رادارگریز بدون سرنشین ایرانی / عکس
باتوجه به اینکه قابلیت پنهانکاری از مهمترین ویژگیهای یک جنگنده یا بمبافکن نظامی است جمهوری اسلامی ایران نیز در صدد است تا نخستین و پیشرفتهترین هواپیمای پنهانکار خود با نام “سفرهماهی” را در آینده عرضه کند.
فاطرنیوز: بشر همواره به دنبال کسب موفقیت در جنگها و نبردها بوده است و در این راستا یکی از آرزوهای خود را عدم دید دشمن از مواضع و تجهیزات خود بوده است.
در دنیای کنونی که فناوریهای پیشرفته بر ارتشهای جهان حکم میراند ابزار پنهانکاری یا مخفیسازی تجهیزات و ادوات نظامی از دید دشمن از اهمیت ویژهای برخوردار است.
میادین نبرد حتی بخش گستردهای از خاک هر یک از دو طرف مقابل ممکن است زیر پوشش رادارهایی باشد که حرکت هر شیء را زیر نظر دارد و چه بسا به این وسیله عملیات طرف مقابل را بخواند.
*سیستم هاى نظامى هشدار دهنده و شناسایى :
مـامـوریـت سـیـسـتـم هـاى هـشـداردهـنـده جـلوگـیـرى از غـافلگیرى تاکتیکى است و سیستم هاى شناسایى ماموریت پیام رسانى دربـاره انـجـام یـا احـتـمـال انـجـام تـهـاجـم و مـیـزان نـزدیـکـى ، مـحـل اسـتـقـرار، حـجـم و نـوع فـعالیت و سلاح دشمن را به عهده دارند.
الف . تجهیزات شناسایى استفاده کننده از امواج الکترو مغناطیسى مانند امواج نور مرئى و امـواج نـور غـیـرمـرئى (اشـعـه مـادون قرمز و اشعه لیزر)، امواج رادار و دیگر امواج بى سیمى
ب . تجهیزات شناسایى شنیدارى براى شناسایى دشمن در زیر آب و بر فراز زمین
ج. تـجـهـیـزات شـنـاسـایـى امواج (Geophones) که در زمینه ره گیرى امواج صوتى عبورکننده از لایه هاى خاک و شناسایى نفوذ افراد با تجهیزات دشمن کاربرد دارد.
د. تجهیزات شناسایى مغناطیسى (Magneometers) که براى شناسایى اجسام بزرگ فـلزى کـه تـحـرکـاتـشـان بـر هـر نـقـطـه اى از میدان مغناطیسى زمین تاثیرگذار است استفاده می شود.
ه . تـجـهـیـزات شـنـاسـایـى تـشعشعات اتمى : عبارت است از تجهیزات سنجش پرتوهاى حاصل از انفجارهاى اتمى . این تجهیزات در هواپیما، موشک ها و ماهواره ها کاربرد دارند.
و. تجـهـیـزات شـنـاسـایى شیمیایى : این تجهیزات قابلیت شناسایى بوها و ترشحات حاصل از انسان را که به میزان اندکى در فضا پخش مى شود داراست.
ز .سامانه هاى دفاع هوایى : رکن اصلى این سامانه ها به کارگیرى رادارها در اندازه ها و اشکال گوناگون ، به کارگیرى تجهیزاتى که هواپیماهاى دوست را از دشمن تـمـیـز مـى دهـد و هـشـدار کـاذب ، بـه ویـژه در حـالت بـه کـارگـیـرى وسـایـل رادارى فـریـبـنـده است.
ح . سامانه های ضدموشکهاى قاره پیما: این سامانه ها از سامانه هاى پیشین شناسایی موشک های قاره پیما، پیچیده ترند و شـامـل سـامـانـه هـاى هـشـدار و تـعیین هدف هاى خاص آنها مى باشد. این سامانه از شبکه رادارى بـزرگـى تـشـکـیـل مـى شود کـه مـامـوریتش تعیین مسیر درگیر شدن با هدف و بـازشـناسى هدف هاى حقیقى از هدفهاى کاذب و چیرگى بر اقدامات پدافندى الکترونیک است.
این سامانه ها برای رهگیری اجرام فضایى طراحى شده اند و رادارهایى گوناگون با اندازه هایى بسیار بـزرگ را در خـدمت دارند. ویژگى عمده این سامانه ها سرعت در انجام عملیات تعقیب و نیز تـوان تـعـقـیب چند شى به طور همزمان است. به منظور افزایش کارآیى آنها تلسکوپ هایى روى آنها نصب گردیده که ماءموریتشان انجام تعقیب دیدارىِ ماهواره هایى است که در مدارهاى به نسبت پایین پیرامون زمین در حال حرکت اند.
شـنـاسـایـى جـوى : در ایـن نـوع شناسایى انواع هواپیما،هلى کوپتر، هواپیماى بدون سـرنـشـین ، سکوهاى پرنده، ماهواره و موشک به کار گرفته مى شود.
برای شناسایی هواپیماهای پنهانکار ممکن است یک یا چندین سیستم شناسایی به طور همزمان فعالیت کنند.
فناوری پنهانکار یا مخفیساز برای پرهیز از رؤیت توسط رادارها در طول موجهای مختلف و در طیف گستردهای از امواج اعم از امواج رادیویی، مادون قرمز، مرئی و صوتی به کار میرود.
البته تا کنون هیچ هواپیما و تجهیز نظامی ساخته نشده است که تماماً از دید رادارها مخفی باشد اما رادارها با توان بالا قادر هستند تنها آنها را شناسایی کنند.
این فناوری شناسایی هواپیما و تجهیزت نظامی را سختتر میکند زیرا تنها مقدار کمی از امواج را به فرستنده باز میگرداند؛ هواپیماها از آنجایی که در سرعت بالایی حرکت میکنند و نسبت به تجهیزات زمینی با موانع کمتری روبرو هستند اولویت نخست برای استفاده از این فناوری برای نفوذ در خاک دشمن را دارند.
این هواپیماها توانایی رادارهای متعارف را برای شناسایی و تعقیب مؤثر خود محدود میکنند. برای این منظور هواپیماهای رادارگریز باید نسبت به بدنه، موتور و پوشش خود دارای محدودیتهای خاصی باشند.
هواپیما باید تقریباً غیر قابل دید و کاملاً خاموش عمل کند و از آن مهمتر لازم است تا از رادارهای دشمن و سنسورهای مادون قرمز پنهان شود و انرژی الکترومغناطیسی خود را نیز بپوشاند.
پوشش بدنه این هواپیماها نیز غالباً به واسطه استفاده از ترکیبهایی است که جذب کننده امواج الکترومغناطیس هستند ضمن اینکه رنگ مواد جاذب را غالباً تیره در نر میگیرند تا در نور شب کاملاً ناپدید شود همچنین هواپیماهای رادارگریز باید کمترین دود را از خود خارج سازند.
۱٫موتور هواپیماهای رادارگریز باید دارای کمترین صدا باشد و موتور باید به گونهای خنک شود که از زمین توسط امواج مادون قرمز شناسایی نشوند؛ قرار گرفتن موتور هواپیما در داخل، علاوه بر اینکه صدا را به شدت کاهش میدهد بلکه طراحی آیرودینامیکی باعث میشود موتورها در حالت قدرت پایین کار کنند.بهتر است تا پیش از آنکه دود از دریچههای عقب خارج شود از منافذ خنکسازی عبور کنند که با قرار دادن دریچهها در قسمتهای بالای هواپیما اثر مادون قرمز کم میشود زیرا سنسورها و حسگرهای دشمن غالباً زیر هواپیما را اسکن میکنند.
مدل برش خورده موتور هواپیمای اف ۲۲ رپتور
۲٫بدنه کامپوزیتی که ترکیبی از مواد مختلف و سبک وزن هستند با هدف جذب انرژی رادیویی با بیشترین بازدهی است شکل ویژه هواپیماهای رادارگریز همواره از نکات جالب توجه هستند و پرتوهای رادیویی را با استفاده از سطوح صاف و بزرگ به کار رفته در بدنه میتوان منحرف کرد.
RQ-170 که بدنه آن از جدیدترین مواد برای مقابله با شناسایی راداری استفاده شده است
۳٫یکی از مهمترین نکاتی که باید به آن توجه کرد این است که هواپیما سیگنالهای رادیویی خود را یعنی همان انرژی الکترومغناطیسی که توسط الکترونیک داخلی ایجاد میشود، در خود حفظ کند.
همچنین هواپیماهای رادارگریز باید زمانی که از اسکنر راداری خود استفاده میکنند به صورت سیگنالهای راداری کوچک و بسیار متمرکز باشد تا کمتر شناسایی یا کشف شوند.
پیرامون جنگ الکترونیک نیز با توجه به اینکه رادارها اکتیو یا پسیو هستند میتوان گفت که در برابر رادار پسیو نیاز به هواپیمایی با توان جنگ الکترونیک بالا با توان رادار فریبی و رادار گریزی است تا نه تنها جای هواپیما مشخص نشود بلکه وجود آن نیز حدس زده نشود.
با توجه به سه شرط لازم یعنی کنترل سیستم پیشران، بدنه و طراحی آن و خنثی سازی امواج تابانده شده شناساگر می توان پرنده ای پنهانکار ساخت که البته این پارامترها با توجه به پیشرفت های روزانه بشر در حال تغییر هستند.
در این راستا جمهوری اسلامی ایران در صدد طراحی و ساخت هواپیمای بدون سرنشین سفرهماهی است، سفرهماهی هواپیمای بدون سرنشین است که دارای دو موتور است و با توجه به آنکه تا کنون اطلاعات خاصی از آن درج نشده است اما گمان میرود این موتورها با توجه به نوع ماکت، داخل هواپیما باشند که در صورت شکل مناسب ظاهری آن منطبق بر اصول آیرودینامیک، این هواپیما را از دید رادارها مخفی خواهد کرد.
ماکت هواپیمای پنهانکار پیشرفته سفره ماهی
سفرهماهی با توجه به شکل دلتایی خاص خود که بالی گسترده دارد میتوان فشار کمتری به موتور خود وارد کند و بر خلاف هواپیماهای جنگنده فعلی در کشور که تمام فشار بر روی موتورهای آن است در این هواپیما فشار بر روی بالها است.
با توجه به اینکه هنوز اطلاعاتی پیرامون نوع جنس به کار رفته در بدنه آن منتشر نشده است اما انتظار میرود با توجه به وجود تکنولوژی مواد پیشرفته جاذب رادار و پی بردن به فناوری هواپیمای آر.کیو.۱۷۰ باید در انتظار هواپیمایی بود که به لحاط نوع مواد به کار رفته در جهان سرآمد باشد.