ماجرای شیمیایی شدن ده‌نمکی

جهان: درست نیم ساعت قبل از انجام مصاحبه تماسی تلفنی با یکی از دوستان صمیمی مسعود ده نمکی گرفتم، گفتم با وی مصاحبه دارم و شما اگر جای من بودید از وی در این مصاحبه چه سوالی را می‌پرسیدید؟ کمی فکر کرد و بعد جواب داد، از شیمیایی شدن ش می‌پرسیدم. تعجب کردم و گفتم مگر شیمیایی شده! به هر ترتیب در اواسط مصاحبه از شیمایی شدن مسعود پرسیدم و ناراحتی وی چه کسی چنین خبری را به من داده است. به زحمت توانستم به وی بقبولانم که خاطره شیمیایی شدن ش را بیان کند ولی فقط اسم منطقه مجروحیت ش را بیان کرد. به هرترتیب درست چند روز قبل یا بعد از شهادت مجید سوزوکی که سوزوکی در هفتم تیر ماه به شهادت رسید وی نیز مقداری گاز سمی را از جبهه تا سالیان دراز برای خود کنار گذاشت. در آخر وقتی بعد از ویراستاری مصاحبه متن آن را برای تایید نظر نهایی برای وی می‌خواندم، قاطعانه خواست که قسمت شیمیایی مطرح نشود، ولی قاطعیت خبرنگار بر خواسته وی غلبه کرد. وی در پاسخ به منتقدین معتقد است که نظر منتقدان یک نظر شخصی تلقی می‌شود و برای من منویات مقام معظم رهبری در عرصه دفاع مقدس و سایر زمینه‌ها محور است، کما اینکه رهبری در حاشیه‌هایی که برای کتاب نور الدین پسر ایران و کتاب آقای داود آبادی نوشته بودند براین امر تاکید کرده بودند. متن کامل گفتگوی جهان نیوز با مسعود ده نمکی را در زیر می‌خوانید: اولین سوالم را از آخرین کارتان شروع می‌کنم، رسوایی چه محتوایی و پیامی را دنبال می‌کند؟ رسوایی یک مضمون عرفانی دارد، بیشتر به مضمون آیه شریفه قرآنکه می‌فرماید: عزت و ذلت دست خدا هست و هر که را بخواهد عزیز و هر که را بخواهد ذلیل می‌کند پرداخته می‌شود. در خصوص درام فیلم نامه و موضوع آن توضیح بفرمائید. رسوایی، مضمون اجتماعی اخلاقی دارد و داستان آن در تاریخ اتفاق افتاده است. حکما شنیده‌اید آن حدیث را که می‌فرماید «کونو دعوات الناس بغیر السنتهم» مردم را به دین دعوت بکنید به غیر از زبانتان، یعنی با عمل و رفتار و کردارتان. در این فیلم می‌خواهیم بیان کنیم که علماء در تبلیغ دین تنها در این صدد نبوده‌اند، که تبلیغ زبانی صرف انجام بدهند و فقط سخنرانی و خطابه بخوانند، بلکه در عمل مصداق آن حدیث بوده‌اند. علماء دین را به صورت عملی تبلیغ و ترویج می‌کردند و اگر در سیره علماء ریز شویم این را خواهیم یافت. رسوایی یکی از این تبلیغ‌های عملی یک عالم دینی را به نمایش خواهد گذاشت. مسعود ده نمکی نگاه ش را به عرصه فیلم سازی دفاع مقدس با طنز آمیخت و حال در حوزه روحانیت وارد شده است، آیا با انتخاب اکبر عبدی به عنوان روحانی نقش اول فیلم، ده نمکی می‌خواهد به روحانیت هم با دیدی که به دفاع مقدس پرداخت، بپردازد؟ ببینید فیلمنامه و درام کار، کاملا اجتماعی و جدی است، و نمایه‌های طنز، یا خیلی کم است، یا اصلا ندارد. در خصوص شخصیت روحانی، گزینه‌های متعددی مد نظر بود؛ ولی نسبت به توانمندی بازیگر و مباحث فنی، من جمله تست گریم و اینکه بر خود لازم می‌دانستیم کارک‌تر نقش روحانی را یک شخصیت محبوب در نگاه مردم ایفای نقش کند، مجاب به انتخاب اکبر عبدی شدیم. حتی نقش اکبر عبدی در این فیلم جدی‌تر از نقش عبدی در فیلم مادر حاتمی خواهد بود. در کل این نقش جدی‌ترین نقش ایشان و متفاوت‌ترین نقش آقای عبدی، خواهد بود. در این فیلم عبدی باید از نقش‌هایی که قبل‌ها بازی کرده است فاصله زیادی بگیرد و از آنجایی که توانمندی ایشان روشن است، به لطف خدا به نتیجه مطلوبی خواهیم رسید. آیا فیلمنامه را به علمای دینی برای تایید ارجاع داده‌اید؟ من شیوه‌ام این است، فیلمنامه را که می‌نویسم به افراد مختلف، علی الخصوص روحانیون و فضلاء نشان دهم، تا نظرات فنی کارشناسیشان را بیان کنند. در این خصوص نیز به چند تن از روحانیون این فیلم نامه داده شد و نظراتشان را نیز جمع آوری کرده‌ایم. اگر از ده نمکی بپرسند که چرا وارد عرصه روزنامه نگاری و فیلم سازی شده‌اید و رسانه را انتخاب کرده‌اید در جواب چه می‌گوید؟ من فکر می‌کنم آن دوره‌ای که ما در عرصه مطبوعات فعالیتمان را آغاز کردیم، دوستان حزب اللهی در این عرصه حضور فعالانه، پر رنگ و تاثیر گذاری نداشتند. نشریات معدودی بودند که رسالت دینی و ناب خود را به درستی انجام می‌دادند. آن زمانی که ما وارد عرصه مطبوعات شدیم، دورانی بود که نمی‌توانستید حرف‌های ناب دینی را به خوبی بزنید و اگر می‌زدید یا توقیف می‌شدیم و یا دادگاهی. در شرایط حاضر نیز، مدیوم سینما که تاثیرگذار‌تر از نشریات است را برای بیان دغدغه‌های دینی و فرهنگیمان انتخاب کرده‌ایم و همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، سینما در حوزه جنگ نرم در خط اول قرار دارد. اگر بخواهیم با دشمن و تهاجم فرهنگی دشمن مقابله بکنیم فکر می‌کنم موثر‌ترین ابزار آن این بحث باشد. من آنالیز فیلم نامه‌تان را تا حدودی خوانده‌ام، الناز شاکر دوست نقش افسانه را بازی می‌کند و اکبر عبدی هم نقش حاج یوسف، درست است؟ بله. نمی‌دانم چرا تاکنون هیچ سخنی از شیمیایی شدنتان نگفته‌اید، در خصوص چگونگی شیمیایی شدنتان توضیح دهید. چه کسی به شما خبر شیمایی شدن من را داده؟ کسی که این خبر را به من داد، گفت منبع خبر را ذکر نکنم، برای مخاطبان جذاب خواهد بود که بدانند چگونه شیمیای شده‌اید؟ حالا سوالات دیگرتان را بپرسید. جذاب‌ترین قسمت مصاحبه همین قسمت است و خاطره شما از جبهه که تاکنون جایی بازگو نکرده‌اید. محل شیمیایی شدن من، در حلبچه و در منطقه شاخ شمیران بود. در این منطقه، ماموریتی » هر فیلمی قابل نقد است ولی بیشتر سلیقه شخصی افراد تا اینکه حجت و برای شما « پدافنی به ما محول شده بود که حدود ۲ الی۳ ماه طول کشید. ماه‌های آخر جنگ بود و خاطره اصلی من در جنگ مربوط به همین بچه‌های اخراجی‌ها می‌شد، که در گردان سلمان، گروهان یک، دسته یک در جبهه و در پدافند شاخ شمیران حضور داشتند بود. پس مجید سوزوکی را از نزدیک در زمان جنگ دیده بودید؟ بله، از نزدیک ایشان و دوستانشان را دیده بودم. فرمانده گردان آن زمان هم حکیم سوری بودند و فرمانده تیپمان نیز حاج امینی بود. نکته‌ای که تاکنون مطرح نشده است و بسیار جالب هم می‌باشد این است که مجید سوزوکی در اواخر جنگ و در یکی از پاتک‌هایی که عراق به منطقه‌مان زد، و در هفتم تیرماه به شهادت رسید. عراق آخرین پاتک‌های خود را می‌زد و به هر منطقه‌ای که پاتک می‌زد آن منطقه را می‌توانست تصرف کند. و در گیری سختی در فکه و در جاده اهواز خرمشهر شکل گرفته بود. تنها منطقه‌ای که عراق نتوانست با پاتک‌هایش تصرف کند و پاتک زدن به آنجا دشوار بود منطقه شاخ شمیران بود. شاخ شمیران منطقه‌ای بود که بچه‌های گردان سلمان و بعد‌ها سایر گردان‌ها در آنجا مقاومت جانانه‌ای انجام دادند و مجید هم در‌‌ همان منطقه شهید شد و پدافند اصلی نوک حمله نیز به عهده همین گردان بود. محل شهادت مجید در بیمارستان بود؟ خیر، آن بیمارستان در فیلم بود و محل شهادت مجید در فضای باز و در دامنه کوه‌هاست. وقتی کتاب نور الدین پسر ایران را که مقام معظم رهبری بر آن حاشیه زده می‌خواندم به نکته جالبی برخوردم، حضرت آقا با خط خود نوشته بودند «صراحت و جرات راوی در بیان گوشه‌هایی که عادتا در بیان خاطره‌ها ناگفته می‌ماند، از ویژگی‌های برجسته‌ای این کتاب است» لذا نظر ایشان این است که حقایقی را که در جنگ رخ داده مطرح کنیم، نیز رهبری سخنی در خصوص اخراجی‌ها و حمایت از فیلم شما به عنوان فیلمی که خوب به آن پرداخت شده است و پر مخاطب بوده است دارند، تحلیلتان را در مورد این منویات حضرت آقا در خصوص پرداخت به عرصه دفاع مقدس بفرمائید. آقای داودآبادی کتابی نوشته بودند در خصوص دفاع مقدس، بعد از نگارش جلد دوم این کتاب، مقام معظم رهبری بر حاشیه آن کتاب حاشیه زده و توصیه کرده بودند که در بیان خاطرات و نوشتن فیلم نامه‌ها و داستان نویسی جنگ از زبان طنز بیشتر استفاده شود. دید من برای ساخت اخراجی‌ها با محوریت سخنان مقام معظم رهبری بود و فکر می‌کنم برای همین هم توانست به موفقیت لازم دست یابد. نکته‌ای که هست این مسئله است، عده‌ای که به اخراجی‌های انتقاد می‌کنند، از نیروهای رزمنده دفاع جنگ هستند، و می‌گویند که ماهیت اخراجی‌ها حقیقت نداشته، و یا نباید مطرح می‌شد. ببینید عرض کردم، محوریت برای بنده سخنان مقام معظم رهبری بود، و اگر کسی نظری در خصوص این فیلم‌ها و اینکه محتوای این فیلم‌ها با دفاع مقدس ناسازگار است می‌دهد، صرفا نظر شخصی شخص است و برای من نظر رهبری مهم و محوریت داشت. رمز موفقیت مسعود ده نمکی چیست؟ کمک خدا تنها عامل بوده. چه در عرصه روزنامه و چه در عرصه فیلم سازی. تماما لطف خدا بوده و چیزی از خودم نمی‌بینم که بخواهم بگویم اراده از خودم بوده که موفق شدم. به دنبال تکلیفم بودم که لطف خدا شامل حالم شد. البته شرایط گاهی اوقات بسیار سخت می‌شد، آن زمانی که نشریه داشتم برخی از نشریه‌ها توقیف می‌شد و یا برخی از مطبوعات به صورت مکرر دادگاهی می‌شدند؛ زدن حرفهایی که الان به ظاهر آسان است، آن زمان خیلی دشوار بود آن زمان خیلی‌ها آن حرف‌ها را تندروی می‌دانستند، ولی الان عادی شده است. خدا کمک کرد و آن دوران سپری شد. در عرصه فیلم هم باز کمک خداوند بود که توانستم به موفقیت برسم. امیدوارم در خصوص کتاب‌هایی که می‌نویسیم نیز خداوند کمک بکند و کار تمام بشود. لطفا در خصوص این کتاب‌هایی که در دست انتشار دارید نیز توضیح دهید. مجموعه کتاب‌هایی است در خصوص دایره التمعارف اسارت و آزادگان که هشتاد جلد است. ۱۵ سال در حال تحقیق و پژوهش آن هستیم تعدادی از آن‌ها منتشر شده و بخش اعظم دیگر آن در پنج سال آینده منتشر خواهد شد. زیر نظر ارگان خاصی هستید؟ خیر، شخصا در دفتر خودم گروه پژوهشی تشکیل داده‌ایم که ان جی او خصوصی هست، و بدون حمایت از سازمان‌های دولتی به این کار می‌پردازیم. جز معدود جاهایی هست که در عرصه دفاع مقدس اینگونه به صورت خصوصی و گسترده فعالیت می‌کند. خطاب به کسانی که به شما نقد می‌کنند و کار‌های شما را مورد انتقاد قرار می‌دهند چه توصیه‌ای دارید؟ ببینید هر کسی در خصوص فیلم‌هایی که ساخته می‌شود می‌تواند نظر بدهد. کسانی هم که در خصوص اخراجی‌ها نظر و یا انتقاد کرده‌اند، صرفا نظرات شخصی خودشان را بیان کرده‌اند، و برای من محوریت سخنان و منویات رهبری در خصوص رهبری ست. اینکه در سالیان اخیر نیروهای حزب اللهی بیشتر به نقد و انتقاد دیگران پرداخته‌اند، در صورتی که مفید‌تر این است که وارد عرصه تولید شوند و در مقابل این هجمه عظیم تهاجم فرهنگی اقدام به تولید بکنند. آخرین سخن مسعود ده نمکی؟ تمایل دارم در خصوص موج بیداری اسلامی نکته‌ای را بیان کنم. امام فرمود: قرن حاضر قرن، غلبه مستضعفین بر مستکبرین است. شاید بتوان گفت، در حال حاضر این شرایط محقق شده است و دنیا آبستن حوادث بزرگ شده است و باید منتظر رخ دادن اتفاقات بزرگ تری در دنیا باشیم. و سخن پایانی‌ام اینکه، اگر اختلافاتی میان فیلم سازان حزب اللهی وجود دارد، باید با ریش سفیدی بزرگان در این عرصه مشکلات حل و فصل شود. بهترین واسطه‌ای که می‌تواند در این میان نقش ایفاد کند و اگر مشکلی میان فیلم سازهای حزب اللهی به وجود آمد آن را برطرف بکند، به نظر من جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی می‌تواند باشد. و اینکه مسائلشان را هم دیگر به گفت‌و‌گو بگذارند.