار داده ديد عدم همكاري سجاد‌پور و شوراي صنفي نمايش با دستور وزير به اين اختلافات دامن زد. سجاد‌پور كه خود را مستعفي و نه اخراجي مي‌داند در مصاحبه‌اي رفتنش از سازمان سينمايي را به مسئله سينما آزادي بي‌ربط دانست وگفت: دليل اين استعفا تنها علاقه به دنياي تهيه و توليد فيلم است و تحليل برخي مبني بر مشكل بر سر سينما آزادي، تحليل چرندي است. شايد يكي از مهمترين دلايل ايجاد اختلافات در سازمان سينمايي و وزارت ارشاد، بحث خانه سينما و حوزه هنري باشد. دو موضوعي كه در واقع از هم جدا اما در باطن پيوستگي دارند. بعد از مشخص شدن ايراداتي چون تغيير غير قانوني اساسنامه خانه سينما، شوراي فرهنگ عمومي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي را موظف كرد تا خانه سينما را منحل كند. اين اتفاق اما با مقاومت هيئت مديره خانه سينما روبه‌رو شد. آنها رايزني‌هاي گسترده‌اي را انجام دادند و حتي با تحصن در ساختمان خانه سينما واقع در كوچه سمنان در خيابان شريعتي تهران، از پلمپ شدن آن جلوگيري كردند. سپس حوزه هنري فيلم‌هاي اكران نوروزي سال ۹۱ را از خلاف اخلاق تشخيص داد و اعلام كرد آن را اكران نخواهد نمود. عدم اكراني كه شامل ۱۵ فيلم در ليست اكران سال ۹۱ مي‌شد. اين اقدام با واكنش سازمان سينمايي روبه‌رو شد. كشاكش ميان سازمان سينمايي و خانه سينما از يك سو و حوزه هنري و سازمان سينمايي از سوي ديگر باعث به وجود آمدن ائتلافي نانوشته شد. سازمان سينمايي معتقد است هئيت مديره سابق خانه سينما در حوزه هنري اتاق فكر تشكيل داده‌اند. البته وزارت ارشاد و شخص وزير بر خلاف سازمان سينمايي تمايلي به مقابله با حوزه نداشت و سعي نمود تا در توافقي دوستانه به قائله خاتمه بخشيده شود. توافقي كه در آن حوزه هنري محق شناخته شد تا هر فيلمي كه با تعاريف خودش سازگاري داشت در سينماهاي تحت مالكيتش به نمايش بگذارد. البته اكران فيلم‌هاي جنجالي بعدي نشان داد كه حوزه هنري در بسياري از موارد نگراني‌هاي اتخلاقي درستي داشته است. خانه سينما باز مي‌گردد؟ با رايزني‌هاي صورت گرفته و توافق با رئيس‌جمهور براي بازنگري در اساسنامه خانه سينما، پس از چند ماه سكوت، هيئتي از سوي وزارت ارشاد براي انجام اين كار معرفي شدند. در اين هئيت سه نماينده خانه سينما و سه نماينده سازمان سينمايي و يك نماينده رئيس‌جمهور در جلسات اصلاح اساسنامه حضور خواهند داشت. طي حكمي از سوي رئيس سازمان سينمايي، ‌جمال شورجه، ابوالقاسم طالبي و عباس بابويهي به عنوان نمايندگان سازمان سينمايي جهت اصلاح اساسنامه خانه سينما معرفي شدند. مسعود جعفري جوزاني نيز از سوي رئيس‌جمهور در اين هيئت حضور خواهد داشت. با معرفي اين هئيت عملاً بحث تعطيلي خانه سينما منتفي شده است و احتمال بازگشايي خانه جدي تر از سابق مطرح شده است. هئيت خانه سينما نيز از مديره سابق نيز از اين تصميم استقبال كرده‌اند. تاكنون كه كسي به بازگشايي خانه سينما اعتراضي نكرده است. در وصرت موفقيت هئيت در ايجاد اساسنامه‌اي جديد، در آينده بايد شاهد بازگشايي خانه سينما باشيم. در فاصله يك ماهه تا آغاز سي و يكمين جشنواره فيلم فجر، مديريت فرهنگي دو راهكار در پيش‌رو دارد؛ ابتدا آنكه با درايت خود تمامي مشكلات را تا پيش از ۱۲ بهمن ماه خاتمه دهد و شاهد بر‌گزار جشنواره‌اي باشكوه، قوي، تأثير‌گذار و جريان‌ساز باشيم، يا اينكه سينما را به حال خود رها كند تا اختلافات بيش از گذشته ريشه دوانده و مشكلاتي ساده به معضلات لاينحل اجتماعي تبديل شود و فجر سي و يكم بي‌خاصيت، بي‌برنامه و بي‌هدف شروع و به پايان برسد.