گفتمان اصول گرایی همان گفتمان پیشرفت است/ افراط و تفریط موتور پیشرفت را کند می کند
وقتی می بینیم رهبر معظم انقلاب دهه چهارم را دهه پیشرفت اعلام می کنند، باید گفتمان هم مبتنی بر این مطالبه رهبری و این نقشه راه باشد. از این جهت ما فکر می کنیم که گفتمان اصول گرایی همان گفتمان پیشرفت است و گفتمان پیشرفت همان گفتمان اصول گرایی است. فقط اصول گرایی نباید از مطالبات رهبری عقب بماند. باید تلاش کند که سازوکار لازم را برای خدمت و پیشرفت فراهم کند.
آقای سروری شاهد بودیم که رهبر معظم انقلاب در سفر به استان خراسان شمالی بر مقوله پیشرفت تاکید داشتند. به نظر شما چه شرایط و مقتضیاتی سبب شده که مساله پیشرفت در اولویت سیاست گذاری های کشور قرار گیرد. آیا عملکردها در گذشته خیلی مناسب نبوده یا افق و استراتژی کلان نظام معطوف به آینده توجه بیشتر به آن را ضروری کرده است؟
البته در همین ابتدا باید تذکر داد پیشرفتی که مقام معظم رهبری عنوان می کنند کاملا با مفاهیمی که در دنیا به این معنا به کار می رود، متفاوت است. عموما در دنیا پیشرفت را مبتنی بر توسعه تعریف می کنند اما رهبر معظم انقلاب پیشرفت را بر اساس عدالت می دانند و معتقدند اگر پیشرفت منتهی به فاصله طبقاتی و فربه شدن عده ای کوچک از جامعه و فقیر شدن بخش اعظم جامعه شود، این دیگر پیشرفت نیست و یک بی عدالتی و تبعیض آشکار است علیه جامعه. پیشرفتی که مختصات آن را رهبر انقلاب تعریف می کنند، پیشرفتی است که بتواند فرصت های اجتماعی را برای همه جامعه ایجاد کند و بتواند ثروت های جامعه را به گونه ای مدیریت کند که امکان برخورداری همه اقشار جامعه از آنها به صورت عادلانه فراهم باشد و از همه مهمتر فرصت های اجتماعی برای همه قشرها توسط دولت ایجاد شود تا استعداد ها شکوفه شود و ظرفیت های نهفته ای که درون مردم است امکان رشد و ظهور و بروز یابد.
می دانیم که نشاط اجتماعی مبتنی بر عدالت ایجاد می شود. زمانی که جامعه احساس کند می تواند برخوردار از فرصت های مختلف اقتصادی، علمی و آموزشی و ... باشد، احساس نشاط می کند. این احساس نشاط باعث می شود که زمینه شکوفا شدن استعدادها فراهم شود. به همین دلیل انقلاب اسلامی طی مراحل مختلف و پس از عبور از سختی های فراوان امروز در مرحله ای قرار گرفته که امکان ایجاد پیشرفت مبتنی بر عدالت فراهم شده و اگر این اقدام صورت گیرد، می تواند مدلی باشد که پیشرفت مبتنی بر توسعه را منزوی کند و بتواند زمینه را برای مدلی فراهم کند که فرصت های اجتماعی را برای همه اقشار جامعه می خواهد یعنی پیشرفت بر اساس عدالت. امروز دنیای استکبار از این می ترسد که جمری اسلامی بتواند یک مدل پیشرفت مبتنی بر عدالت محور را جلو ببرد و این مدل بتواند دنیای تشنه عدالت را بار دیگر متوجه خود بکند. بنابر این پیشرفتی که ایشان مطرح می کنند متفاوت است با آنچه در نظام های سکولار و لیبرال دموکراسی مطرح می شود.
اساسا طرح الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت ناظر بر همین تفاوت هاست.
بله دقیقا همین طور است. اما عملکردهای ما در گذشته هم به هر حال در میزان و کیفیت پیشرفت دخالت دارد.اگر مسئولان می توانستند از حداکثر فرصت ها استفاده کنند، می توانستیم امروز در جایگاه بهتری باشیم. البته نباید کتمان کنیم که در طول سالهای گذشته و در طول عمر انقلاب ما به پیشرفت ها و بخصوص خودباوری رسیده ایم و توانسته ایم جمهوری اسلامی را به عنوان یک مدل جدید معرفی کنیم. اینها حاصل زحمات مسئولان و مردم بوده است. اما باید بپذیریم که غفلت ها، خودشیفتگی ها و کوتاهی هایی هم داشته ایم که حرکت و سرعت موتور پیشرفت را کند کرده است. رهبر معظم انقلاب دنبال این هستند که این سرعت را افزایش دهند و کشور را به قله های پیشرفت و تمدن اسلامی نزدیک کنند.
ما دو دوره متفاوت در گذشته را داشته ایم که در یکی موضوع پیشرفت البته با رویکرد توسعه گرا برجسته بوده ( دولت موسوم به سازندگی) و در دیگری موضوع عدالت به عنوان محور و رویکرد اصلی برجسته بوده است ( دولت فعلی). از طرفی رهبر معظم انقلاب هم دهه چهارم انقلاب را دهه پیشرفت و عدالت نامیده اند و این نشان دهنده اهمیت موضوع پیشرفت و عدالت و همپوشانی این دو مقوله است. به نظر شما در دو دوره ای که یاد شد، افراط و تفریط هایی در تعریف و اجرای پیشرفت و عدالت صورت گرفته که ما نتوانسته ایم به شاخص های خوبی از پیشرفت و عدالت برسیم؟
بله طبیعتا جامعه ما از افراط و تفریط ها رنج برده و رنج می برد. همین افراط و تفریط هاست که موتور پیشرفت را کند کرده است. هم آن توسعه مبتنی بر پیشرفت نبود و هم این عدالت مبتنی بر پیشرفت نیست. اولا اگر عدالت در جامعه ای برقرار می شود باید مبتنی بر پیشرفت باشد تا این پیشرفت بتواند ایجاد فرصت های برابر و بیشتر برای مردم کند. اگر عدالت پیشرفت محور نباشد نتیجه اش این می شود که عدالت ممکن است موجب توقف یا پسرفت شود و نتواند یک ارتباط منظم بین بخش فعال جامعه یا مولد با غیر مولد ایجاد کند. ما فکر می کنیم که هم آن توسعه نتوانست به پیشرفت اسلامی- ایرانی منجر شود و هم این عدالت نتوانست منجر به یک مدل اسلامی- ایرانی شود. آنچه رهبری می گویند برداشت من این است که هم باید عدالت پیشرفت محور باشد و هم پیشرفت عدالت محور باشد. پیشرفت و عدالت یک ارتباط تنگاتنگ دارند. یعنی عدالت هر گاه بتواند پیشرفت را رقم بزند، یک شاخث تعیین کننده است برای اینکه سنجش کنیم که آن عدالت در مجاری و تعریف خود قرار گرفته است یا نه. هم پیشرفت باید همه جانبه باشد و هم عدالت. ما در دهه جاری باید دست به یک اقدام فراگیر هم در ارتباط با پیشرفت و هم در ارتباط با عدالت بزنیم که ان شاء الله شاهد وقوقع فرصت های برابر برای آحاد جامعه باشیم.
تا چند ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری را پیش رو داریم. انتخابات صحنه معرفی دیدگاهها و گفتمان های و برنامه های مختلف است. به نظر شما توجه به مقوله پیشرفت در انتخابات پیش رو چقدر برای مردم و جریان های سیاسی اهمیت خواهد داشت؟
وقتی رصدگر بزرگ جامعه رهبر معظم انقلاب این مسیر را نشان می دهند طبیعی است که ما هم باید آن را انتخاب کنیم. رهبر معظم انقلاب نشان داده به خوبی متغیر های مختلف جامعه را می شناسد و مبتنی بر اولویت ها و مطالبات مردم و اسلام آمیزه ای را تنظیم می کند که هم بتواند معرف اسلام و هم مشوق مردم برای پیشرفت و حرکت به سوی قله های کمال باشد. لذا باید ما باید مبتنی بر نقشه راهی که ایشان تبیین می نمایند حرکت کنیم. مسیر همین است و نجات هم همین است. بنابر این وقتی می بینیم رهبر معظم انقلاب دهه چهارم را دهه پیشرفت اعلام می کنند، باید گفتمان هم مبتنی بر این مطالبه رهبری و این نقشه راه باشد. از این جهت ما فکر می کنیم که گفتمان اصول گرایی همان گفتمان پیشرفت است و گفتمان پیشرفت همان گفتمان اصول گرایی است. فقط اصول گرایی نباید از مطالبات رهبری عقب بماند. باید تلاش کند که سازوکار لازم را برای خدمت و پیشرفت فراهم کند.