برنامه‌های معکوس وزارت بهداشت

مهر: ابلاغ سیاستهای جدید جمعیتی، موضوعی است که وزارت بهداشت را بیش از سایر دستگاهها ملزم می سازد تا با اتخاذ و تدوین برنامه ها و راهکارهای نوین، بتواند سهم اثرگذاری در اجرای این سیاستها داشته باشد. این در حالی است که ادعاهای وزیر بهداشت در خصوص برنامه های جدید این وزارتخانه همچنان روی میز مانده است. وزارت بهداشت به عنوان متولی اصلی سلامت جامعه می بایست سیاستها و برنامه هایی را در پیش بگیرد که در جهت پیشبرد اهداف نظام سلامت کشور تدوین شده باشد. از همین رو، موضوع جمعیت و ابعاد مختلف آن از جمله موضوعاتی است که در حوزه های مختلف این وزارتخانه همواره مورد توجه بوده است. کاهش مرگ و میر نوزادان، سلامت مادران باردار، مقابله با سوءتغذیه کودکان، کاهش بیماریهای دوران بارداری و... از جمله اهدافی است که وزارت بهداشت در راستای ارتقای سلامت جامعه به خصوص سلامت نوزادان و مادران دنبال می کند و کارنامه موفقی نیز داشته است. در همین راستا، ابلاغ سیاستهای جمعیتی نیز یکی دیگر از برنامه هایی است که می بایست توسط وزارت بهداشت اجرایی شود. به طوریکه این وزارتخانه در مسیر کنترل جمعیت کشور طی یکی دو دهه گذشته توانسته از طریق خانه های بهداشت شهری و روستایی، خدماتی را به صورت رایگان به مادران ارائه دهد تا بتواند زمینه کنترل جمعیت را به درستی اجرا کند. توزیع وسایل پیشگیری از بارداری، مشاوره های پزشکی و... از جمله خدماتی است که در خانه های بهداشت ارائه می شود. اما به دنبال مباحثی که طی سال جاری در خصوص تغییر سیاستهای جمعیتی کشور مطرح شد و به دنبال آن پیشنهاداتی برای این تغییر سیاست و افزایش جمعیت ارائه گردید، دکتر مرضیه وحیددستجردی وزیر بهداشت بر اجرای سیاستهای ابلاغی رهبری تاکید کرده و عنوان داشته است که "سیاست جمعیتی وزارت بهداشت در جهت سیاستهای کلی نظام و منویات مقام معظم رهبری است و در این مسیر سیاست کنترل جمعیت به آن معنا که در گذشته بوده دیگر وجود ندارد و سیاستهای ما سیاست سلامت خانوار و سلامت باروری است که در تمام نقاط کشور اجرا می‌شود." از همین رو انتظار می رفت این وزارتخانه بتواند با تغییراتی در برنامه های قبلی خودش، زمینه اجرایی شدن سیاستهای جدیدی جمعیتی را در کشور فراهم سازد. البته وزیر بهداشت مدعی است که وزارتخانه متبوعش برای اینکه ثابت کند در مسیر اجرای سیاستهای جدید جمعیتی گام بر می دارد، محدودیت تا 2 فرزند برای تمام کارکنان دانشگاههای علوم پزشکی اعم از هیئت علمی و غیر هیئت علمی برداشته شده است. در عین حال به شوهران زنانی که زایمان می‌کنند نیز در وزارت بهداشت 2 هفته مرخصی داده می‌شود. اما به نظر می رسد با چنین تمهیداتی، وزارت بهداشت نتواند در مسیر اجرای سیاستهای ابلاغی موفق باشد. زیرا، شواهد امر حکایت از این واقعیت دارد که این وزارتخانه هیچ تغییر رویکردی در برنامه های خانه های بهداشت به وجود نیاورده و همچنان شاهد اعمال سیاستهای گذشته در خصوص کنترل جمعیت هستیم. در مراجعه ای که به تعدادی از خانه های بهداشت در جنوب تهران و شهرهای اطراف پایتخت داشتیم، هیچ دستورالعمل جدیدی از سوی وزارت بهداشت یا دانشگاههای علوم پزشکی برای اجرای سیاستهای جدید جمعیتی، به این مراکز ابلاغ نشده است. یک مامای مستقر در یکی از خانه بهدات جنوب تهران با عنوان این مطلب که وظیفه ما دادن خدمات جلوگیری از بارداری به مادرانی است که داوطلبانه به این مراکز مراجعه می کنند، گفت: هیچ دستورالعمل یا نامه مکتوبی برای توزیع نشدن وسایل پیشگیری از بارداری (آیودی، قرص و...)، به ما ابلاغ نشده است که بخواهیم اجرا کنیم. این در حالی است که وزیر بهداشت از حذف کامل بودجه برنامه کنترل جمعیت، رفع محدودیت دو فرزند و جایگزینی برنامه سلامت باروری در کشور خبر داده و گفته بود که چنین برنامه ای دیگر در وزارت بهداشت وجود ندارد. البته دستجردی در عین حال موضوع تقاضای بودجه 19 میلیارد تومانی از دولت برای اجرای برنامه سلامت باروری را مطرح کرده و عنوان داشته که با استفاده از این برنامه قصد داریم به سلامت مادران، نوزادان و کودکان کمک کنیم. وزیر بهداشت همچنین به این نکته اشاره می کند که الان وضعیت کنترل جمعیت به حدی رسیده که لازم نیست برنامه کنترل جمعیت داشته باشیم چرا که سن ازدواج بالا رفته و بعد از ازدواج فرزند‌آوری به تاخیر افتاده و پس از آن مردم به تک فرزندی بسنده می‌کنند.