مراجع تقلید هم از سوء مدیریت می‌گویند/ تاوان اهمیت ندادن به نصایح بزرگان چه خواهد بود؟

سرویس سیاسی «فردا»: رابطه مسئولین و مراجع تقلید در نظام اسلامی یک رابطه خاص و ضروری است ؛ چراکه ما مراجع را انسان‌هایی بصیر، آگاه، شجاع و با تقوا می‌دانیم و زمانی که این خصلت‌ها در کسی جمع گردد، موجب می‌شود سخن و کلام او اعتباری ويژه یابد. به همین دلیل، شاید یکی از ملاک‌های با اهمیت برای ارزیابی عملکرد جاری دولت، مجلس و قوای مختلف در جامعه، نوع نگاه مراجع بدان‌ها و چگونگی ارزیابی آنان از آن است. مراجع تقلید همواره می‌کوشند تا آنچه در پیرامون خود و مردم می‌گذرد را رصد نموده و توصیه‌های به موقع و عالمانه را روانه‌ی مسئولین کنند و از همین روست که دیدارهای مسئولین و مراجع هیچ‌گاه صرفاً جنبه نمادین نمی‌یابد بلکه محتوای رد و بدل شده برای جامعه کارساز خواهد بود.

در شرایط کنونی که گرانی بر جامعه سایه افکنده است و دگرگون وضعیت ارزی بر همگان مشهود است، مراجع تقلید نیز بر اساس تشخیص و مصلحت‌سنجی خویش به روشنی در این زمینه اظهار نظر کرده‌اند: چندی پیش، آیت الله مکارم شیرازی با اشاره به گلایه‌های مردمی از گرانی‌های سر سام آور، تاکید کرد: «ما بارها این مسئله را تذکر داده و گفته ایم و باز هم می گوییم منتهی باید گوش شنوا و اراده و تصمیم برای حل معضل پیدا شود. بسیاری از اجناس دو برابر و بعضا بیش از دو برابر شده، این مسئله مشکل و فاجعه است و یکی از عوامل مهم آن این است که ارزش پول ملی ما با وضعیت بازار ارز نصف شده است. در تمام بازارهای جهان کالایی که به عنوان نمونه با یک تومان می خریدیم به دلیل پایین آمدن ارزش پول ملی کشور باید با دو برابر قیمت بخریم چرا ارزش پول ملی ما به این آسانی نصف شود و نیمی از سرمایه‌های ما بر باد رود؟ » وی با بیان این که ما انگشت اتهام را متوجه کسی نمی کنیم، تاکید کرد: « همه باید روی این مساله فکر کنند ، چراکه این مسئله چیز ساده‌ای نیست که از کنار آن ساده بگذرند؛ دولت، مجلس و فعالان و صاحبنظران اقتصادی باید همایش‌هایی برای ارائه راهکارهای برون رفت از این مشکل برگزار کنند و تصمیمات لازم را بگیرند.» حضرت آیت‌الله جوادی آملی در جلسه تفسیر خویش، با قرائت آیه «و لما ورد ماء مدین وجد من دونهم امرأتان تذودان ...»، بیان داشتند: «این دامدارها دام‌ها را اطراف شهر و روستا اداره می‌کردند، کشاورزی باید طوری باشد که برای علوفه، ارز از کشور خارج نشود، این گونه است که بعد از افزایش دلار،‌ علوفه، شیر و ماست گران می‌شود؛ این به تحریم برنمی‌گردد شما آب و خاک داری، اما از آن استفاده نمی‌کنی. این روستاها را خراب کردید؛ و حالا از بیرون باید وارد کنید. این نفرین علی(ع) است؛ کسی روستا دارد و مکان دارد و فقیر باشد، خدا او را از رحمتش دور می‌کند، ما جوان‌ها را به شهر آوردیم و در تلویزیون فوتبال نشان دادیم، این طور است که حالا اگر تحریم شد، شیر دو برابر می‌شود، اشکال از تحریم نیست، مدیریت‌مان صحیح نیست. وی به قرائت حدیث امام علی(ع) که‌ «من وجد ماء و ترابا ثم افتقر، بعده‌الله» پرداخت و ادامه داد: مگر ترکیه چقدر از ما غنی‌تر است؟ روستاهای ما می‌تواند کاملا علوفه را تأمین کند، اگر مدیریت نباشد، باید راهنمایی کرد، البته مبادا حرفی بزنیم که نظام آسیب ببیند. باید کاری کنیم که هم کشور روی پای خودش بایستد و مدیریت صحیح شود و هم ذره‌ای حرفی نزنیم که خون‌های پاک شهدا از بین برود. » همچنین آیت‌الله نوری همدانی با ضروری دانستن کنترل و نظارت بر قیمت‌ها، بیان داشته بود: «هرکس به هر قیمتی که می‌خواهد، جنسش را می‌فروشد؛ چراکه در کنترل قیمت‌ها مدیریت نداریم؛ چنین رفتارهایی در جامعه نشان دهنده ضعف می‌باشد. این عدم توانایی در کنترل و نظارت بر قیمت‌ها، ارتباطی به تحریم‌ها ندارد، بلکه مدیریت ضعیف است. » این مرجع تقلید همچنین به مسئله بیکاری اشاره کرد و گفت: بر اساس روایت مردم نیازمند امنیت در عرصه‌های مختلف، عدالت و فراوانی نعمت هستند که دولت و حکومت باید در برآورده ساختن این نیازهای مردم باید تلاش کند. اگر ما خودمان با هم متحد باشیم و بر امکانات خود تکیه کنیم، تحریم‌ها بر ما اثری ندارد .» این سخنان همه در دو ويژگی مشترک‌اند و این نشان از تاکید خاص مراجع تقلید بر این دو مشخصه دارد: نخست، بحث گرانی شدید و سوء مدیریت در بازار ارز و کالاست. زمانی که یک مرجع تقلید با مختصات خاص و جایگاه ممتاز فقهی و اجتماعی خویش سخنی بر زبان جاری می‌کند یقیناً ابعاد مختلف مسأله را سنجیده که چنین گفته است. اگر مراجع تقلید بر روی سوء مدیریت مسئولین تاکید می‌کنند، آیا باز هم می‌توان تقصیر را بر گردنِ دشمن خارجی یا دلالان داخلی انداخت؟ آیا باز هم توجیه‌گری و فرافکنی محلی از اعراب دارد؟ از سوی دیگر، تاکید بر وحدت و یکپارچگی به ويژه بین دولت و مجلس اهمیت به سزایی در این امر دارد. تکیه مراجع تقلید بر این نکته است که رفع چنین فضای به وجود آمده در کشور باید با اتحاد دستگاه‌ها و عدم یکه‌نگری و خودمحوری برخی در دستور کار قرار گیرد تا نقطه مطلوب حاصل شود. بنابراین افرادی که فقط نظر خویش را صائب می‌دانند و مابقی قضایا را بر دوش دیگران می‌اندازند باید چنین اندرزی را آویزه گوش کنند نه اینکه به توجیه‌گری ادامه دهند. در همین زمینه آیت الله مکارم شیرازی اظهار می‌کنند: «اگر یک دولت اشکالات خود را متوجه احزاب، گروه‌ها و دیگران کرده و مشکلات را توجیه کند موجب می‌شود که مردم از دولت فاصله بگیرند. اگر مشکلات موجود را متوجه خارجی‌ها و یا گروه‌های داخلی دانسته و مسئولیت مشکلات پذیرفته نشود این مسئله باعث می‌شود که در مردم نارضایتی عمومی ایجاد شود ».