خیانت نامه‌هایی که در سینماهای«حوزه هنری» نمایش نمی‌یابد +عکس
از ابتدای سال و پس از اکران پر تنش فیلم‌های «گشت ارشاد» و «خصوصی» که با اعتراضات زیادی مواجه شد، حوزه هنری اعلام کرد در هر شرایطی به وظیفه‌اش عمل و از شأن اجتماعی و اعتقادی کشور دفاع می‌کند؛ در همین راستا فیلم‌های «خوابم می‌آد»، «نامزد آمریکایی من» و «همه چی آرومه» در سالن سینماهای حوزه هنری اکران نشد.روایت خیانت، فضای شبه روشنفکری و فضای ستیزه گرانه این فیلم ها از جمله دلایلی است که حوزه برای تحریم این فیلم ها دارد .
در فهرستی که حوزه هنری به عنوان فیلم های مساله دار مطرح می کند نام «برف‌روی کاج‌ها» (پیمان معادی)، «من همسرش هستم» (مصطفی شایسته)، «پل چوبی» (مهدی کرم‌پور)، «بی خود و بی‌جهت» (عبدالرضا کاهانی)، «پذیرایی ساده» (مانی حقیقی) و «من مادر هستم» (فریدون جیرانی) به چشم می خورد که حوزه هنری آنها را تحریم کرده است.
گفتنی است، از ابتدای سال پس از اکران پر تنش فیلم‌های «گشت ارشاد» و «خصوصی» که با اعتراضات زیادی مواجه شد، حوزه هنری اعلام کرد در هر شرایطی به وظیفه‌اش عمل و از شأن اجتماعی و اعتقادی کشور دفاع می‌کند؛ در همین راستا فیلم‌های «خوابم می‌آد»، «نامزد آمریکایی من» و «همه چی آرومه» در سالن سینماهای حوزه هنری اکران نشد .
از این رو بر آن شدیم تا به طور مختصر به بررسی 5 فیلمی که حوزه هنر آنها را مغایر با ارزشهایی انقلاب اسلامی می داند، بپردازیم. روایت خیانت، فضای شبه روشنفکری و فضای ستیزه گرانه این فیلم ها از جمله دلایلی است که حوزه برای تحریم این فیلم ها دارد . در عین حال اما مشخص است که به علت ساختار معیوب رواییو فیلم نامه های ضعیف، این فیلم ها نمی توانند آنطور که باید مخاطب را برای کشاندن به سینماها راضی کند و از این رو حوزه هنری گرچه دغدغه مادی در این زمینه نداشته اما از اکران فیلم هایی که به احتمال زیاد شکست تجاری می خورد، در سینماهای خود جلوگیری کرده و این مساله نیز قابل تامل است که فیلم هایی که در این سطح ساخته می شود نه می تواند توجه مسئولین حوزه هنری و کارشناسان آن را به خود جلب کند و نه مخاطبان سینما را راضی از سینما بدرقه کند.
«برف‌روی کاج‌ها» (پیمان معادی)
جشنواره فیلم فجر در سال 90 را می توان از لحاظ مضمون در سیطره فیلم های دانست که به مفهوم خیانت می پردازند. فیلم پیمان معادی نیز یکی از همین فیلم هاست که به مفهوم وارداتی خیانت می پردازد. از این نظر می توان مساله خیانت در فیلم های فارسی امروز را وارداتی نامید که این روزها شبکه فارسی وان سر دمدار این نوع از فیلم هاست. در واقع جشنواره فیلم فجر هم نشان داد که متاسفانه سینماگران ما هم تحت تاثیر رسانه مرداک قرار گرفته اند. اما در فیلم معادی مساله به صورت شدیدتری دنبال می شود مرد متعهلی عاشق دختری می شود و با او رابطه برقرار می کند و این اتفاق بسیار مورد هجمه قرار می گیرد اما کم کم، همسر همان مرد برای انتقام از خیانت وی عاشق مردی دیگر می شود و با وی وارد فضای عشقی می شود و کار بالا می گیرد. جالب اینجاست که در فیلم طوری به مخاطب القا می شود که ممکن است زن و شوهر پس از مدتی از یکدیگر خسته بشوند و زندگی شان تکراری شود و به ناچار باید طوری این تکرارطاقت فرسا را میان برداشت.
البته فضای فیلم واقعا خسته کننده و دلگیر است و منتقدان معتقدند که معادی که به نوعی دنباله رو اصغر فرهادی است، بیش از حد به یک داستان ساده شاخ و برگ داده است و از این رو دقایق بسیاری از فیلم که هیچ رابطه ای نیز با اصل موضوع ندارد را می توان به راحتی حذف کرد.
در فیلم معادی، مهناز افشار، ویشکا آسایش، صابرابر و حسن پاکدل نقش آفرینی می کنند.
«من همسرش هستم» (مصطفی شایسته)
فیلم مصطفی شایسته را نیز می توان از جمله فیلم هایی دانست که به مساله خیانت می پردازد. این فیلم به اختلافات خانوادگی یک زوج جوان می پردازد که عموما مشکلات به سبب سردی مرد خانواده بروز می کند. داستان این فیلم طوری روایت شده است که گویی دروغ و خیانت به عنوان یک نوع سبک زندگی در کشورمان تبدیل شده است. خانواده در این فیلم بسیار کم با هم معاشرت و حتی صحبت می کنند و درواقع کارگردان به ای طریق سعی داشته است تا اختلاف و شکاف میان زن و مرد را به تصویر بکشد. در این فیلم حتی بچه ها با پرخاشگری با هم صحبت می کنند. در سینمای ایران مساله زن خائن وجود ندارد. فیلم شایسته اما به نوعی به این موضوع می یپردازد. گرچه در پایان داستان مشخص می شود که زن بر خلاف شوهرش خیانت نکرده است اما فیلم اشاره ای به مساله خیانت زنان دارد و بیان این موضوع در فیلم قابل تامل است. در فیلم «من همسرش هستم» مصطفی زمانی، نیکی کریمی به عنوان شخصیت های اصلی داستان بازی می کنند.
«پل چوبی» (مهدی کرم‌پور)
موضوع فیلم ماجرای زن و شوهری است که علاقه مندند به خارج از کشور بروند ولی قادر به رفتن نیستند تا اینکه طبق مسائلی که در داستان اتفاق می افتد، مهناز افشار راهی خارج از کشور می شود و از سوی دیگر بهرام رادان که نقش مرد داستان را ایفا می کند با معشوق سابق خود مواجه می شود که ...
در این فیلم برخی مسائل سیاسی نیز به طور یکجانبه مطرح می شود و به نوعی به داستان تحمیل می شود. جالب اینجاست که مسائل سیاسی بسیار در داستان بزرگنمایی می شودو به صورت کاملا احساساتی در بطن داستان جای می گیرد.داستان فیلم نیز کاملا سطحی و نخ نما شده است و به طور کل فضای بدون منطقی در داستان موج می زند که قصه را رو به ابتذال می برد.
در این فیلم که هدیه تهرانی که این روزها بسیار کم کار شده حضور دارد و بازیگرانی چون مهناز افشار، بهرام رادان و آتیلا پسیانی در فیلم بازی می کنند.
«بی خود و بی‌جهت» (عبدالرضا کاهانی)
عبدالرضا کاهانی یکی از کارگردان های سینمای امروز است که با وجود جوانی خیلی زود مطرح شد اما به نظر می رسد شهرت وی بیشتر از آنکه به واسطه ساختن فیلم های خوش ساخت و مطلوب باشد، به ساخت فیلم های پوچ گرایانه ارتباط دارد و این موضوع تا اندازه ای از نام های فیلم هایی که وی ساخته مشخص است. کاهانی در «بی خود و بی جهت» داستان زوج جوانی را روایت می کند که قصد دارند به خانه جدیدشان نقل مکان کنند و همزمان عروسی را هم در همان خانه برگزار کنند. بارداری الهه فضای جبری را برای این زوج ایجاد کرده است که زودتر مستقل شوند و از سوی دیگر مادر الهه که از همان زنهای خشک مذهبی است که یک موسسه مالی را اداره می کند و با دخالت های خود سد راه زندگی دختر خود می شود. داستان کاملا کلیشه ای کاهانی در این فیلم بیان می کند فاقد هیچ گونه نقطه عطفی است و وی تنها و تنها به ضربه ای که حضور مادر الهه در داستان ایجاد می کند دل خوش کرده که البته آن نیز بسیار سطحی و پیش پا افتاده است و از این رو حرکتی در داستان ایجاد نمی کند.
رضا عطاران، پانته آبهرام، نگار جواهریان، احمد مهران فر و علی استادی از جمله بازیگران فیلم کاهانی هستند.
«پذیرایی ساده» (مانی حقیقی)
فیلم پذیرایی ساده را می توان از آن دسته از فیلم های روشنفکری دانست که حتی قواعد این نوع فیلم ها را رعایت نکرده است. فیلم داستان زن و مردی را روایت می کند که با یک اتومبیل گران قیمت و 200 کیسه پر از اسکناس دوره می گردند تا به اصطلاح پول را به صاحبان آنها برسانند. اما به قول نقادان فیلم از کار در نیامده است و چنان به فضای شبه روشنفکری فرو رفته است که مخاطب را خسته می سازد. تز های فلسفی قصه نیز بسیار نچسب است و پایان بندی نامناسب داستان و تضاد درونی شخصیت ها در داستان فضایی ایجاد کرده است که به مانند دیگر اثار این تیپی روشنفکرانه چیزی به دست مخاطب نمی دهد و او را مانند پایان داستان این فیلم بدون وسیله در میانه راه رها می سازد.
مانی حقیقی، ترانه علی دوستی و صابر ابر در این فیلم نقش آفرینی کرده اند.