مُسکن مَسکن یافت نشد!

سرویس اجتماعی«فردا»، حسین کرمانی: «کجای دنیا هزینه مسکن 271 ریال می‌شود که در تهران شده است؟ هزینه مسکن سال به سال دارد بالا می‌رود و باعث شده تا مخارج زندگی مردم افزایش یابد.» مهم نیست که عبارت بالا در روزنامه اطلاعات سال 1336منتشر شده باشد، کافی است 5 صفر جلوی 271 بگذارید و آن را در هر رسانه ای می خواهید منتشر کنید، انگار که این لید همین دیروز نوشته شده است.

مشکل گرانی مسکن از آن دست مشکلات شناخته شده ای است که سالهاست مردم ایران با آن دست به گریبانند، مانند بیکاری و ازدواج. تمام دولت ها نیز با روی کار آمدن خود وعده بهبود اوضاع و حل این مشکلات را داده اند اما به گواهی آمار و بهتر از همه، خود مردم که هر روزه با این مسائل و خصوصا مشکل مسکن درگیرند وضعیت مسکن شاید در برهه هایی کوتاه بهتر شده، اما در مجموع روند گران شدن آن همیشه ادامه داشته است.

محمود احمدی نژاد نیز با روی کار آمدن خود وعده های بسیاری داد، یکی از آنها وعده حل مشکل و یا بهتر بگوییم معضل مسکن بود. او قرار بود همه را خانه دار کند و قیمت مسکن را تعدیل. وی در هنگام ارائه لایحه بودحه سال 86 در صحن علنی مجلس اعلام کرد که بحث مسکن را تا سال 90 سر و سامان داده، به نتیجه می رساند. اما در خرداد 91 بی آنکه این وعده ها در خاطرش باشد مجددا از حل مشکل مسکن خبر داد! انگار نه انگار که سال 90 هم سپری شده و مشکل مسکن هم حل!

البته اگر بخواهیم به همه وعده های احمدی نژاد در مورد حل مشکل مسکن اشاره کنیم بحث به درازا خواهد انجامید و دو نقل قول بالا بعنوان مشت نمونه خرورا کافی است. اما در واقعیت چه اتفاقی افتاد؟ آیا در سال 91 قیمت مسکن ارزانتر که نه، روند گران شدنش در این 7 سال منطقی بوده است؟ بهتر است نگاهی به روند تغییرات قیمت مسکن در این سالها داشته باشیم تا پاسخ خود را بیابیم.

در سال 1384، هنگامی که محمود احمدی نژاد اولین روزهای خود را در پاستور می گذراند متوسط قیمت یک مترمربع مسکن آپارتمانی در شهر تهران معادل 587 هزار تومان بود. اما پس از گذشت 6 سال و در تابستان 90 بر اساس گزارش مركز آمار (منتشرشده در فروردين 1391) متوسط قیمت خرید و فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در شهر تهران معادل 2 ميليون و 83 هزار تومان بوده است. این رقم در بهار 1391 به 2 میلیون و پانصد هزار تومان رسید، یعنی در طی هفت سال ریاست جمهوری احمدی نژاد قیمت مسکن تقریبا 5 برابر شده است.

اما روند این افزایش قیمت به چه صورت بوده است؟ بررسی های آماری نشان می دهد قیمت مسکن از سال 1378 تا اواسط سال 1385 طی یک روند صعودی نسبتا هموار در حال افزایش بوده است، اما از بهار سال 1385، افزایش قیمت مسکن شتاب بیشتری به خود گرفته و در بهار سال 1387 به بالاترین سطح تاریخی خود تا پایان سال 1389 رسیده است. در واقع طی این دو سال (از بهار 85 تا بهار 87) میانگین قیمت هر متر مربع مسکن با افزایش بیش از 170 درصدی، از 740 هزار تومان به بیش از 2 میلیون تومان رسیده است.

پس از آن از تابستان 1387، قیمت مسکن با یک روند نزولی شدید مواجه شده و با کاهش 26 درصدی، به 1 میلیون و 500 هزار تومان در بهار 1388 رسیده است. از تابستان 1388، قیمت مسکن مجددا روند صعودی به خود گرفته است و تا بهار 1390 تقریبا به اوج قیمت‌ مسکن در سال 1387 نزدیک شده و در تابستان 1390 تازه از سطح قیمت های سال 1387 عبور کرده است. نمودار چگونگی افزایش قیمت از بهار 84 تا خرداد 90 را در پایین می بینید و در بهار 91 نیز همانگونه که گفتیم این روند صعودی ادامه داشته است.

البته باید دقت کرد که این آمار مربوط به خرید مسکن است و قیمت در حوزه اجاره افزایش بیشتری داشته است. این آمار به خوبی بیانگر وضعیت حوزه مسکن در دوران سرکار بودن دولتی است که با ادعا و شعارهای فراوان برای رسیدگی به وضعیت قشر فرودست جامعه و بهبود وضعیت معیشتی آنها سر کار آمد. البته اظهارات مسئولین دولتی مانند وزیر مسکن و شهرسازی نشانگر آن است که انگار در نواحی ای که این عزیزان سکونت دارند افزایش قیمتی وجود ندارد. مثلا در بهمن 90 نیکزاد در پاسخ به پرسشی درباره افزایش قیمت مسکن می گوید:« بنده اعلام می‌کنم هیچ افزایشی در قیمت مسکن وجود نداشته است و اگر شما خبرنگاران اعلام می‌کنید که افزایش قیمت داشته‌ایم، اینجانب بی‌اطلاعم.»

در واقع در حال حاضر بدون ارائه آمار و ارقام نیز همه می دانند که یک خانواده اجاره نشین تهرانی حداقل بایستی نصف درآمد ماهیانه خود را برای اجاره بها بپردازند، یعنی هزینه گزافی برای داشتن سقفی بالای سر آنهم بصورت موقتی پرداخته می شود .