تخريب سنگنگارههاي 12 هزار ساله
سنگنگارههاي 12هزار ساله غار «ميرملاس» كوهدشت در حالي در دوسه ساله اخير روند تخريبي افزايندهاي به خود گرفته است كه مسئولان ميراث فرهنگي لرستان پيش از اين بارها وعده حفاظت از اين سنگنگارهها را داده بودند؛ وعدههايي كه هيچگاه محقق نشد.
مشرق: حدود سه سال پيش بود كه در گزارشي به بيتوجهي و روند روبه تخريب اين سنگنگارهها اشاره كرد. در آن زمان فرماندار وقت كوهدشت قول همه گونه همكاري را با ميراث فرهنگي استان به منظور نگهداري از اين سنگنگارهها داد و مديران ميراث نيز از نصب حفاظ شيشهاي روي سنگ نگارهها در آيندهاي نزديك خبر دادند ولي از آن زمان تاكنون آنچه در رسانهها درج ميشود هشدار درباره وضع بسيار نامناسب اين سنگنگارههاست. اكنون يادگارينويسي و زخمهاي جستجوگران گنج بر پيكر سنگ نگارههاي تاريخي ميرملاس روزبهروز در حال افزايش است و آخرين گزارشها نيز حكايت از محو شدن نقش سوار حكاكي شده بر اين صخره در ميان يادگاريهاي زغالي دارد. مدير جديد ميراث فرهنگي لرستان كه تازه دو ماه است به اين پست منصوب شده همچون مديران قبلي با اشاره به اهميت اين سنگنگارهها، قول رسيدگي به اين اثر تاريخي را داد. قاسم قرباني درباره علت نصب نشدن قابهاي شيشهاي روي سنگنگارهها از سوي مديران قبلي اظهار بياطلاعي ميكند و ميگويد: بزودي اين كار پس از مشاهده دقيق محل و انجام مطالعات و كارهاي كارشناسي شده صورت خواهد گرفت، هرچند امسال براي اين كار بودجهاي نداريم. سخن از انجام مطالعات و بررسيهاي دوباره و نبود بودجه در حالي مطرح ميشود كه تا نابودي كامل سنگنگارهها فرصتي نمانده است؛ ميراثي كه هزاران سال دوام آورد، ولي امروز براحتي در قرن معاصر از دست ميرود. اين مساله حتي رئيس كميسيون حقوقي و قضايي و نماينده مردم كوهدشت در مجلس شوراي اسلامي را نيز به واكنش واداشت به طوري كه از پيگيري ساماندهي اثر تاريخي ميرملاس در سازمان ميراث فرهنگي خبر داد. الهيار ملكشاني تغييرات رخ داده در سطح مديريت ميراث فرهنگي استان را عامل بيتوجهي به اين بنا و بناهايي نظير آن دانست و گفت: در زمان مديران قبلي وعدههايي براي ساماندهي اثر تاريخي ميرملاس و ايجاد محفظه شيشهاي داده شد كه هنوز عملياتي نشده است.
ميرملاس، صخرهاي با نقاشيهاي 12 هزار سالهاش نامي آشنا براي باستان شناسان دنياست كه در 17 كيلومتري شمال كوهدشت در بالاي كوهي به نام سرسورِن واقع شده است. نقاشيهايي از سوار و شكار مربوط به انسانهاي بومي اوليه كه در 20 سال اخير دور از چشم حفاظت متوليان موجب آزار يادگارينويسان بسياري قرار گرفته و انفجارهاي پيدرپي و روشن كردن آتش توسط افراد ناشناس آن را به ويرانهاي تبديل كرده است. امروزه يادگاريهاي درهم و برهم زيادي روي نقاشيها را پوشانده و به زحمت ميتوان برخي نقاشيها را از ميان اين همه نوشته زغالي ديد. جاي انفجارهاي جويندگان گنج نيز چالههاي عميق بسياري را پاي اين صخره مشهور جهاني ايجاد كرده است، به طوري كه بعضي از انفجارها سنگهاي عظيمي كه تا چندسال پيش جزئي از سنگفرش زيباي پهن شده در پاي صخره بودند را از جا كنده و چندمتر آن طرفتر پرت كرده است. روند تخريبها در ميرملاس به گونهاي است كه موجب از بين رفتن و محو شدن بسياري از تصاوير اين ميراث كهن بشر شده است و اگر به همين منوال پيش برود، دور نيست سالهايي كه از اين اثر تاريخي ديگر نشاني نماند و اين ميراث بيهمتا به صخرهاي شكسته و بيتصوير تبديل شود. اين در حالي است كه ميرملاس با شهرت جهانياش ميتواند پاي اشتياق گردشگران دنيا را به سمت خود بچرخاند، اما امروز زار و نزار در انتهاي كوره راهي سنگلاخي و دشوار در حال نابودي است.