همه چیز درباره موضوع «پایان جهان»
با پایان رسیدن سال میلادی ۲۰۱۲ ،بازار پیشگویی ها نیز داغ شده است.اما امسال در میان خیل افرادی که در پی گرفتن تصویر جهان آینده از زبان تحلیلگران کهنه کار سیاسی هستند، عده ای در نقاط مختلف به سخن کسانی گوش فرا سپرده اند که با قاطعیت از «پایان جهان» خبر داده و حتی روز و زمان آن را- ۲۱ دسامبر معادل اول دی ماه- نیز مشخص کرده اند.
بررسی استراتژیک: این پیش بینی حیرت انگیز و جسورانه ، به یمن وسایل ارتباطی و شبکه اینترنت ظرف چند روز ۵ قاره جهان را در نوردید و ذهن بسیاری از عامه مردم را به خود مشغول داشت.سخن از پایان جهان یا آخر الزمان در ادبیات همه کشورها به میان آمده است. تاکنون آثار هنری ، ادبی و حتی سیاسی در قالب کتاب، فیلمهای سینمایی، رمانها و برنامههای مستند بویژه در اینترنت منتشر شدهاند، که سخن از پایان جهان کرده اند. اما گویا حکایت پیشگویی های سال ۲۰۱۲ از نوع دیگری است.کسانی که این بار در کرسی پیشگویی پایان جهان نشسته اند با زیرکی تمام نظرات خود را به دو عنصر مهم در باورهای مردم جهان آغشته می کنند اول: باور عمومی به پیش بینی های علم نجوم در باره برخورد سیارات یا بارش شهاب سنگ - دوم باور دینی مذاهب مختلف جهان در زمینه مقوله آخر الزمان و ظهور منجی.این نکته شایان توجه است که در همه کتابها و متون علم نجوم از مسائلی نظیر؛تخریب سیاره زمین -انقراض نسل بشر -تغییرات اقلیمی بزرگ - برخورد سیارات یا ستاره دنبالهدار به زمین- جنگ اتمی عظیم - خارج شدن زمین از تعادل و بی ثباتی در مدار زمین یا ماه سخن به میان آمده استادامه….. یا در متون مذهبی برخی بوداییها باور دارند که در این روز آموزههای بودا از بین میرود، پیروان مسیحیت، پایان دنیا را به ظهور دوباره مسیح وصل میکنند ،هندوها به چرخههای زندگی اعتقاد دارند یا آنکه گفته میشود که آیین زرتشت احتمالا اولین مذهبی بوده به پایان دنیا اشاره کرده است. حال ترویج کنندگان بحث«پایان جهان» از هر دو منبع عقاید مردم - اعم از عقاید علمی و یا باورهای دینی- برای قبولاندن طرح خود بهره می گیرند. نباید از نظر دور داشت که شایعه به پایان رسیدن دنیا در ۲۱ دسامبر مختص ایران نبوده بلکه بیش از این کشورما کشورهایی نظیر ؛ فرانسه ؛روسیه ، امریکا و چین را در نوردیده است. اکنون که آخرین روزهای سال میلادی ۲۰۱۲ را سپری می کنیم جمع بزرگی از محققان ، مورخان و نیز علمای مذهبی در نقاط مختلف جهان دست به کار شده اند تا شایعه ای را که در اثر کثرت نقل و انتشار نزد عده ای از افراد کم اطلاع به واقعیت تبدیل شده است خنثی سازند. سرگرمی های اینترنتی یا تحلیل های نجومی تا به امروز شایعه پایان جهان با یک شایعه یا توهم نجومی همراه شده است شایعه ای بنام«خاموشی سه روزه زمین و ورود زمین به دوره جدیدی از حیات خود ». گسترش این موج شایعات حتی سبب شد تا سازمان هوانوردی و فضا آمریکا (ناسا) به این ادعاها واکنش نشان دهد. در پایگاه اطلاعرسانی ناسا در پاسخ این سوال که آیا در سال ۲۰۱۲ خطری زمین را تهدید میکند و جهان در دسامبر ۲۰۱۲ به پایان میرسد، تصریح شده است: جهان در سال ۲۰۱۲ به پایان نمیرسد. سیاره ما بیش از ۴ میلیارد سال به خوبی عمر کرده و دانشمندان معتبر دنیا هم میگویند در سال ۲۰۱۲ هیچ خطری زمین را تهدید نمیکند. به اعتقاد محققان ناسا داستان این پیشگویی که زمین به پایان میرسد، اولین بار با این ادعا آغاز شد که سیارهای به نام «نیبیرو» که سومریها آن را کشف کردهاند، در حال حرکت به سوی زمین است. ابتدا گفته میشد که این فاجعه در ماه می ۲۰۰۳ رخ میدهد و زمانی که این تاریخ گذشت و هیچ اتفاقی نیفتاد، زمان موعد به دسامبر ۲۰۱۲ تغییر کرد و به تقویم باستانی «مایا» ها که تحول بزرگ در سال زمستان ۲۰۱۲ را پیشبینی کرده بود، ربط داده شد. به همین دلیل هم تاریخ ۲۰ دسامبر به عنوان روز موعد پیشبینی شد. سایت ناسا در پاسخ این بخش از سوالات یا شایعات که مدعی است:« سیاره یا کره قهوهای رنگ به نام «نیبیرو»، «کره ایکس» و یا «اریس» در حال نزدیک شدن به زمین است و ممکن است سیاره ما را در معرض تخریب گسترده قرار دهد ، می گوید: نیبیرو یا داستانهای دیگری که در مورد سیارات نزدیکشونده به زمین مطرح میشود، همگی شوخیهای اینترنتی هستند. این ادعاها هیچ ریشهای در واقعیت ندارند. اگر واقعا نیبیرو یا سیاره ایکسی وجود داشت که در حال حرکت به سمت زمین بود و قرار بود در سال ۲۰۱۲ به زمین برخورد کند، اخترشناسان حداقل از ده سال قبل آن را شناسایی و ردیابی میکردند و این سیاره باید اکنون با چشم غیرمسلح قابل رویت میشد. واضح است که چنین چیزی وجود ندارد. البته «اریس» واقعی است، اما آن هم سیارهای کوتوله شبیه به «پلوتون» است که همواره در بیرون از منظومه شمسی باقی میماند. نزدیکترین فاصلهای که این سیاره میتواند با زمین داشته باشد، ۴ میلیارد مایل است. ناسا در مورد ادعای شهاب سنگ به زمین در ۲۰۱۲ نیز می گوید:« زمین همواره در معرض تأثیرات ستارههای دنبالهدار و شهابسنگها قرار دارد، اما اصابتهای بزرگ بسیار نادر است. آخرین برخود بزرگ یک شهابسنگ با زمین به ۶۵ میلیون سال قبل بازمیگردد که موجب انقراض دایناسورها شد. امروزه اخترشناسان ناسا بررسیهای موسوم به «بررسی ایمنی فضایی» انجام میدهند تا اجرام بزرگ نزدیک به زمین را مدتها پیش از برخورد شناسایی کنند. ما پیش از این مشخص کردهاین که هیچ شهاب سنگ بزرگی مانند آنچه که دایناسورها را منقرض کرد، زمین را تهدید نمیکند. » همه چیز از تقویم مناقشه انگیز «قوم مایا» آغاز شد نکته مهم در پیشگویی های اخیر این است که شایعه امروز در زمینه پایان جهان از تقویم قوم مایاها در مکزیک برخاسته است. طبق گزارش شبکه بی بی سی مایاها قومی صاحب تمدن پیشرفته بودند که در جنوب مکزیک زندگی میکردند.آنچه از تمدن مایا به جا مانده نشانگر دانش پیشرفته این قوم در نجوم، ریاضی و تعیین چرخههای زمانیست. آنها سال خورشیدی ۳۶۵ روزه را شناسایی کرده بودند و در یکی از معدود کتابهایی که از آنها به جا مانده است، جدولی از خورشیدگرفتگیهایی وجود دارد که از عصر آنها تا زمان معاصر رخ دادهاند. طولانیترین تقویم مایاها در سال سه هزار و ۱۱۴ قبل از میلاد مسیح آغاز شده و در دورههایی ۳۹۴ ساله، تحت عنوان بکتون، ادامه دارد. سیزدهمین بکتون مایاها ۲۱ دسامبر امسال و در روزی به پایان میرسد که در نجوم با عنوان انقلاب زمستانی شناخته میشود. انقلاب زمستانی موعدی در سال است که با توجه به زاویه زمین نسبت به خورشید، ساکنان نیمکره شمالی کوتاهترین روز و ساکنان نیمکره جنوبی طولانیترین روز را در طول سال تجربه میکنند. انقلاب زمستانی تقریبا با طولانیترین شب سال که در فرهنگ باستانی ایرانی با عنوان شب یلدا شناخته میشود، نیز همزمان است. با در نظر داشتن متون برجای مانده از تمدن مایا است که عده ای امروز مدعی هستند که پایان یافتن تقویم مایاها در این روز به معنای پایان دنیا و فرارسیدن موعدی است که در مذاهب مختلف با عنوان آخرالزمان شناخته میشود. آنها این ایده را مطرح میکنند که تقویم مایاها به پایان میرسد چون آنها میدانستند که این روز (۲۱ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی) آخرین روز دنیاست و لزومی ندارد چرخه زمانی پس از این تاریخ را تعریف و پیشبینی کنند. هزاران سایت اینترنتی که با چنین ایدهای شکل گرفته و فعالیت میکنند، برای اثبات این نظر، به نوشتههایی اشاره میکنند که نزدیک به یک هزار و ۳۰۰ سال پیش، روی یک سنگ کندهکاری شدهاند و به پایان دنیا اشاره دارند. صفحه ای از یکی از چهار تقویم تاریخی قوم مایا. این تقویم در موزه ای در آلمان نگهداری می شود این در حالی است که اغلب باستانشناسان در توضیح محتوای این سنگنوشته گفتهاند که طبق این پیشبینی، قرار نیست فاجعهای جهانی رخ دهد، بلکه پیشگویی شده است که پس از این تاریخ، دورهای جدید در زندگی روی زمین آغاز میشود. محققان ناسا نیز برداشت برخی از پایان تقویم مایاها در دسامبر ۲۰۱۲ را نادرست می خوانند و معتقدند: همانطور که تقویمهایی که در خانه دارید پس از ۳۱ دسامبر به پایان نمیرسد، تقویم مایا هم پس از ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲ تمام نمیشود. این تاریخ پایان یک دوره بزرگ تویق مایا است و پس از آن همانطور که تقویم شما با اول ژانویه ادامه مییابد، این تقویم هم با آغاز یک دوره بزرگ دیگر ادامه مییابد. حتی مسئولان موسسه ملی تاریخ باستانشناسی مکزیک در واکنش به این باور که مایاها پایان دنیا در سال ۲۰۱۲ میلادی را پیشبینی کردهاند، گفتهاند که از مجموع ۱۵ هزار نوشتهای که از تمدین کهن مایا باقی مانده و ثبت شده است، تنها در ۲ مورد به سال ۲۰۱۲ میلادی اشاره شده، هرچند در هیچیک از این نوشتهها به پایان زندگی در زمین اشارهای نشده است. حوادثی که شایعه «پایان جهان» آفریده است نه در رقابتی که روی فضای سایبر شکل گرفت کسی حریف مروجّان شایعه پایان جهان نشد. نه بحث علمی محققان نجوم و نه اندرزهای رهبران مسیحی و بودایی در معابد باعث نشد انبوه سایت های اینترنتی که با برای تبلیغ فاجعه فعالیت می کنند مشتریانشان را از دست بدهند. بر این اساس هر روز خبر تازه ای از چهار گوشه جهان می رسد که باور به پایان دنیا خانواده ای را سرگردان کرده و عده ای را به تصمیم های شگفت انگیز واداشته است. افرادی که اسیر سایت های پیشگو شده اند هنوز اعتقاد یافته اند زندگی روی زمین روزی به پایان خواهد رسید و همچنان در انتظار وقایعی هستند که ممکن است در روزهای آینده رخ دهد. طبق گزارشهای رسیده این هیجان، ساکنان آمریکا تا روسیه و چین را فراگرفته است. شبکه بی بی سی گزارش داده است که فروش چادر و سرپناه موقت به جز مناطق توفانزده آمریکا در دیگر ایالتها و شهرها افزایش یافته است. یا آنکه مردم در بخشهای مختلف روسیه هم به خرید مواد غذایی کنسرو شده و بستههای کبریت روی آوردهاند. قیمت شمع در سیبری چند برابر شده و حتی مغازهداران برخی مناطق گفتهاند که ذخیره بستههای نمک در انبارهایشان تمام شده است. برخی شرکتها هم در فرصتی که فراهم شده است، بستههایی را ویژه " نجات در آخرالزمان" میفروشند. در این بستهها به جز کبریت و کنسرو، یک شیشه ودکا، صابون و تکهای طناب هم گذاشته شده است. همچنان که بومیان مایا در جنوب مکزیک از ۲۱ دسامبر سال گذشته مراسم ویژه شمارش معکوس برای فرا رسیدن ۲۱ دسامبر امسال را آغاز کردهاند، ساکنان روستای بوگراش فرانسه میزبان کاوشگران و جمعیت مشتاقانی بودهاند که امیدوارند در روز موعود، در دامنه کوههای پیرنه زنده بمانند. براساس برخی گزارشها، اغلب پروازها از آمریکا به فرانسه کاملا رزرو شدهاند و بیشتر مسافران هم بلیتهای یکطرفه گرفتهاند. حتی شایعه شده است که برخی گروهها، پناهگاههایی را در طبقات زیرزمینی روستا ساختهاند و افرادی نیز مدعی هستند که شاهد جماعتی بودهاند که نیمهعریان و در حال نواختن زنگهایی که در دست داشتند، از کوه بالا میرفتند. یا آنکه خبر می رسد که عده ای در چین به خرید شمع روی آوردهاند و ماه گذشته ماجرای مردی این کشور خبرساز شد که تمام پسانداز زندگیش را صرف ساخت یک کشتی با ظرفیت ۲۰ نفر کرده است. چه باید کرد؟ نکته قابل توجه در نگاه ملتها و مذاهب دیگر به بحث آخر الزمان این است که به دلیل انبوه سوء استفاده ها همه رهبران مذهبی ضمن تاکید بر ظهور یک منجی اما تاریخ دقیقی به عنوان موعد نهایی تعیین نمی کنند اغلب مذاهب همانند دین مبین اسلام تشخیص موعد نهایی را به وجود و شناسایی برخی نشانهها منوط دانستهاند. به باور کارشناسان، برای فرونشستن تب این شایعه باید منتظر گذشت زمان بود زیرا همواره در طول قرنها و سالها در زندگی بشر وجود داشته است و افرادی در طول تاریخ، نه تنها سال، بلکه تاریخ و روز دقیقی را به عنوان موعد پایان یافتن حیات روی زمین اعلام کردهاند. تنها دلیل قاطع بر بطلان این شایعات در آستین زمان و تاریخ است که با زنده ماندن همه ما به همه پیشگویان ثابت می کند که این پیشبینی ها تاکنون تا چه اندازه بی پایه است. البته به باور برخی کارشناسان برای بی اعتبار کردن بازار این گروه از پیشگویان یادآوری اتفاقات مشابه در تاریخ گذشته نیز یک داوری موثر است در همین راستا یکی از شبکه های خبری اروپا بعد از گرم شدن بازار شایعه پایان جهان ، خاطره دو شایعه مشابه را روی خروجی خویش قرار داد ۱- خاطره اول به قرن ۱۹ میلادی بر می گردد و زمانی که حرکتی تحت رهبری ویلیام میلر آغاز شد. پیشبینی او نیز این بود که ۲۲ اکتبر ۱۸۴۴ میلادی آخرین روز دنیا خواهد بود.با نزدیک شدن روز موعود، محبوبیت میلر بیشتر و بیشتر شد و تنها یک چیز توانست این جریان را بخواباند: دمیدن خورشید صبح روز ۲۳ اکتبر ۱۸۴۴. ۲- خاطره بعدی مربوط به دوره ای است که کشیش رونالد وینلند در سال ۲۰۰۸ میلادی در یک کتاب پیشبینی کرد که آمریکا در مدت دو سال نابود خواهد شد. اما هنوز در سال ۲۰۱۲ میلادی، آمریکا همچنان سرپاست.