مشهورترین برده‌های تاریخ

مجله مهر: 205 سال از روزی که آخرین برده دنیا آزاد شد و کشورهای جهان پیمان لغو برده داری را امضا کردند می‌گذرد. پیمانی که بر اساس آن کشورهای جهان متعهد شدند آزادی همگانی را به رسمیت بشناسند و نظام برده داری را بعد از قرن‌ها سرنگون کنند. سازمان ملل، امروز دوم دسامبر را به عنوان دویست و پنجمین سال لغو برده داری در دنیا جشن گرفته است اما در تاریخ طولانی برده داری دنیا، چهره‌های سرشناسی هستند که فراتر از دسته بندی‌های نژادی و طبقات نابرابر اجتماعی، برای آزادی تلاش کرده اند و در تاریخ ماندگار شده اند. این فهرست، 10نفر از شاخص ترین بردگان تاریخ را معرفی می‌کند:

10- مارگارت گارنر قبل از جنگ‌های داخلی امریکا برده بود. او در ژانویه سال 1856 از دست اربابش فرار کرد و به امید پیدا کردن یک پناهگاه به سین سیناتی رفت. اما اربابانش او را دستگیر کردند و مارگارت، تصمیم گرفت دختر 2ساله اش را با چاقوی قصابی به قتل برساند تا سرنوشتی مشابه خودش پیدا نکند. کاری که مارگارت را در جامعه آن روزهای امریکا بدنام کرد و او اگرچه به خاطر این قتل مجازات نشد اما همراه با دختر 9ماهه اش مجبور به بازگشت به کنتاکی شد. در راه اما قایقی که مارگارت سوار آن بود در آب فرو رفت و نوزاد مارگارت غرق شد. مارگارت که حالا خوشحال بود کودک 9ماهه اش را از دست داده، خودش را غرق کرد تا ماجرای تلخ او در رمانی به نام «دلبند» نوشته تونی موریسون روایت شود. این رمان در سال 1988 برنده جایزه پولیتزر شد. درباره مارگارت آهنگ‌های زیادی ساخته شده و ریچارد دنیل هم اخیرا اپرایی را به یاد او در دیترویت اجرا کرده است.

9- ژنرال اعظم ، آبرام پتروویچ، پدربزرگ الکساندر پوشکین یکی دیگر از 10 برده معروف جهان است که در قرن 17 و 18 میلادی به عنوان یک برده افریقایی به روسیه منتقل شد اما بعدها توانست موقعیت خود را ارتقا داده و از دنیای بردگی فاصله بگیرد. او در زمینه مهندسی نظامی مشعول شد و بعدها فرمانداری «روال» را در دست گرفت و مشاور پطر کبیر در جنگ‌های روسیه شد. نوه آبرام، الکساندر پوشکین که یکی از معروف ترین شاعران روس است، رمانی درباره پدربزرگش نوشت که هیچ وقت به پایان نرسید. سال گذشته ژرار کوربیو، کارگردان بلژیکی، ساخت فیلمی را بر اساس کتاب «آبرام گانیبال پدر بزرگ سیاه پوشکین» شروع کرد که در آن زندگی گانیبال در دربار شاهان آفریقا، اسارت او در ترکیه و بالاخره رسیدن تا به درجه سرداری اش تصویر شده است.

8- عمار بن یاسر هم یکی دیگر از برده‌های ماندگار در تاریخ است که پدر و مادرش یاسر و سمیه هم جزو بردگان آزاده ای بودند که در اولین صف ایمان آورندگان به اسلام قرار داشتند. عمار را ابوبکر آزاد کرد و او در باقی عمرش تقریبا در تمامی غزوات پیامبر اکرم(ص) حضور داشت و بعد از رحلت ایشان با امام علی(ع) بیعت کرد.

7- نات ترنر کسی است که هر جا صحبتی از جنبش‌های ضد برده داری می‌شود، نامش به گوش می‌خورد. او برده سیاهپوست آمریکایی بود که در سال ۱۸۳۱اولین شورش پایدار بردگان را در تاریخ آمریکا رهبری کرد. او معتقد بود که رسالیش رهایی دادن مردم از اسارت و بردگی است و در راستای همین رسالت هم شورشی را به نام «قیام ساوث‌همپتون» ترتیب داد که در آن ۵۰نفر از سفیدپوستان کشته شدند. این حرکت اگرچه نوپا و ساختارشکنانه بود اما با دستگیری، محاکمه و اعدام ترنر و ۱۶نفر دیگر از شورشیان، مبارزات آنها خاموش و قوانین سختگیرانه تازه‌ای برای کنترل بردگان وضع شد.

6- جیمز سامرست جوانی سیاه پوست و اهل جامائیکا بود که توسط یکی از مقامات دولتی انگلیس در افریقا به بردگی گرفته شد و بعدها با ارباب خود به انگلستان مهاجرت کرد. او در انگلستان به جریانات ضد برده داری پیوست و حتی با سرکرده معروف این جریانات گرانویل شارپ همکاری داشت. سامرست در آن زمان نام کوچک نداشت و بعدها وقتی مسیحی شد نام جیمز را برای خود برگزید. او بعد از فرارش دوباره دستگیر شد و محاکمه او در نهایت حکم پایان برده داری در انگلستان را امضا کرد.

5- انریکه از مالاکا که به نام هنری سیاهه هم معروف بود، در قرن 16میلادی برده شخصی فردیناند ماژلان، دریانورد پرتقالی بود. ماژلان در سال 1511 او را خرید و در سفری که عرض اقیانوس آرام را پیمود او را همراه خود برد. به این ترتیب انریکه توانست لقب اولین برده دریانورد و جهانگرد را به خود اختصاص دهد که در بسیاری از نقاط به همراه اربابش ماژلان اولین انسانی بوده که به آن قدم گذاشته. انریکه پایه گذار جهانگردی فرهنگی در دنیا به حساب می‌آید که به بومیان مناطق دور دست صحبت کردن به زبان خودش یعنی مالایی و اسپانیایی را آموخت.

4- فردریک داگلاس برده زاده ای بود که در ایالت مریلند امریکا به دنیا آمد و بعدها تبدیل به یکی از رهبران بزرگ ضد برده داری در امریکا شد. فردریک که به عنوان برده به دنیا آمده بود، صاحبان زیادی داشت و آنقدر خوش شانس بود که همسر یکی از صاحبانش به او اجازه داد تا درس بخواند. هر چند که این روند با مطلع شدن ارباب متوقف شد و فردریک از ادامه تحصیل بازماند اما همین جرقه ای شد تا به آزاد شدن فکر کند. فردریک داگلاس دو بار اقدام به فرار کرد اما موفق نشد. در نهایت در ۳ سپتامبر ۱۸۳۸ توانست از دست صاحبش بگریزد و به نیویورک برود. در نیویورک فعالیت‌های ضد برده داری اش را آغاز کرد و به زودی به عنوان یک سخنران محبوب شناخته شد. او در سال ۱۸۴۵ کتاب «روایت زندگینامه فردریک داگلاس، یک برده ی امریکایی» را نوشت و بعدها با ارتباطی که با آبراهام لینکلن رییس جمهور امریکا در زمان جنگ داخلی امریکا داشت توانست یکی از رهبران این جنگ و مشاور مخصوص رییس جمهور لینکلن شود. بعد از جنگ پست‌های بزرگ دولتی را پذیرفت.

3- سنت پاتریک روحانی مسیحی بود که در ترویج دینداری میان ایرلندی‌ها در قرن پنجم بعد از میلاد تلاش بسیاری کرد. جزئیات زندگی سنت پاتریک چندان روشن نیست اما گفته می‌شود که او در نوجوانی به عنوان برده در ایرلند فروخته شد و 6سال بعد، توانست به فرانسه فرار کند. جایی که بعدها در آن راهب شد. سنت پاتریک در سال 432 میلادی به عنوان میسیونر به ایرلند بازگشت و توانست دین مسیحیت را در میان مردم رواج دهد.

2- ازوپ که او را به عنوان یکی از نویسندگان اسلاوتبار یونان و افسانه پرداز معروف این کشور می‌شناسند، یکی دیگر از بردگانی بود که توانست از دنیای بردگی به شهرت تاریخی برسد. هرودوت می‌گفت ازوپ برده‌ای از اهالی سارد بود. او پس از آزادی به شهرهای بسیاری سفر کرد. به دربار کراسوس پادشاه لیدیه رفت و به خدمت او درآمد اما به دلیل یک درگیری مالی در شهر دلفی کشته شد. از اروپ 304 افسانه به جا مانده که بسیاری از آنها را شعرای ایرانی مثل ناصرخسرو و مولانا به نظم درآورده اند.

1- مرد شماره یک فهرست معروف ترین برده‌های دنیا اسپارتاکوس است که اگرچه برده بود اما علیه روم بپاخاست و رهبری انقلاب ضدبرده‌داری سوم را بر عهده گرفت. او که در کودکی توسط راهزنان ربوده شده بود، به عنوان برده به فروش رسید و بعدها، در جوانی موفق به فرار شد و آموزش‌های گلادیاتوری دید. بعد از آن کمپی برای ساماندهی قیام خود راه انداخت و بردگان دیگر را دعوت به همراهی در سپاه خود کرد. قیام او سراسر روم را به حرکت واداشت و بردگان، در کشورهای اطراف، دست به شورش زدند و اربابان خود را کشتند و اموال آنها را به آتش کشیدند. او چندین سال در برابر سپاه منظم و مجهز روم پایداری کرد و در نهایت به همراه 6هزار نفر از سپاهیانش به صلیب کشیده شد.