تفاوت رویت هلال ماه در ایران و عربستان

یك باور نادرستی بین برخی از مردم و از سال‌های دور هست كه می‌گویند اگر امروز عربستان عید بوده، فردا ایران عید است! در همین باره، «سیدمحسن قاضی‌میرسعید»، ركورد دار استهلال در دنیا و صاحب سبك در این باره گفت: در عربستان برای اثبات رویت هلال ماه نو، دو شاهد عادل كافی است. آنجا اعلام می‌كنند كه مردم بروند برای رویت و هر دو نفری كه به متصدی محلشان بگویند ماه را دیده‌اند و او هم این مسأله را گزارش كند، از نظر عربستان مورد پذیرش است! وی افزود: در سال 76 كه به عربستان سفر كرده بودم، با یكی از شیعیان عربستان كه عضو شورای هلال ماه عربستان بود، صحبت كردم و می‌گفت كه زورش به جایی نمی‌رسد و او هم معتقد بود به اشتباهاتی كه در آنجا دارند. قاضی میرسعید ادامه داد: این مسأله را مقایسه كنید با كشورمان كه كه حدود 150 گروه رصدی ورزیده و مجهز به تلسكوپ دوچشمی، برای استهلال تشكیل می‌شود و به نقاط صعب‌العبور می‌روند و در كشورهای ديگر مثل عربستان سعودی فقط هفت گروه علمی برای رصد اقدام می‌كنند. وی گفت: مرحوم آیت‌الله طالقانی، خاطره‌ جالبی دارند از همین بحث رویت هلال در عربستان: «سال 1333 یا 1332،‌ وقتی می‌رفتم برای تشرف به حج، با رئيس كاروان بحث كرديم كه شما چرا می‌گوييد فردا اول ذی‌‌‌الحجه است؟ اول ماه، دو روز ديگر است. آنها گفتند نه فردا است. گفتم بسم‌الله؛ همین امروز برای رصد ماه می‌رویم. رفتیم و هوا هم خوب بود و هلال ماه را هم نديدیم. طرف مقابل ديد كه اوضاع خيلی خراب است، به ما گفت: حالا شما بیایید و یك روز تخفيف بدهيد! يك روز هم ما... و قضيه را تمام كنيم!» جالب اینجاست كه پس فردا هم كه رفتند اصلا هلالی ديده نشده بود. بعداً كه رفته بودند، يك هلالی را ـ كه خيلی واضح هم نبود ـ ديده بودند. این عضو ستاد استهلال دفتر رهبر انقلاب افزود: گمان می‌‌كنم سال 73 يا 74 بود، درست در زمانی كه داشتند نماز عيد فطر انجام می‌دادند كسوف شده بود! اصلا نماز برگشت داده شد به نماز آيات. دو سال پيش هم، پس از اینكه در عربستان اعلام شد كه هلال ماه رؤیت شده، مقارنه شد! یعنی در وقتی كه اعلام رویت شده بود، ماه، هنوز در چرخش به دور زمین، به شرق خورشيد نرسیده بود تا ماه جديدی شكل بگيرد. قاضی میرسعید ادامه داد: اگر در عربستان و چند كشور دیگر عید اعلام شود، نخستین پرسشی برای مردم ما ممكن است پیش بیاید، ‌این است كه دور تا دور شما، همه كشورها اعلام كردند اول يا پايان رمضان است! ايران چه مزيتی دارد كه در خاكش ماه را نمی‌بينيد و بقيه می‌بينند؟ در این باره باید توضیح بدهیم كه اگر يك نفر از چراغ قرمز رد شد، 50 نفر ديگر هم رد شدند، آيا اين 50 نفر هم خلاف نكردند فقط يك نفر اول خلاف كرده؟ اين 50 نفر هم خلاف كردند ديگر! ركورددار استهلال در دنیا خاطرنشان كرد: عربستان در بین كشورهای اهل تسنن، به عنوان كشور «ام‌القراء» به شمار می‌آيد و در تقویمش هر تغییری انجام دهد، 20 یا 30 كشور طبق همان عمل می‌كنند. مثلا یك بار در یك كنفرانس علمی، طرف بلند شد و محكم زد روی میز كه آقا وقتی در مكه هلال ماه را ديدند، باید همه جای دنيا قبول كنند! مكه را بايد ام‌القرا قرار دهيم! وقتی ماه را شروع كرد بايد شروع بكنيم، تمام كرد بايد تمام بكنيم! وی در پایان گفت: خوب، اگر هلال را در مكه ببيند، ممكن است بشود این را برای مراكش هم معتبر دانست (از نظر علمی)، چون مختصات ماه اين طوری اقتضا می‌كند، ولی اگر در اندونزی و مالزی ماه را ببینند، در مكه كه رویت نمی‌شود، چه؟ مگر روزه گرفتن در روز عید فطر حرام نيست؟ ما از اين گرفتاری‌ها در جهان اسلام داريم... پس بنابراین، به قطعیت می توانم اعلام كنم با توجه به ظرافت های علمی و نجومی كه ستاد استهلال در ایران مد نظر دارد، نظر این ستاد همیشه قطعی بوده كه حال ممكن است چنان كه گفته شد یك سال با عربستان ـ با همان شیوه ابتدایی استهلال خودشان ـ هماهنگ شود و یك سال نه.