واقعیت‌تشویق‌حجاج‌به‌استفاده‌از‌سیم‌کارت‌‌ایرانی

فارس: در حالی که امسال در ایام حج، مسئولان برای تشویق حجاج به استفاده از سیم‌کارت‌های ایرانی به جای عربی، از ارزان‌تر بودن تعرفه سیم‌کارت‌ ایرانی صحبت می‌کنند، اما واقعیت چیز دیگری است. هر سال با آغاز ایام حج تمتع، موضوع تعرفه مکالمه حجاج مطرح می‌شود و در چند سال اخیر نیز اپراتورهای تلفن‌همراه کشور، برای جذب مشتری و کسب سهم بیشتر از این ترافیک، طرح‌های تخفیفی و تشویقی ارائه می‌کنند. در مجموع نیز با تمام این تلاش‌ها، آمارهای سال‌های گذشته نشان می‌دهد، سهم درآمد اپراتورهای ایرانی از ترافیک حجاج اندک است. اما امسال این اظهار نظرها در خصوص تشویق حجاج به استفاده از سیم‌کارت‌های ایرانی، رنگ و بوی دیگری گرفته است. ماجرا از آنجا شروع شد که از وزیر ارتباطات در خصوص فروش سیم‌کارت‌های عربی در فرودگاه توسط کاروان‌ها به حجاج پرسیدند. تقی‌پور در پاسخ به این سوال با اعلام اینکه از این موضوع اطلاع ندارد، گفت: از دیدگاه ما این کار پسندیده نیست؛ چرا که در حال حاضر هر سه اپراتور تلفن همراه ما چنین خدماتی را ارایه می‌کنند و به مراتب هم تعرفه‌های پایین‌تری نسبت به اپراتورهای عربی دارند و توصیه ما به زائران این است که از سیم‌کارت‌های ایرانی که امنیت بیشتری دارند استفاده کنند. این اظهار نظر در خصوص تعرفه‌های پایین‌تر اپراتورهای ایرانی از عربی، بسیار به مزاج اپراتورهای تلفن‌همراه خوش آمد. در پی این اظهار نظر مقام عالی وزارت بود که رگولاتوری نیز با صدور اطلاعیه‌ای در خصوص مکالمات به حجاج توصیه کرد: زائرین در طول ایام حج از سیم‌کارت‌های ایرانی استفاده کنند و برای جلوگیری از مشکلات آتی بهتر است از خرید سیم کارت‌های خارجی در ایران و در خیابان‌های مکه معظمه و مدینه منوره خودداری و در صورت ضرورت از امور مشترکین اپراتورهای فعال در کشور عربستان سیم کارت تهیه کنند. اما سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در این اطلاعیه، صرف نظر از مسائل ایمنی در خصوص بحث هزینه برای یکی از 5 ذینفع اصلی و معروف خود که همان "مردم" هستند، اطلاعاتی نداده است. علاوه بر این شرکت ارتباطات زیرساخت، این مسئول حاکمیتی ارتباطات بین‌الملل نیز که اطلاعات دقیق را در اختیار دارد و می‌توانست با ارائه آمار مستدلی، بر صحت این گفته تاکید کند، هیچ اظهار نظری نکرده است. اما این واقعیت که موضوع ترافیک مخابراتی حج برای اپراتورهای ایرانی صرفه اقتصادی نداشته تا همین سال پیش برقرار بود. زیرا عموماً حجاج در عربستان از سیم‌کارت‌های محلی عربستان استفاده می‌کنند و طبق روال سال‌های گذشته بیش از 99 درصد حجاج به محض ورود به عربستان،‌ موبایل‌هایشان را خاموش و یک سیم‌کارت عربی تهیه می‌کنند. این رویه از این جهت است که اغلب ایرانی‌ها از بحث‌های اقتصادی خوب اطلاع دارند و به این نتیجه رسید‌ه‌اند که داشتن سیم‌کارت‌های عربی به نفع آنها است. بنا بر این در حالی که مسئولان دولتی امیدوار بودند اپراتورهای تلفن همراه ایرانی از موسم حج، بهره اقتصادی ببرند‌ اما متاسفانه حوزه ترافیک حجاج، برای اپراتورهای ایرانی صرفه اقتصادی نداشته است. از سوی دیگر نیز استفاده از سیم‌کارت‌های عربی به نفع دولت است؛ زیرا در این صورت عربستان باید به ازای مکالمات ورودی به کشورش به ایران پول بپردازد و در صورت استفاده حجاج از سیم‌کارت‌ ایرانی، ایران باید به عربستان پول بدهد. بنا بر این، این موضوع از نظر جابه جایی ارز تفاوتی ندارد، تفاوت در این است که پول استفاده از سیم‌کارت عربی به حساب دولت (با احتساب سهم اپراتور واسطه) و پول استفاده از سیم کارت ایرانی به حساب اپراتور می‌رود (با احتساب سهم زیرساخت). اما اینکه در ایام حج امسال شرایط چه تغییری کرده که ناگهان سیم‌کارت‌های ایرانی به صرفه‌تر از سیم‌کارت‌های عربی شده، جای بحث دارد. در پاسخ به این ابهام، احتمال می‌رود که در شرایط فعلی، تغییر نرخ ریال عربستان، جریان را به نفع ایرانی‌ها تغییر داده باشد که این موضوع را با حساب و کتاب بررسی می‌کنیم. تعرفه هر دقیقه مکالمه اپراتورهای عربی با ایران 3 ریال عربستان است که معمولا اپراتورهای عربی در زمان ایام حج، با ارائه تعرفه‌های تشویقی، تعرفه خود را تا 1 ریال کاهش می‌دهند. امروز هر ریال عربستان در بازار آزاد 650 تومان است که در نتیجه تعرفه هر دقیقه تماس از سیم‌کارت‌های عربی با ایران دقیقه‌ای 650 تومان می‌شود. بنا بر این اگرچه در زمان معمولی تعرفه هر دقیقه عربی به ایران 3 ریال معادل 1900 تا 2000 تومان است اما این تعرفه در زمان حج 650 تومان حساب می‌شود. در همین حال تعرفه اپراتورهای ایرانی، برای یک دقیقه تماس از عربستان با ایران، برای همراه اول 700 تومان و برای ایرانسل 6989 است. همچنین تعرفه هر دقیقه مکالمه داخل عربستان با اپراتور عربی 350 تومان و با سیم‌کارت ایرانسل، 500 تومان است. همچنین بر اساس آخرین تعرفه‌های تلفن بین‌الملل که ماه گذشته در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به تصویب رسید، تعرفه یک دقیقه تماس از ایران با سیم‌کارت عربی، 350 تومان است. این تعرفه مساوی تعرفه تماس از ایران با سیم‌کارت ایرانی است که به صورت رومینگ محاسبه می‌شود. بنا بر این اگر تعرفه اپراتورهای ایرانی از تعرفه اپراتورهای عربی بیشتر نباشد، کمتر نیست یا در بهترین حالت هزینه هر دو سیم‌کارت برای مشترک یکسان است. جالب این جا است که اپراتورهای ایرانی علاوه بر رقابت با اپراتورهای عربی، با تعیین 11 ریال نرخ کمتر از دیگری، سعی در رقابت با یکدیگر دارند که کاهش قیمت در این حد، بیشتر به بازی با عقل مشترک شبیه است. ناگفته نماند که در مورد سیم‌کارت‌های عربی، موضوعات مهمی از جمله کم‌فروشی یا تقلب در فروش شارژ نیز مطرح است که نگارنده این گزارش روشی برای کسب اطلاع از صحت این گفته‌ها در اختیار ندارد. بنا بر این با توجه به اینکه همیشه حساب تبلیغات رسانه‌ای و جیب مردم دو مسئله کاملا متفاوت بوده است، در این موضوع نیز باید اطلاع رسانی دقیقی در خصوص تفاوت واقعی تعرفه سیم‌کارت‌های ایرانی و عربی انجام شود و سپس این مشترک است که باید تصمیم بگیرد.