پایتخت انیمیشن و کاریکاتور کجاست؟

فارس: بهرام عظیمی هنرمند کاریکاتوریست کشورمان که داوری بخش انیمیشن جشنواره AYACC چین را بر عهده داشته است درباره انیمیشن‌های برگزیده ایران در این جشنواره سخن گفت.

* چینی‌ها در حال ساخت پایتخت انیمیشن، کاریکاتور و کمیک‌استریپ جهان هستند

بهرام عظیمی با اشاره به سرمایه‌گذاری چینی‌ها در زمینه انیمیشن گفت: چینی‌ها حدود 10 سال است که در حال سرمایه‌گذاری روی هنر انیمیشن هستند و ساختمان بسیار عظیمی را با عنوان پایتخت انیمیشن،‌کاریکاتور و کمیک استریپ جهان در حال ساخت دارند. در طول چند سال گذشته نیز جشنواره‌ای بین‌المللی با موضوع انیمیشن،‌کاریکاتور و کمیک استریپ برگزار می‌کنند که امسال ششمین دوره آن برگزار شد و میهمانان مهم و مطرحی را از سراسر دنیا به این جشنواره دعوت می‌کنند که این مهیمانان به عنوان داور جشنواره و یا به عنوان هنرمند مدعو برای برگزاری ورک‌شاپ و سخنرانی دعوت می‌شوند.

* حضور مسئول جلوه‌های ویژه فیلم آواتار در جشنواره کارتون چین

عظیمی با بیان این که امسال سومین دوره‌ای بود که به طور پیاپی به این جشنواره دعوت شده است گفت: یکی از میهمانان دوره قبلی این جشنواره که ورک‌شاپ و سخنرانی داشت، مسئول جلوه‌های ویژه فیلم «آواتار» بود که به عنوان پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینما مطرح است، دو سال قبل از آن نیز کارگردانانی از کمپانی پیکسار و دیزنی به این جشنواره دعوت شده بودند. من هم در این سه سالی که به این جشنواره دعوت شده‌ام هم به عنوان داور حضور داشته‌ام و هم درباره پیشرفت هنر انیمیشن و کاریکاتور ایران سخنرانی کردم و آثارم را نیز به نمایش گذاشته‌ام.

*راه‌یابی 7 انیمیشن ایرانی به بخش نهایی

بهرام عظیمی درباره آثار راه یافته به بخش نهایی این جشنواره توضیح داد: در بخش مسابقه انیمیشن این جشنواره 63 اثر از کشورهای مختلف به بخش نهایی راه یافت که این آثار از میان بیش از 2 هزار اثر ارسالی انتخاب شده بود که از ایران نیز 23 اثر انیمیشن به جشنواره ارسال شد و از این میان 7 انیمیشن ایرانی به بخش نهایی این مسابقه راه یافت.

* همه انیمیشن‌های ایرانی، طنزآمیز و بومی بودند

عظیمی یکی از ویژگی‌های انیمشن‌های ایرانی راه یافته به این جشنواره را رویکرد طنزآمیز،‌بومی بودن و ریتم تند آن‌ها عنوان کرد وگفت: همه آثار راه یافته به بخش نهایی طنزآمیز بود و حال و هوای مملکت خودمان را داشت و نقص همیشگی انیمیشن‌های ایرانی را که ریتم کند است، نداشتند.

وی با اشاره به 10 جایزه اصلی این بخش از جشنواره گفت: این بخش شامل بخش دانشجویی و حرفه‌ای بود که در بخش دانشجویی تنها هنرمندان چینی شرکت داشتند و جالب این بود که آثار بخش دانشجویی بسیار قوی‌تر از آثار بخش حرفه‌ای بود به طوری که اگر شناختی از قبل نداشتیم آثار بخش دانشجویی و حرفه‌ای را با هم اشتباه می‌کردیم.

وی در ادامه گفت: آثار انیمیشن بخش دانشجویی این جشنواره بسیار قوی بود و نشان می‌داد که چینی‌ها در این زمینه پیشرفتی باورنکردنی داشته‌اند.

*انیمیشن‌های ایرانی شایسته دریافت جایزه بودند

بهرام عظیمی درباره انیمیشن‌های ایرانی برگزیده این جشنواره هم گفت: انیمشین «اتاق زایمان» اثر بهنام دلداده کار بسیار تأثیرگذاری بود که رویکرد فرهنگی، بومی و طنزآمیز داشت و درباره عکس‌العمل مردان نسبت به همسرشان و کودکی است که تازه متولد شده است. این اثر بسیار شاخص و درجه یکی بود که شایسته دریافت جایزه ویژه هیئت داوران این بخش بود.

وی درباره انیمیشن شکرستان هم گفت: این اثر یکی از بهترین قسمت‌های سریال انیمیشن «شکرستان» بود که جایزه بهترین طراحی کارکتر آن را «راشین خیریه» دریافت کرد.

*«شکرستان» می‌توانست چندین جایزه دیگر هم بگیرد

وی تأکید کرد: اگر سازندگان شکرستان با همین کارکترها یک فیلم کوتاه ده دقیقه‌ای می‌ساختند که هیچ ربطی به سریال‌هایشان نداشت و دوبله انگلیسی هم داشت،‌می‌توانستند چند جایزه دیگر این جشنواره را نیز از آن خود کنند.

وی افزود: مشکل «شکرستان» این بود که تنها یکی از قسمت‌های یک سریال بود که اگر چه سریال آن به عقیده من موفق‌ترین سریال انیمیشن ایرانی است که تاکنون ساخته شده است، اما با این حال برای شرکت در یک جشنواره باید فیلم کوتاهی می‌ساختند که شخصیت‌های آن را معرفی کند و استفاده از یک قسمت سریال برای یک جشنواره خارجی نمی‌تواند شخصیت‌ها را معرفی کند و داوران هم متوجه داستان و شخصیت‌های آن نمی‌شوند،‌به همین دلیل تنها به طراحی کارکتر آن نمره بالایی دادند و به داستان آن نمره بسیار پایینی دادند چون اصلاً متوجه قصه نشده بودند.

*در داوری آثار ایرانی پارتی‌بازی نمی‌کنم

این هنرمند کاریکاتوریست درباره حضورش در ترکیب هیئت داوران و ارتباط آن با برنده شدن دو انیمیشن ایرانی گفت: ما هفت داور رسمی از هفت کشور دنیا بودیم و اگر چه من شخصاً دوست دارم آثار ایرانی جایزه بگیرد اما هیچ وقت پارتی‌بازی و ناحقی نمی‌کنم چون اگر اثری کیفیت خوبی نداشته باشد و تنها من به صرف این که اثری ایرانی است‌ به آن نمره بالایی بدهم، جایگاه خودم را زیر سؤال برده‌ام.

*انیمیشن‌های ایرانی برای هیئت داوران جذاب بود

وی افزود: غیر از دو انیمیشن‌ ایرانی «اتاق زایمان» و «شکرستان» که جوایز برتر این بخش را به دست آورند، انیمشین ایرانی دیگری با عنوان «کرماندو» نیز که کرم مبارزی را به تصویر کشیده بود، آنقدر جذاب بود که هیئت داوران را به شدت به خنده واداشت.

عظیمی همچنین گفت: من سعی می‌کنم از حق آثار ایرانی و آثار شایسته جشنواره‌ها دفاع کنم ولی پارتی‌بازی غیر منصفانه نمی‌کنم.

*در هنر انیمیشن بسیار عقب هستیم

عظیمی همچنین تأکید کرد: ما در هنر انیمیشن بسیار عقب هستیم چون کار انیمیشن به صورت گروهی انجام می‌شود و ما در کارهای گروهی معمولاً‌ دچار مشکلات و ضعف‌هایی هستیم.

عظیمی دلیل موفقیت چینی‌ها را در همه امور به خصوص انیمیشن، عرق ملی آن‌ها عنوان کرد و گفت: چینی‌ها در همه امور مختلف از فرستادن انسان به فضا تا ساخت ساده‌ترین ابزار بسیار موفق عمل می‌کنند چون نسبت به کارشان عرق دارند و در کنار هم قرار می‌گیرند تا کاری را به درستی و به خوبی به سرانجام برسانند، اما در ایران وقتی به تنهایی و انفرادی کار می‌کنیم بهترین آثار را خلق می‌کنیم اما در هنرهای گروهی نمی‌توانیم کنار هم به خوبی کار کنیم.

*بودجه کلانی در ایران صرف ساخت انیمیشن می‌شود

وی به بودجه عظیمی که صرف ساخت انیمیشن در ایران می‌شود اشاره کرد و گفت: در طول نیم قرن گذشته باید خیلی بیش از این‌ها در انیمیشن پیشرفت می‌کردیم چرا که بودجه کلانی که در این هنر هزینه می‌شود حتی گمان نمی‌کنم چینی‌ها هم این اندازه هزینه کرده باشند،‌ به طور مثال در ایران وزارت ارشاد، حوزه هنری، تلویزیون، شهرداری، سازمان آب، گاز، پلیس و ... روی فیلم‌های انیمیشن هزینه می‌کنند،‌ در حالی که هیچ کجای دنیا این همه سرمایه‌گذاری برای انیمیشن نمی‌شود ولی هیچ کس قدر نمی‌داند.

وی در ادامه تصریح کرد: اگر همان اندازه که شعار می‌دهیم به گفته‌هایمان عمل کنیم، می‌توانیم رتبه اول انیمشین را در خاورمیانه و آسیا داشته باشیم.

*هنوز هیچ انیمیشن بزرگی از نظر ابعاد و کیفیت ساخته نشده است

عظیمی گفت: معمولاً‌ فیلم‌های کوتاه انیمیشن جشنواره‌ای را که با تیم‌های کوچکی جمع می‌شود و شخصی‌تر است، خوب کار می‌کنیم، اما در پروژه‌های بزرگ و سریال‌ها ضعف داریم یعنی وقتی بودجه بزرگتر می‌شود و افراد پروژه زیاد می‌شوند، کارها به خوبی پیش نمی‌رود.

وی تأکید کرد: هنوز هیچ اثر انیمیشن بزرگی از نظر ابعاد و کیفیت ساخته نشده است،‌اگر چه از نظر کمی در این زمینه رکورددار هستیم ولی از نظر کیفی عقب هستیم.

بهرام عظیمی در خاتمه درباره تعداد جوایزی که انیمیشن‌های ایرانی در جشنواره‌های خارجی می‌گیرند گفت: در طول سال در جشنواره‌های تمام دنیا حدود 15 تا 20 جایزه می‌گیریم که حدود 5 تای آن جایزه اصلی است.