القاعده عامل فعالیت های تروریستی در سوریه است/عصر امپراطوری «عثمانی» گذشته است،ترکیه فکر دیگری کند
اکنون برخی از آنها بازگشته‌اند تا با القاعده تعامل کنند و حالا می‌گویند تندروهای خوب داریم و تندروهای بد. آنها نقش تقسیم می‌کنند و طبق وضعیتی که در آمریکا در آن به سر می‌برد نامگذاری‌‌ها را تغییر می‌دهند. اگر القاعده به کشوری حمله کند که آمریکا از آن خوششان نمی‌آید آنها خوبند اما چنانچه به منافع آمریکا و همپیمانان آن حمله کند آنها بدند این منطق آمریکایی است.
رئیس جمهور سوریه مطالب عنوان شده مبنی بر دخالت ایران و حزب الله در این کشور را "جوک" توصیف کرد و گفت: این حرفها ارزش پاسخگویی ندارد.
به گزارش «فردا» به نقل از فارس، بشار اسد رئیس جمهور سوریه در برنامه فراسو که پنجشنبه شب در شبکه 4 سیما پخش شد به سؤالات مجری برنامه پاسخ داد که مشروح آن از نظر خوانندگان می‌گذرد.
-اوضاع سوریه از نظر شما چگونه است و تحلیل شما چیست؟
اسد: در رویدادهای سوریه عوامل متعددی وجود دارد، منطقه‌ای، بین‌المللی و داخلی عامل بین‌المللی با موضع دولتهای بین‌المللی روبروست آنها تاریخ استعماری دارند و هیچگاه جوهره استعماری خود را دیگر ندارد و ظاهر آن را تغییر داده‌اند از جمله تحمیل دیدگاه‌های خود با این هدف که کشورهای منطقه نباید در جهت منافع ملی خود بلکه در جهت منافع آنها حرکت کنند. وقتی کشوری در جهت خلاف باورها، اصول و منافع آنها حرکت کند به آن نه می‌گویند همانطور که در برنامه هسته‌ای ایران شاهد بودیم.
کشورهای غربی با دستیابی ایران به دانش هسته‌ای مخالفند . آنها بیش از بمب هسته‌ای ادعای خود از دانش هسته‌ای هراس دارند. عامل دیگر منطقه‌ای برخی کشورهای منطقه از موضع سوریه در قبال فلسطین، لبنان، عراق و مقاومت در تنگنا قرار گرفته‌اند که طی 10 سال گذشته مطرح بوده است و تلاش دارند که نقش سوریه را کمرنگ یا محو کنند. برخی کشورها نیز موضع خصمانه ندارند اما در برابر کشورهای خارجی تسلیم می‌شوند یا قادر نیستند تصمیمی بگیرند دیدگاه‌های خود را به طور مستقل حرکت کنند.
در مورد بحث داخلی مانند هر کشور دیگر چیزهای مثبت و منفی داریم. مشکلات و چالش‌هایی داریم اما نه تا آنجا که یک سوری خود را بکشد ما در موضوعاتی چون فساد، تحول سیاسی و اقتصادی ، توزیع عادلانه درآمد و ایجاد فرصت‌های یکسان مشکل داریم که در بسیاری کشورهای دیگر وجود دارد، ولی برخی از این موضوعات سوء استفاده کردند تا برخی سوری‌های ناآگاه یا افراد بی‌ریشه را به انحراف کشانده و به مزدورانی تبدیل کنند که برای مشتی پول علیه ملت و کشور خود اقدام می‌کنند.
-مردم عادی سوریه را چه کسانی می‌کشند؟
اسد: آمیزه‌‌ای از متخلفان قانون در کشور داریم شمار آنها در ابتدا به 64 هزار نفر می‌رسید که در ادامه رو به کاهش نهاد. برخی تندروهای مذهبی هستند که تعدادشان زیاد نیست، اما خطرناکند. القاعده جزو آنها هستند. تندروها بخشی اعظم فعالیت‌های تروریستی را تشکیل می‌دهند .
- چند درصد ناشی از مسائل داخلی و چند درصد ناشی از حمایتهای خارجی است؟
اسد: همواره در بحران‌ها به اوضاع داخلی تأکید می‌کند. دخالت خارجی بدون زمینه‌های داخلی ممکن نیست. شما نیز با این موضوع روبرو بوده‌اید اما موضوعی که جلوی این مسائل را می‌گیرد استحکام اوضاع داخلی است. پس از 15 ماه از آغاز رویدادهای سوریه دخالت خارجی از جمله تزریق پول و سلاح علنی و آشکار شده البته در این بین عوامل دیگری هم هست که ناآگاهی و کمرنگ شدن اخلاق و اصول است این عوامل به شخص اجازه می‌دهد تا به خاطر پول هر کاری انجام دهد. عوامل مختلف در رسیدن به این وضعیت نقش دارند عوامل داخلی و خارجی مهم و نقش آفرینند.
-اگر اصلاحات در دوره کنونی در گذشته صورت می‌گرفت، اوضاع بهتر نبود؟
اسد: ما روند اصلاحات را به موازات شرایط سخت منطقه‌ای آغاز کردیم. ما زمانی اصلاحات را آغاز کردیم که انتفاضه فلسطین آغاز شد و همزمان فشارهای خارجی شروع شد تا از فلسطین حمایت نکنیم. در آن زمان می‌خواستند مسئله فلسطین را حذف کنند انفجارهای 11 سپتامبر رخ داد .جنگ‌های دروغین تحت عنوان مبارزه با تروریسم شروع شد و پس از آن اشغال افغانستان و عراق را شاهد بودیم. بعدا جنگ سال 2006 عربستان برای ضربه زدن به مقاومت و پس از آن در سال 2008 و 2009 جنگ غزه بود.
اصلاحات اولویت‌هایی دارد اولویت مردم معیشت بود که در آن زمان توسعه اقتصادی را دنبال کردیم. گام‌هایی برداشتیم که اهم آنها رسانه‌ها بودند.
قانون مدیریت محلی از 3 سال پیش برای توسعه سیاسی دنبال شد. اصلاح قوانین انتخابات نیز دنبال شد اما به شکل تدریجی چرا که یک روندی تدریجی برای پختگی جامعه و دولت میسر می‌شود.
اما برای تروریست‌ها و دولتهای حمایت کننده آنها اصلاحات اهمیتی ندارد پس اگر اصلاحات در آن زمان صورت می‌گرفت برای آنها فرقی نمی‌کرد چرا که دستور از خارج می‌گیرند. مسئله خودجوش نیست و به اصلاحات ارتباطی ندارد. نیروهایی که مدعی بودند مشکل اصلاحات است، از آن بهره نبردند.
-سوریه تاوان چه چیزی را می‌پردازد؟
اسد: معیار در سیاستهای این کشور بویژه در غرب به معیارهای دوگانه استوار است. برخی کشورها در تصمیم‌گیری آزاد نیستند تا از آنها بپرسیم چرا چنین موضعی می‌گیرید پس نمی‌توان این کشورها را معیار سنجش قرار داد. این کشورها در نزدیک شما هستند. این مواضع نمی‌تواند بسیاری را در منطقه ما و مناطقی دیگر فریب دهد.
- آیا در هیچ جای جهان و منطقه اتفاقاتی نظیر سوریه نمی‌افتد؟ دلیل تمرکز آنها چیست؟
اسد: موقعیت ژئوسیاسی سوریه مهم است. از مقاومت، پایبندی به حقوق عربی یا اسلامی و حمایت از نقش ملتها و نقشی که مقاومت در حمایت از آن دارد. این موضوع بین ایران و سوریه شباهت دارد. بی‌تردید سوریه در حال حاضر بهای مواضع خود را می‌پردازد و این اولین بار نیست. از سال 2005 حملاتی که آغاز شد در همین چارچوب بود اما شکست خوردند لذا به روش دیگری متوسل شدند.
- علیرغم همه این فشارها همچنان حاضرید از مواضع مقاومت حمایت می‌کنید؟
اسد: مادام که ملتها از مواضع خود و حمایت از مقاومت دست نکشید‌ه‌اند مقاومت ادامه خواهد یافت. نمیتوانیم از حمایت مقاومت دست برداریم مگر اینکه ملتها از آن دست کشیده و در نتیجه از حقوق خود چشم‌پوشی کنند. این موضوع از بدیهیات است ما سیاستهایمان را به حمایت از مردم بنیان نهادیم نه بر اساس جهت‌گیری غرب. جهت‌گیری ما ملی و مردمی است که در موضوع فلسطین استوار هستند.
- از کشتار مردم در سوریه چه کسی نفع می‌برد؟ آیا دولت سودی برد؟
اسد: آنها می‌خواهند نشان دهند که ارتش وارداتی و مزدور جنایتکار است. این یک دولت نیست بلکه باندهایی هستند که بوسیله میلیشیا[شبه نظامیان] هدایت می‌شود و نه ارتش و وقتی می‌گویید ارتش باید بدانید که ارتش فرزندان این ملت هستند.
اگر به ارتش دستور دهید برادران خود را بکشد این کار را نمی‌کند. اینکه چه کسانی دست به این کار می‌زدند همین نیروهای موجود است که بخشی از آنها مزدور شدند. در زمان معین به آنها پول می‌دهند و می‌خواهند دست به کشتار بزنند تا از قطعنامه یا منازعه‌ای خاص به منظور تغییر موازنه درون شورای امنیت حمایت کنند. مقاومت لبنان نیز با این مسئله روبرو شد. در شامگاه صدور قطعنامه‌ای خاص علیه مقاومت عملیات ترور با جنایت مشخصی صورت می‌گرفت در حال حاضر همین موضوع در مورد سوریه رخ می‌دهد با کمی دقت درمی‌یابید وقایع در سوریه با هم ارتباط مستقیم دارند. کشتار حوله درست زمان ورود عنان به سوریه بود.
-دولت برای جلوگیری از تکرار چنین فجایع چه تدابیری اندیشید؟
اسد: مسئولیت طبیعی ما به عنوان دولت این است که از همه شهروندان حفاظت کنیم البته بدان معنا نیست که نیروهای امنیتی یا پلیس در تمام گوشه و کنار کشور حضور پیدا کنند اما وظیفه داریم هر تروریست را نابود کنیم کشتن یک تروریست جان ده‌ها و صدها هزاران نفر را نجات می‌دهد. زیرا تروریست از جایی به جای دیگر نقل مکان می‌کند و در اماکن مختلف به مردم حمله می‌کند. از ماهها پیش وقتی تروریسم به اوج خود رسید البته پس از کشتار حوله تصمیم گرفتیم در نابودی تروریست‌ها شدت عمل به خرج دهیم که طبق قانون اساسی این وظیفه ماست.
- برخی دنبال تکرار مدل لیبی و یمن در سوریه هستند، آیا در سویه این امکان هست؟
اسد: برای موفقیت یک الگو باید کل ملت، تاریخ و آداب و رسوم آن را نسخه‌برداری کنیم که محال است. هیچ الگویی برای مهار بحران در جایی قابل انطباق نیست. آنچه در لیبی انجام شد الگویی برای راه‌حل نیست بلکه ایجاد را از وضعیتی به وضعیت بسیار بدتر دچار کرد. همه می‌بینیم ملت لیبی چه بهایی را می‌پردازد. سوریه هیچ الگوی غیر ملی را نمی‌پذیرد چه از سوی کشورهای بزرگ چه از سوی کشورهای دوست مطرح شود هیچکس به اندازه سوری‌ها نمی‌داند مشکل سوریه را چطور حل کند.
-تحت فشارهای فراوان ریزش مقامات و فرماندهان ارتش در سوریه را ندیده‌ایم چرا؟
اسد: آنها می‌گویند این اتفاقات از ماهها پیش افتاده اما گزافه می‌گویند. اگر انشعاباتی بود شاهد کشمکش‌ها بودید. در موادی افرادی سست عنصر وجود دارند که در هر کشوری وجود دارد.
پیشنهادات اغواکننده‌ای از سوی آنها ارائه شده است آنچه مانع می‌شود که این افراد به اغواها پاسخ مثبت دهند اولا خصلت میهن پرستی و ثانیا خصلت اخلاقی است. آنچه موجب اطمینان می‌شود که خصلت میهن پرستی ادامه پیدا کند خصلت اخلاقی و عدم چشم‌پوشی مردم از اخلاق است.
وقتی برخی افراد به مزدور تبدیل می‌شوند کار وطن تمام می‌شود لذا می‌بینید که از سوی کشورهای بزرگی جهان و منطقه تحت فشار قرار گرفته‌ایم. با این همه در درجه اول با خصلت میهن‌دوستی به مقابله علیه آن برخاستیم مانع اصلی همین است.
- نقش مردم سوریه در ثبات در کشور چقدر است؟
اسد: همه نقش‌ها از آن ملت است وقتی درباره ارتش و دولت حرف می‌زنیم نمیتوانیم از ملت جدایشان کنیم. اگر مردم یا اکثریت آنها موضع دیگری داشتند ، ارتش یا دولت نمی‌توانستند موضع مغایر اتخاذ کنند. ارتش نمی‌تواند روبروی مردم بایستد یا از آنها جدا شود این موضوع در راهپیمایی‌های میلیونی ثابت شده است.
همین پایداری مردم باعث شد کل کشور حتی بیش از دولت یا نهادهای آن پایدار بماند.
- چرا دولت سوریه درباره توطئه‌های بین‌المللی افشاگری نمی‌کند؟
اسد: در اکثر موارد حمایت‌ها به گونه‌ای ناآشکار صورت می‌گرفت. از افراد مقیم در کشورهای دیگر می‌آیند و نه مستقیم از سوی خود دولتها بنابراین شما دلیل مادی در اختیار ندارید تا بگویید این مدرک دلالت بر دخالت فلان کشور دارد اما ارتباط مستقیم بین مواضع آن کشورها و اتفاقات سوریه کاملا روشن است. به ویژه اینکه برخی کشورها رسما اعلام کرده‌اند که از افراد مسلح حمایت می‌کنیم و نیازی نیست ما بگوییم چه کشورهایی از تروریست‌ها حمایت می‌کنند.
- چرا برخی کشورهای عربی و اتحادیه عرب در مورد سوریه اینقدر فعال هستند، اما در بحرین سکوت کرده‌اند؟
اسد: من بیش از یک دهه در همه کنفرانس‌های سران کشورهای عربی حضور داشتم. اتحادیه عرب اجازه نداشت در قبال مسائل کشورهای عربی نقش مثبت بازی کند. کلیه طرح‌‌هایی که دنبال می‌شد برخلاف مصلحت اعراب بود. کنفرانس‌های سران عرب از نظر ما اغلب صحنه کشمکش بود.
این اتحادیه از سوی برخی کشورهای شناخته شده که همواره مجری نقشه‌های خارجی در جهان عرب بودند اجازه نداشت نقشی را ایفا کند اکنون آنها همان کشورهای بین‌المللی اجازه دادند که این اتحادیه نقشی برخلاف مصالح اعراب بازی کند. همانگونه که در لیبی اتفاق افتاد. اتحادیه عرب پوشش بمباران لیبی را صادر کرد. سوریه تنها کشوری بود که با آن مخالفت کرد لذا ما باید بهای این موضع را می‌پرداختیم از این رو بلافاصله پس از آن تصمیم از طریق اتحادیه حمله به سوریه را در دستور کار قرار دادند. واقعیت اتحادیه عرب در گذشته و حال چنین بوده است.
- دلیل تشدید بحران‌ها هنگام حضور ناظران غربی چیست؟
اسد: برخی کشورهای غربی به ناچار با حضور ناظران موافقت کردند. پیش از آن تجربه ناظران عرب را داشتیم. آنها فرض می‌کردند که ناظران می‌آیند تا همان واقعیتی را ببینند که برخی مسئولان غربی رویای آن را در سر داشتند یعنی دولت مردم را می‌کشد و در نتیجه خیلی ساده از آنها خواسته می‌شد که همین را بگویند لذا همزمان با ورود ناظران به این موضوع دامن می‌زدند.
می‌خواستند دولت سوریه را تحریک کنند تا واکنش نشان دهد و ناظر این واکنش را دیده و منتقل کند. مسئله بی‌طرفی بعدا مشخص می‌شود. اولین گزارش که ارائه شد خوب بود. ما از ناظران بیش از اینها انتظار داشتیم. به طور واضح آنچه را در مورد عملیات تروریستی به چشم خود دیدند گزارش دهند. بیش از 5 هزار نقض آتش‌بس وجود دارد. وقتی کمیته ناظران به این نقض اشاره نمی‌کند یعنی بی‌طرف نمی‌خواهیم الان قضاوت کنیم اما وقتی کمیته در پایان کار خود این مسائل را به طور روشن اعلام کند و در مورد 5 هزار نقض آتش‌بس توسط گروه‌های تروریستی سخن بگوید آنگاه می‌توانیم بگوییم بی‌طرف است. ما روزانه با آنها در گفتگو هستیم و همکاری خوبی بین ناظران دولت وجود داشته است. این یک شاخص مثبت است که موجب خوشبینی ماست اما قضاوت نهایی در پایان کار کمیته در 3 ماه مأموریت خواهد بود.
- آیا همچنان به طرح عنان اعتماد دارید؟
اسد: بله؛ طرح خوبی بود و ما از سر باورمندی با آن برخورد کردیم مخصوصا بند مربوط به توقف خشونتها که البته از نظر ما به معنای توقف عملیات مجرمانه گروه‌های تروریستی است و توقف کشورهای حامی آنها از ارسال پول سلاح و طرح عنان همچنان برای حال و آینده کارآیی دارد.
- برخی ادعا می‌کنند که شما طرح عنان را قبول ندارید .
اسد: یک ادعای بی‌مورد است. کشورهایی که داعیه حمایت از طرح عنان را دارند از این عنوان به طور جعلی و نادرست استفاده می‌کنند. آنها به سود خود می‌دانند که طرح عنان شکست بخورد تا سوریه را متهم کنند که طرح را به شکست کشانده و اینکه سوریه ادامه خشونتها را به مصلحت خود می‌داند. این منطقی نیست ما نخستین دولتی هستیم که توقف خشونتها به مصلحت اوست.
- چرا پیش از اجرای هر طرح صلحی در مورد سوریه یا همزمان با اجرای آن بسیاری اعلام می‌کنند که به شکست کشیده شده است؟
اسد: به مصلحت آنهاست که طرح شکست بخورد و سوریه را متهم کنند و این سخن را به شورای امنیت ببرند تا قطعنامه‌هایی علیه سوریه صادر کنند. البته برخی به قطعنامه شورای امنیت بسنده نمی‌کنند و برخی حمله نظامی به سبک لیبی می‌خواهند اما تلاش آنها تا به حال ناکام مانده است. آنها می‌خواهند با شکست طرح عنان خشونتها ادامه پیدا کند.
- آیا طرح مشخص حمله نظامی به سوریه وجود دارد؟
اسد: هیچگونه اطلاعاتی در مورد طرح نداریم. برخی کشورها تلاش دارند موضوع را به سوی حمله نظامی بکشانند. اما سوریه مانند نقطه طلاقی گسل‌های زلزله است که اگر دستخوش بازی‌هایی شود زلزله به سمت‌های مختلف و دوردست‌ها کشیده می‌شود. این موضوع بسیار فراتر از محاسبات برخی‌هاست لذا فکر نمی‌کنم با داشتن کمی عقل به سوی عمل نظامی بروند.
- در مورد ابعاد زلزله توضیح دادید؟
اسد: اگر عراق را در نظر بگیریم آنچه در عراق رخ داد نیز زلزله است. ما همچنان بهای بی‌ثباتی در عراق را می‌پردازیم لذا سوریه و ایران بیش از سایر کشورها نسبت به حمایت از عراق و ثبات آن اهتمام داشتند زیرا بی‌ثباتی در عراق زیان‌آور خواهد بود. نابسامانی اوضاع عراق به ایران و سوریه و کشورهای همسایه سرایت می‌کند. همین امر در مورد سوریه صدق دارد. ما در مدیترانه، خلیج فارس و دریای سیاه بافت اجتماعی مشابه یکدیگر داریم. کشوهایی که برای حمله به منطقه نقشه می‌کشند برای تجزیه آن نقشه دارند. اگر یکی از این کشورها تجزیه شود پیامد دومینو خواهد داشت که به هر سمت می‌رود و نمی‌توان آن را به شرق، غرب یا شمال و جنوب محدود کرد.
- مواضع متناقض غرب در قبال سوریه چطور قابل جمع است؟
اسد: غربی‌ها از یکسو از طرح صلح عنان حمایت می‌کنند و از سوی دیگر طرح براندازی را دنبال می‌کنند. این همان معیارهای دوگانه و نفاق سیاسی است. غربی‌ها از حقوق بشر سخن می‌گویند به اسرائیل سلاح می‌دهند تا فلسطینی‌ها را بکشد. این نفاق غرب تغییر نیافته و نخواهد یافت.
- آیا القاعده در سوریه وجود دارد و فعال است؟
اسد: بله؛ شماری از آنها بازداشت شده‌اند و به عملیات جنایتکارانه خود اعتراف کرده‌اند.
- چطور آمریکایی‌ها و غرب در افغانستان مدعی‌اند که با آنها مبارزه می‌کنند و در سوریه از آن حمایت می‌کنند؟
اسد: آمریکایی‌ها بر حسب منافع موقت خود طبق دیدگاه خود سیاست موقت را دنبال می‌کنند.چه کسی القاعده را ساخت؟ افغانستان و پاکستان یا آمریکا با پول کشورهای عربی. این امر شناخته شده است آنها از القاعده حمایت می‌کردند و در دهه 80 ریگان رئیس جمهور پیشین آمریکا آنها را رزمندگان آزادی می‌نامیدند که پس از چند دهه به تروریست‌ها تغییر نام دادند. اکنون برخی از آنها بازگشته‌اند تا با القاعده تعامل کنند و حالا می‌گویند تندروهای خوب داریم و تندروهای بد. آنها نقش تقسیم می‌کنند و طبق وضعیتی که در آمریکا در آن به سر می‌برد نامگذاری‌‌ها را تغییر می‌دهند. اگر القاعده به کشوری حمله کند که آمریکا از آن خوششان نمی‌آید آنها خوبند اما چنانچه به منافع آمریکا و همپیمانان آن حمله کند آنها بدند این منطق آمریکایی است
- نیروهای خارجی و برخی کشور حکام منطقه به دنبال خاورمیانه با نظم جدید مقابل نظم مورد نظر مقاومت هستند . آیا سوریه بهای این طرح را می‌پردازد؟
اسد: کشمکش میان 2 طرح در جریان است که قدمت آن به قدمت استعمار است. این طرح استعماری خاورمیانه جدید نامیده شد ما از سالها پیش گفتیم که با نام خاورمیانه جدید مخالفتی نداریم محتوای خاورمیانه جدید اما خاورمیانه در برابر هر طرحی که از خارج می‌آید مقاوم است. در مقابل دیکته کردن‌ها، در مقابل اشغالگری‌ها و سلطه‌گری‌ها مقاومت می‌کند این تحلیل خاورمیانه جدید است که البته جزئیات فراوانی دارد.معتقدم کشمکش ادامه خواهد یافت اما اجازه نمی‌دهیم طرح دیگری در این منطقه جامه عمل بپوشد مگر اینکه بیانگر منافع ما باشد.
- با این همه هزینه حاضرید در چارچوب مقاومت بمانید؟
اسد: بله، این موضوع به تمایل ملتها بستگی دارد. وقتی ملتی بر اساس منافع و اصول تصمیم می‌گیرند که از مقاومت حمایت کنند باید از آن حمایت کرد. ما در آینده بویژه در سیاست خارجی هیچ تصمیمی اتخاذ نمی‌کنیم که با منطق مردم یا رسوم و رویکرد عموم ملت در تناقض باشد.
- حمایت تسلیحاتی عربستان و قطر برای چیست؟
اسد: آنها برای حمایت از تروریست‌ها ابراز تمایل کرده‌اند. آنها بر ضد شهروندان سوری عمل می‌کنند نمی‌دانم کدام کشور بر اساس باورهای خود عمل می‌کند و کدام کشور بر مبنای باورهای خارجی نقش بازی می‌کند اما می‌دانیم برخی مسئولان آن کشورها با مواضع سوریه طی سالهای گذشته مشکل داشته‌اند و تلاش کردند در هر ملاقات با ما مواضع اصولی سوریه را تغییر دهند و ما رد می‌کردیم این امر برای مسئولان خوشایند نبود و برخی از آنها را در تنگنا قرار می‌داد.
- در مورد ایران نیز با شما صحبت شد؟
اسد: برخی در مورد ایران چانه‌زنی می‌کردند البته غیر مستقیم چرا که مستقیم جرأت طرح موضوع را نداشتند، لذا با واسطه مطرح می‌کردند. البته ما به خاطر یک معامله تجاری موضع‌گیری نمی‌کردیم. اگر می‌خواستیم در این جهت گام برداریم از سالها پیش می‌توانستیم. این موضوع آسان و ساده است. برای منافع تنگ نظرانه مسئول یا دولت و در کوتاه مدت خوب است اما در بلند مدت ساده نیست چرا که شما خود را در مقابل ملت قرار می‌دهید.
- ترکها با چه انگیزه‌ای در مقابل دولت سوریه ایستاده‌اند؟ آیا به دنبال احیای امپراطوری گذشته هستند؟
اسد: باید خودشان پاسخ دهند ولی می‌خواهم بین ترکها و برخی مسئولان این کشور تمایز قایل شوم. آنچه اکنون می‌بینیم بیانگر موضع برخی مسئولان ترکیه است اما مردم این کشور در مورد سوریه نگاه مثبتی دارند زیرا به رغم تلاش‌های گمراه کننده رسانه‌های ترکیه، مردم این کشور بخش اعظم واقعیت‌ها را می‌دانند. در مورد تلاش برای امپراطوری عثمانی گمان می‌کنم در عصر دیگری با داده‌های کاملاً متفاوت به سر می‌بریم.
در مورد روابط با ترکیه تصور می‌کنم که می‌توان امپراطوری از روابط خوب، همکاری‌ها و سازمان‌ها را ایجاد کرد که منافع همگان را جلب کند، مانند سازمان شانگهای و کنفرانس اسلامی، اما برخی اجازه نمی‌دهند که چنین سازمانهایی نقش خود را ایفا کنند. این سازمان‌ها امپراطوری جدید هستند، دوران امپراطوری‌های قدیم به سر آمده است و اینگونه می‌توان امپراطوری برقرار کرد و نه با بازی در زمین آمریکا.
- مواضع ترکها در قبال حضور اوجالان در سوریه در سالهای گذشته و حضور مخالفان سوریه در ترکیه در شرایط کنونی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
اسد: اینکه چگونه باید با دولت ترکیه تعامل کنیم و چگونه با ملت آن، متفاوت است. سیاستهای مسئولین ترکیه به قتل سوری‌ها می‌انجامد اما ما نمیتوانیم کار مشابهی انجام دهیم. نمیتوانیم چند ماه قبل بگوییم ترکیه برادر سوریه است و چند ماه بعد بمب و گلوله برای کشتن ترکها بفرستیم. این نفاق و دورویی است که سیاست معیارهای دوگانه خوانده می‌شود. سیاست ما اصولی است، آنچه طی این سالها انجام دادیم هدفش ساختن روابط در سطح مردم سوریه و ترکیه است و نه صرفاً بین 2 دولت. ما با ترکیه از روش مقابله به مثل استفاده نمی‌کنیم.
- برخی رسانه‌های غربی اینطور ادعا می‌کنند که شما از کاخ ریاست جمهوری خارج نمی‌شوید، آیا شما در انجام وظایف ریاست جمهوری به هر کجا که بخواهید می‌روید یا فقط در کاخ خود هستید؟
اسد: من از ابتدای درگیری‌ها به صورت اعلام شده و اعلام نشده به مناطق بحرانی سوریه سرکشی می‌کردم. این شایعات در جهت تضعیف روحیه مردم یا جنگ روانی ترویج می‌شود تا بدون تلفات به پیروزی برسند.
- آیا همچنان شخصیت ضد اسرائیلی باقی خواهید ماند یا فشارها شما را به سازش متمایل می‌کند؟
اسد: خیر فشارها هرگز تأثیر نخواهد داشت. ما بطور مداوم تحت فشار قرار داریم که در گذشته تأثیر نداشته و در آینده نیز چنین است.
- روسیه، چین، عراق و ایران حمایتهای زیادی از شما داشته‌اند. نگاه شما به این حمایت‌ها چیست؟
اسد: ما به مواضع واقع‌بینانه کشورهای مهم منطقه همچون ایران و کشورهای بین‌المللی همچون چین و روسیه ارج فراوان می‌نهیم. البته کشورهای دیگری در سطح جهان هستند. هر کشوری متناسب با امکانات خود سعی کرد در صحنه بین‌المللی یا در منطقه خود چنین مواضعی اتخاذ کند. این مواضع تأثیرات متعددی دارد. اولاً در دفاع از یک دولت نیست بلکه برای ثبات در منطقه است. مادام که ثبات سوریه برای ثبات منطقه و جهان مهم است، دولتهای آگاه و خردمند در سیاستهای خود از هیچ تلاشی در جهت حفظ ثبات دریغ نمی‌کنند.
نقش ایران مهم است زیرا ملت ایران در همین منطقه زندگی می‌کند و بهتر از همه کشورهای دوردست منطقه را می‌شناسد، در نتیجه می‌تواند تصویر صحیحی را منتقل کند. آن هم در شرایط تحریم و محاصره رسانه‌ای که در جهت ممانعت از انتقال تصاویر واقعی رویدادهای داخلی علیه سوریه اعمال می‌شود. ایران در محافل سیاسی نقش حمایت از سوریه را نیز ایفا می‌کند. لذا این مواضع ایران در کنار مواضع چین و روسیه نقش بنیادین در وضعیت سوریه دارد.
- عده‌ای ادعا می‌کنند ایران و حزب الله لبنان در ناآرامی‌های داخل سوریه دخالت دارند. آیا اینطور است یا حمایتهای ایران سیاسی و معنوی است؟
اسد: این جوکی است که به دفعات می‌شنویم تا نشان دهند که در ارتش شکاف ایجاد شده است، در نتیجه ارتش وجود ندارد و ما برای دفاع از خودمان از کشورهای دیگر کمک می‌گیریم. همچنین مدعی شدند راهپیمایانی که برای حمایت در دولت به میدان آمدند و شمار آنها به میلیون‌ها نفر می‌رسید از ایران و حزب‌الله بودند که این حرفها ارزش پاسخگویی ندارد.
- تحلیل شما از روابط دیرینه ایران و سوریه چیست؟ آینده آن را چطوری می‌بینید؟
اسد: روابط سیاسی ایران و سوریه راهبردی است، اما هنوز کامل نیست و از نظر اقتصادی به دلیل کوتاهی دو دولت به همان سطح سیاسی ارتقاء نیافته است. آن هم به دلیل بوروکراسی موجود در 2 کشور است. امیدواریم روابط اقتصادی، فرهنگی و مردمی را به همان سطح سیاسی برسانیم. روابط به پیش می‌رود اما بسیار کند. این بخش در روابط دو کشور منفی است.
اینکه ما چگونه به این روابط نگاه می‌کنیم به انقلاب اسلامی ایران بازمی‌گردد. انقلاب اسلامی ایران بلافاصله اعلام کرد که در کنار مسئله فلسطین ایستاده که مسئله اعراب و مسلمانان است. نمیتوانیم روابط خوبی با کشورهای دیگران برقرار کنیم مگر اینکه آن کشور از مسئله فلسطین حمایت کند.
از سوی دیگر ایران با وفاداری کامل در مسائل بزرگ و کوچک در کنار سوریه ایستاده و سوریه باید وفاداری خود را نشان دهد.
- آیا مشوق‌هایی که برای قطع روابط با ایران به شما داده‌اند شما را ترغیب نکرده که این کار را انجام دهید؟
اسد: به آنها گفتیم که ایران بدون تردید و دودلی در کنار مسائل سوریه و مسائل ملی، عربی و اسلامی ما ایستاد و حال چگونه به اصولمان پشت پا بزنیم و با چه عنوانی روابط با ایران را قطع کنیم. این امر در یک صورت اتفاق می‌افتد آنگاه که ایران بر ضد منافع ما، خود، فلسطین و مقاومت بایستد و غرب جایگزین آن شود، ولی چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد.
- آیا با وجود همه این هزینه‌ها همچنان پای آرمان فلسطین می‌ایستید؟
اسد: فلسطین جوهره تمام مسائل است. همه مسائل منطقه به خصوص منطقه عربی از مسئله فلسطین می‌گذرد، اگر این مسئله حل نشود و حقوق فلسطینی‌ها باز پس گرفته نشود هرگز مواضع تغییر نمی‌کند، حتی اگر برای نسل‌های متوالی به انتظار بنشینند.
ما الان درباره نسل سوم و چهارم حرف می‌زنیم. مواضع تغییر نیافته و گمان نمی‌کنم تغییر یابد مگر اینکه اصول دگرگون شود و این به گمان من منطقی نیست.
- چرا عفوهای گسترده در سوریه به کسانیکه در کشتار مردم سوریه نقش داشته‌اند را صادر کرده‌‌اید؟
اسد: ما هیچ فردی که دستش به خون مردم آلوده است را آزاد نکرده‌ایم. افرادی را آزاد کردیم که در نتیجه برداشت نادرست، جهل و نیاز مالی در حمل سلاح گرفتار شدند ولی مرتکب اعمال جنایتکارانه نشده و بطور داوطلبانه خواستار عفو دولت شدند. بدیهی است در قبال چنین افرادی گذشت داشته باشیم تا مجدداً میهن خود را دوست بدارند.
- پس تسامح و گفت‌وگو با مخالفان سیاسی است و نه تروریست‌ها؟
اسد: این امر طبیعی است، بخصوص اینکه بازده خوبی هم داشته است.
علت بخشی از پایداری که در سوریه شاهد آن هستید این است که ما در عین قاطعیت در مقابل تروریست‌ها در مقابل کسانیکه خواستار عفو هستند و در راه گذشت آنها در مسیر درست گام برمی‌داریم. ما خود اصلاح طلبیم و ملت سوریه نیز با اصلاحات موافق است.
- آیا در انتخابات 2014 شرکت می‌کنید؟
اسد: انتخابات یا نامزدی برای انتخابات بیانگر تمایل یک مسئول نیست بلکه باید نشانگر تمایل مردم باشد.
وقتی مسئولی احساس می‌کند مردم به وی علاقمندند یا از وی حمایت می‌کنند تا مسئولیت را برعهده بگیرد، آنگاه کاندیدا می‌شود. فعلاً سخن گفتن در این مورد آن هم 2 سال جلوتر، زود است.
- چه شد از دنیای پزشکی به سیاست آمدید؟
اسد: من از جهانی به جهان دیگر منتقل نشدم. جهان سیاست جهان سوریه است . هر منزلی در سوریه با سیاست زندگی می‌کند زیرا سیاست نان و نمک زندگی است و بر همه امور زندگی ما تأثیر میگذارد. مخصوصاً اینکه ما از ده‌ها سال پیش در تحریم مزمن به سر می‌بریم که بر حسب مورد افزایش یا کاهش می‌یابد. ما از عرصه کوچکتر به عرصه بزرگتر وارد شدیم لذا نمی‌توان آن را انتقال نامید بلکه مانند گسترش دامنه اهتمام سیاسی می‌ماند.
- اگر صحبتی پایانی با مردم ایران، منطقه و جهان دارید، بگویید.
اسد: ما و شما در یک سنگر هستیم که مستقل بودن است. این همان چالشی است که هم ایران و هم سوریه با آن مواجه‌اند. چانه‌زنی‌هایی که با ما در قبال ایران انجام می‌شود و همینطور با ایران در قبال سوریه صورت می‌گیرد نشان می‌دهد که آنها قصد دارند دو کشور را از یکدیگر دور کنند.
وقتی تقریباً 2 سال پیش تلاش کردند در ایران آشوب به پا کنند و سعی کردند بر سر این موضوع با سوریه وارد معامله شوند، این موضوع به خوبی مشهود بود.
مسئله اصلی حفظ وحدت ملی در هر کشور است، صرف نظر از اختلاف یا توافق درباره جزئیات داخلی. جزئیات داخلی می‌تواند عامل اختلاف فرزندان یک کشور باشد اما نمی‌تواند با خارجی‌ها مورد بحث و گفت‌وگو قرار بگیرد.
اینگونه ایران موفق شد آن مرحله را پشت سر بگذارد و ما با همین روش مرحله کنونی را پشت سر می‌گذاریم.
تأکید می‌کنم که این یک پیام برای ملت ایران است از ما که از خارج نگاه می‌کنیم، ایران بدلیل استقلال در موضع‌گیری ملی خود هر روز پا به جایگاه قوی‌تر میگذارد . امیدوارم همواره ایران را در سیاستهایش در همین جایگاه اصولی ببینیم و در روابط مردمش با آن مولفه‌های سیاسی گوناگون از همین جایگاه ملی مستحکم برخوردار باشد. البته هرگاه درباره ملت ایران سخن می‌گوییم، سخن از ملتی است که به تمامی معنای کلمه با ما برادر است.