تلاش دولت برای محدود کردن شوراها

مهر: انتقاد به هیات رئیسه شوراهای شهر، مخالفت با جلسه غیر علنی یکشنبه های شورا، تاکید بر قدرت طلبی مدیران اجرایی در مواجهه با شورا و پذیرش کاستیهای شوراها در بحث نظارت مهمترین محورهای گفتگو با محمد علی نجفی است.

محمد علی نجفی عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران معتقد است شوراها در قانون جایگاه خوبی دارند اما دولتمردان همیشه ترجیح داده اند که خود تمامی ابزار قدرت را در اختیار داشته باشند و همین موضوع راه رشد را بر شوراها می بندد.

و هیات رئیسه شوراها را یکی از موانع بزرگ شوراها برای رسیدن به جایگاه قانونی خود می داند. در ادامه گفتگو با وی پیرامون چالش های پیش روی شوراهای شهر بخوانید:

* گروه اجتماعی: بعد از گذشته 12 سال از عمر شورا ها گمان می کنید شوراها به جایگاهی که حقشان است رسیده اند؟

- جایگاه خوبی برای شوراها در مجموعه قوانین کشور پیش بینی شده است که متاسفانه در طول سه دوره به جایگاه واقعی خود دست پیدا نکرده اند. البته بخشی از این موضوع به ضعف و کاستی شوراها در کل کشور برمی گردد و دیگری به این دلیل است که دولتی که بخواهد از طریق شورایی کردن امور و واگذار کردن بخشی از فعالیتهای اجرایی دست کم در حوزه شهری فعالیت کند بر سر کار نبوده است.

همیشه دولتمردان ترجیح می دادند تمامی اختیارات را در ید قدرت خودشان حفظ کنند تا این مسئولیتها را واگذارکنند. البته دراین زمینه شعار زیاد داده می شد اما در عمل چیزی دیده نشد.

زمانی که رئیس جمهور فعلی شهردار بود به شدت متقاضی بخشی از اختیارات دولت به شهرداری و شورای شهر بود اما زمانی که خود به این مسئولیت رسید طی هفت سال که از عمر دولتش می گذرد هیچ گامی در این جهت برنداشته و حتی در مواردی در جهت محدود کردن شوراها و گرفتن بخشی از اختیارات شهرداری و واگذاری آن به دولت تلاش کرده است.

اما به نظرم تفکر شورایی برای حل بخشی از مشکلات کشور می تواند به شدت موثر باشد که امیدوارم به تدریج در سال های بعد توجه به شورا ها بیشتر شود و آنچه با عنوان مدیریت یکپارچه به عنوان آرزو و و آرمان ماست تدریجا تحقق پیدا کند و شورا ها نه تنها برای شهرداری که برای تمامی مسائل شهر تصمیم گیری کنند.

* گمان نمی کنید این روند بسیار کند است؟

- قطعا این حرکت تدریجی بسیار کند شده است و در برخی موارد این درجا زدن سکون را القا می کند اما بخش بیشتر این مسئله از عهده شوراها خارج است و در اختیار مجلس و دستگاههای اجرایی است. دستگاه های اجرایی با اعتقاد قلبی به شوراها می توانند تدریجا شوراها را تقویت کنند و امکانات اختیارات مدیریت دولتی را به شهرداریها و شوراها واگذار کنند. اما تا این اعتقاد در دولت به وجود نیاید شوراها از این فراتر نمی روند.

*چرا شوراها خود به دنبال احیای ظرفیتهای قانونی خود نیستند؟

- خود شوراها هم کمی و کاستی دارند و برای کسب اختیارات قانونی خود ضعفهایی دارند. در شورای شهر تهران نیز ما چنین ضعف هایی داریم. به اعتقاد من بخش عمده مشکلات شوراها به هیات مدیره شورا آن باز می گردد که نمی توانند حقوق قانونی را به شورا ها بازگردانند.

اصولا در کشور ما قانون از جایگاه محکمی برخوردار نیست و موارد متعددی را می توان مثال زد که مقامات عالی رتبه نسبت به عدم پایبندی به قانون پافشاری کرده اند. لذا تا وقتی مجلس با مقاومت دستگاههای اجرایی برای عمل به قوانینش روبرو است نمی توان از شوراها انتظار داشت یک تنه با دستگاه های اجرایی و غیر اجرایی بجنگد و قدرت را به شورا ها باز گرداند.

* به نظر می رسد شوراها نیز اعتقادی برای جنگیدن و به دست آوردن حقوقشان ندارند و اگر در مواردی چالشی میان شورا و سایر دستگاهها به وجود آید ترجیح می‌دهند مشکل به سبک ریش سفیدی حل شود؟

- این روش را قبول ندارم و بارها به آن انتقاد کرده ام. همیشه به اولویت بندی مسائل که به عنوان دستور جلسه کاری شورا مطرح می شود انتقاد دارم. بخش عمده مسائل مهم مورد غفلت قرار می گیرد و بیشتر به مسائل جزئی و کم اهمیت‌تر پرداخته می شود. باید هیات رئیسه شوراها به خصوص شورای شهر تهران با قدرت و قاطعیت بیشتری کار کنند .

*چرا بیشتر جلسات مهم شورا در روز یکشنبه برگزار می شود. حتی پیگیری مسائلی که در صحن علنی شورا مطرح شده و چالش زاست به روزهای یکشنبه موکول می شود؟

- من یکی از مخالفان جلسات غیرعلنی روز یکشنبه هستم. به اعتقاد من جلسات محرمانه شورا قوانین و آیین نامه های خاص خود را دارد که در صورت نیاز بر همان اساس تشکیل می شود. اما باید سایر جلسات با حضور خبرنگاران و به صورت شفاف مسائل مطرح و به گوش شهروندان برسد. ما در بحث نظارت ضعیف عمل کرده ایم البته ابزار های نظارتی ما نیز کامل نیست.

شورا به بخشی از مصوبات کمیسیون ماده 5 اعتراض دارد اما حق رای رئیس شورا ها از این کمیسیون حذف شده است. همچنین سایر مصوباتی که مورد اعتراض فرمانداری است بیش از یکماه در کشاکش اعتراض ها بلاتکلیف باقی می ماند .

مشکل دیگر این است که ما ساز و کار کافی برای نظارت سریع نداریم. اگر ما بتوانیم به موقع از تخلفات آگاه و به آن ورود کنیم بسیاری از مشکلات شهر کاسته می شود که امیدوارم در شورای بعدی ابزارهای نظارتی شورا ها افزایش پیدا کند.