تخریب‌نقش‌برجسته زن‌ایران‌باستان/عکس

مهر: بخش قابل توجهی از دیواره زیرین نقش برجسته تاریخی "پریشو" در شهرستان کازرون فارس به عنوان یکی از معدود نقش برجسته هایی که تصویری از یک زن در آن وجود دارد با وسیله ای نظیر پتک یا چیزی مثل آن تخریب شد.

عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون با بیان اینکه در این شهرستان 10 نقش برجسته مربوط به دوران تاریخی و باستانی وجود دارد که 9 نقش برجسته مربوط به ساسانیان و یک نقش برجسته هم مربوط به دوره اسلامی است، گفت: ویژگیهای منحصر به فرد نقش برجسته های کازرون وجود سه نقش برجسته است که در آن تصاویری مربوط به زن در ایران باستان حجاری شده، موردی که تقریبا در آثار تاریخی ایران به ندرت مشاهده می شود.

محسن عباسپور ادامه داد: این سه نقش که در سه نقطه متفاوت از شهرستان کازرون قرار دارند نقش قندیل، نقش بهرام و نقش پریشو هستند.

وی در رابطه به نقش برجسته پریشو گفت: بخش قابل توجهی از دیواره زیرین نقش برجسته تاریخی و پرارزش «پری شو» نقش برجسته زن ایران باستان که در فقدان امنیت و بدون کوچکترین حفاظت فیزیکی به حال خود رها شده بود، توسط شخص یا اشخاصی تخریب شد.

نقش برجسته پریشو و بخش تخریب شده

این فعال میراث فرهنگی افزود: متأسفانه بخشی از دیواره زیرین نقش برجسته پری شو واقع در ناحیه غربی تالاب پریشان بر اثر ضربات پتک یا وسایل مشابه توسط شخص یا اشخاصی از دیواره کوه جدا شده است.

وی بیان کرد: آثار به جای مانده از وارد کردن ضربات پتک یا وسایل مشابه بر روی قسمت جدا شده و همچنین در بخشهای زیرین این نقش پرارزش ساسانی حاکی از آن است که ضارب یا ضاربان از فقدان امنیت فیزیکی این نقش استفاده کرده و آنقدر وقت و خیال راحت داشته اند که چندین ضربه پیاپی را در قسمت زیرین یکی از منحصربه فردترین نقوش تاریخی ایران وارد کنند.

سطح زیرین نقش پس از جدا شدن بخشی از آن اثر ضربات پتک در کناره ها

عباسپور در خصوص اهمیت نقش پری شو یادآور شد: این نقش از معدود نقوش برجسته تاریخ ایران است که تصویری از یک زن در آن دیده می شود و مسلما ورود کوچکترین آسیبی به این نقش تاریخی، عواقب جبران ناپذیری را برای آن به دنبال خواهد داشت.

وی اظهار داشت: بخش جدا شده ارتفاعی در حدود دو متر و عرضی در حدود 80سانتی متر دارد، براساس مشاهدات میدانی صورت گرفته می توان اینگونه استنباط کرد که براثر ضربات پیاپی وسیله ای پتک مانند به یک محدوده ی مشخص، بخشی از دیواره کوه به صورت تقریبا یک دست از آن جدا شده و به زمین افتاده و در حال حاضر قطعه سنگ بزرگ جدا شده از این دیواره در زیر نقش پری شو افتاده است.

بخش تخریب شده و قطع سنگ جدا شده از دیواره زیرین نقش

عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون تصریح کرد: پیش از این نیز صدمات مشابه ای به دو نقش برجسته دیگر در کازرون از جمله نقش برجسته بهرام دوم در تنگ چوگان و همچنین نقش برجسته قندیل در بخش چنارشاهیجان این شهرستان وارد شده بود که چندی پیش ضارب این نقوش دستگیر شد و هدف اصلی خود را از این تخریب ها، کشف گنج اعلام کرده بود.

وی گفت: با توجه به مشابهات موجود میان صدمه وارد شده به نقش پری شو و تخریبهای پیشینی که متوجه نقوش برجسته کازرون شده بود می توان احتمال داد که این تخریب نیز در راستای تخریبهای قبلی و احتمالا با هدف مشابه ای صورت گرفته گرچه در این خصوص انتظار می رود دستگاه های مربوطه مشابه اقدام قابل توجه قبلی، تحقیقات بیشتری را انجام داده و ضارب این نقش نیز دستگیر شود.

عباسپور ادامه داد: فصل مشترک تمامی این تخریبها علاوه بر جهل ضاربان، فقدان هرگونه حفاظت فیزیکی از این نقوش است زیرا به عنوان مثال نقش پری شو که در حال حاضر این چنین مورد هجوم قرار گرفته فاقد حتی یک فنس کشی ساده است.

وی گفت: پیش از این از سوی فعالان میراث فرهنگی به کرات هشدارهایی را در خصوص لزوم افزایش سطح حفاظتی نقوش برجسته و کنترلها و مراقبتهای بیشتر به مسئولان ذی ربط داده شده بود اما تا به امروز باوجود وعده های داده شده کوچکترین اقدامی در خصوص حفاظت از این گنجینه های تاریخی صورت نگرفته است.

قطع سنگ جدا شده از دیواره که اثر ضربات پیاپی پتک بر روی آن دیده می شود

عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون افزود: نقش برجسته پری شو از جمله نقوش برجسته تاریخی است که حدود هفت سال قبل توسط عمادالدین شیخ الحکمایی از پژوهشگران کازرونی کشف و پس از آن پرونده ثبت این اثر در فهرست آثار ملی دنبال شد. این نقش برجسته متعلق به دوره ساسانی بوده و از معدود نقوش برجسته ای است که تصویری از یک زن در آن نقش بسته است.

این نقش در فاصله 25 متری از ساحل شمال غربی تالاب پریشان و در ارتفاع حدودا هشت متری از سطح زمین بر روی یک صخره نقش بسته است. در نزدیکی این نقش برجسته آثار یک قلعه تاریخی نیز بر فراز تپه ای دیده می شود که تمامی این موارد حاکی از اهمیت تاریخی این منطقه بوده و لزوم حفاظت از آن را بیش از پیش نمایان می کند.

براساس مطالعات ابتدایی که توسط پژوهشگران تاریخی بر روی نقش صورت گرفته مشخص شده این نقش، تصویر یک زن بوده که حجاری آن مربوط به اواخر دوره ساسانی و یا اوایل دوره اسلامی است و نقش در ناحیه صورت، پاها و یکی از دستها آسیبهای جدی دیده است.