تاملی بر برخی بندهای قانون نظام وظیفه

خبرنامه دانشجویان ایران: طبق قوانین جدید اعلامی کلیه افراد مشمول با هر مدرک تحصیلی موظف به 21 ماه خدمت سربازی هستند، پیش از این افراد موظف به 18 ماه خدمت سربازی بودند، با این اوصاف طبق قوانین جدید 3 ماه به مدت سربازی افزوده شد. در قوانین جدید کلیه کسریهای خدمت از جمله کسریهای مربوط به رزمندگان و جانبازان به صورت ماهی و درصدی حذف شدند؛ در عوض طبق قانون جدید به ازای هر 24 ماه آزادگی یا 25% جانبازی یا سابقه 30 ماه حضور در جبهه یکی از فرزندان معاف از سربازی می شوند. در نگاه اولیه شاید کلمه «حذف کسریهای سربازی» مقداری توی ذوق بزند اما کلیت این قانون همچنان پای برجاست تنها ظاهر آن از کسری به معافیت تغییر کرده است، متاسفانه برخی رسانه ها تنها قسمت اول یعنی حذف کسری‌ها را بزرگ جلوه داده اند و به قسمت دوم توجهی نکرده اند. با این حساب تمامی قوانین مربوط به کسری سربازی یا به معافیت تغییر کردند (مثل سابقه رزمندگی) یا به طور کل حذف شدند (مثل کسری مدرک تحصیلی)؛ تنها استثنای این ماجرا که در ابتدای متن به آن اشاره شد کسری فعالیت در بسیج است که همانند گذشته تا حداکثر 6 ماه از خدمت سربازی کسر می کند که این قانون استثناً حذف نشده است. در این میان قانونی کهبیشتر به ضرر جوانان بود حذف کسریهای مدارک تحصیلی و اضافه شدن خدمت بود که خبرنامه دانشجویان ایران پیش از این در خصوص پیامدهای این اقدام مطلبی را نگاشته بود. فرزندان ذکور شهدا و جاویدالاثران از خدمت ضرورت سربازی معاف شدند سردار سيد حميد صدرالسادات، رئيس سازمان وظيفه عمومي ناجا، با اشاره به تغييرات قابل ملاحظه در باب معافيت فرزندان ايثارگران در قانون جديد خدمت وظيفه عمومي بيان داشت: در اين قــــانون كليه فرزندان ذكور شهدا و جاويدالاثران ازخدمت دوره ضرورت معاف مي شوند. وي افزود در مورد معافيت كساني كه مدت حضور در جبهه يا مدت آزادگي و اسارت آنان به تنهايي در حد معافيت يك فرزند ذكور آنها نمي باشد گفت: درصد جانبازي و مدت حضور در جبهه و مدت اسارت آنان تجميع و محاسبه مي شود. سردار صدر السادات اعلام داشت: در اين قانون به ازاي هر شهيد يا جاويدالاثر يك برادر مي تواند از خدمت دوره ضرورت معاف شود و همچنين آزادگان با حداقل 24 ماه اسارت يا جانبازان با حداقل 25 درصد جانباري كه فاقد فرزند پسر مي باشند نيز مي توانند يك برادر خود را از انجام خدمت دوره ضرورت معاف نمايند. دانشجویان پذیرش شده بدون کنکور معافیت تحصیلی می گیرند جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح گفت: در قانون جدید سربازی ممنوعیت صدور معافیت تحصیلی برای پذیرش دانشجو بدون کنکور در دانشگاه‌ها برداشته شده است. سردار موسی کمالی که مواد قانون جدید نظام وظیفه را تشریح می‌کرد، ادامه داد: آن دسته از دانشجویانی که بدون کنکور وارد دانشگاه می‌شوند درصورت دارا بودن شرایط معافیت می‌توانند از معافیت تحصیلی بهره‌مند شوند. او گفت: این قانون تاثیر زیادی بر ادامه تحصیل دانشجویان دانشگاه‌های پیام‌نور، علمی‌کاربردی و آزاد به‌ویژه در مقطع کاردانی خواهد داشت. راه تازه برای دانشجویان انصرافی و اخراجی جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح با اعلام خبر تسهیلات جدید برای دانشجویان انصرافی و اخراجی گفت: به این دسته از دانشجویان اجازه داده شد تا درصورتی که علاقه به رشته و دانشگاه خود ندارند برای یک‌بار از تحصیل انصراف دهند و به‌مدت یک‌سال فرصت دارند تا به دانشگاه اعزام شوند. به گفته کمالی این قانون برای دانشجویان انصرافی، اخراجی و ترک‌تحصیلی صدق می‌کند، او با اعلام خبر تخصیص تسهیلات به متعهدان به دستگاه‌های دولتی خاطرنشان کرد: این افراد در گذشته بین 4 تا 10 سال به محل خدمت خود متعهد بودند و پس از انجام تعهد کارت معافیت دریافت می‌کردند اما در قانون جدید کارت معافیت در زمان پایان مدت خدمت به این افراد تعلق می‌گیرد. کمالی با بیان اینکه این دسته از سربازان باید به میزان 75 تا یک میلیون تومان با توجه به مدرک تحصیلی که داشتند هزینه می‌کردند، گفت: بنابراین در قانون جدید مقرر شد کلیه فارغ‌التحصیلان و متعهدان در دستگاه‌های دولتی نظیر وزارت بهداشت، قوه‌قضاییه، آموزش و پرورش و... کارت پایان خدمت خود را بدون هیچ پولی پس از اتمام دوره خدمت دریافت کنند. سن سربازی19 سال شد در گذشته کلیه مشمولان با پایان 17 سالگی یا به عبارتی از 18 سالگی فراخوان می‌شدند اما در قانون جدید این امر یکسال به تعویق افتاد و کلیه افراد با پایان 18 سالگی یا همان 19 سالگی مشمول قانون وظیفه عمومی می‌شوند. به گفته کمالی،جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح، مشمولانی که فراخوان می‌شوند درصورتی که دارای مدرک تحصیلی زیردیپلم باشند 6 ماه فرصت خواهند داشت تا خود را به سازمان وظیفه عمومی معرفی کنند و در صورتی که فرد دارای مدرک دیپلم یا بالاتر از آن باشد یک‌سال از زمانی که دانشگاه برایش فراغت از تحصیل اعلام می‌کند؛ درصورتی که این امر در گذشته 6 ماه بود. 6 سال افزایش سن برای معافیت تک فرزندی؛ پدر 65 سال بدون نیاز به شورای پزشکی سرهنگ محمدرضا اکبر حلوایی معاون مشمولان و امور معافیت‌های سازمان وظیفه عمومی ناجا ـ با اشاره به اجرایی شدن شرایط جدید مربوط به معافیت یگانه فرزند مراقب یا نگهدارنده پدر نیازمند مراقبت، گفت: برابر قانون خدمت وظیفه عمومی، شرط بهره‌مندی مشمولان غیرغایبی که یگانه مراقب و نگهدارنده پدر هستند، نیازمندی پدر به مراقبت است که باید از سوی شورای پزشکی وظیفه عمومی احراز شود و اشخاصی که دارای کهولت سن باشند نیازی به طرح پرونده آنان در شورای پزشکی وظیفه عمومی نیست. وی افزود: برابر بررسی‌های صورت گرفته توسط ستاد کل نیروهای مسلح اتمام 65 سالگی بعنوان کبر سن تعیین شده و در نتیجه از پنجم فروردین ماه سال 91 مشمولان غیرغایبی که پدر آنان وارد 66 سالگی شوند، بدون طرح پرونده در شورای پزشکی وظیفه عمومی مورد رسیدگی قرار خواهند گرفت و در خصوص پدران کمتر از 65 سال تمام، اعطای معافیت منوط به تعیین نیازمندی پدر مشمول به مراقبت توسط شورای پزشکی وظیفه عمومی است. معاون مشمولان و امور معافیت‌های سازمان وظیفه عمومی ناجا در خصوص رسیدگی به درخواست‌هایی که مربوط به مقررات سابق یگانه مراقب پدر بالای 59 سال بوده اعلام کرد: افرادی که درخواست خود را تا پایان روز چهام فروردین سال 91 در دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس +10) به ثبت رسانیده باشند، مشروط به اینکه هنگام ثبت درخواست در سن مشمولیت بوده واجد شرایط معافیت بوده باشند، رسیدگی به درخواست آنان برابر مقررات سابق یعنی سن 59 سال تمام پدر بلامانع است. حذف معافیت سه برادری طبق آخرین ابلاغیه ستاد کل نیروهای مسلح مدت خدمت دوره ضرورت برای کارکنان وظیفه درنیروهای مسلح و یگان‌های حفاظت 21 ماه و این مدت برای کارکنان وظیفه مامور به دستگاه‌های غیرنظامی به جز یگان حفاظت 24 ماه است و همچنین مدت خدمت کارکنان وظیفه در مناطق جنگی و امنیتی درگیر 18 ماه و برای کارکنان وظیفه غیربومی در مناطق امنیتی غیردرگیر و مناطق عملیاتی و مناطق محروم و بد آب و هوا 19 ماه است. همچنین سازمان وظیفه عمـومی نـاجـا اعلام کرد: معافیت سه برادری (بعنی معافیت یک فرزند از خانواده‌ای که سه فرزند آن خدمت کرده) از سال 1388برابر مصوبات و ابلاغیه ستاد کل نیروهای مسلح به مرحله اجرا درآمد و تا پایان سال 1390 نیز استمرار داشت اما اجرای این معافیت از اول فروردین ماه 91 متوقف شده است. سازمان وظیفه عمـومی نـاجـا به درخواست تمام مشمولان که تا پایان سال 90 واجد شرایط این معافیت بوده و درخواست خود را تا 29 اسفند ماه سال 90 از طریق دفا‌تر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس+10) به ثبت رسانیده باشند، رسیدگی خواهد کرد. هشدار رئیس سازمان وظیفه عمومی؛ کارت‌های قدیمی معافیت باطل می‌شوند رییس سازمان وظیفه عمومی از باطل شدن کارت‌های معافیت قدیمی پس از پایان مهلت مقرر برای تعویض با کارت‌های هوشمند خبر داد و گفت: دارندگان کارت‌های معافیت باید به موقع برای تعویض اقدام کنند. صدرالسادات تاکید کرد: روند کار شکل گرفته و با هماهنگی‌های انجام شده پس از تعطیلات نوروز 91، تعویض کارت‌ها با سرعت بیشتری انجام خواهد شد. بر اساس زمانبندی سازمان وظیفه عمومی ناجا دارندگان کارت‌های قدیمی معافیت از دهم دی ماه سال 90 تا دهم اردیبهشت ماه سال 91 فرصت دارند برای تعویض کارت خود با کارت هوشمند به دفاتر پلیس به اضافه 10 مراجعه کنند. جدول زمانبندی مهلت باقی مانده این طرح بر اساس تاریخ صدور کارت به قرار زیر است: - از سال 1370 تا 1379 از دهم اسفندماه تا دهم فروردین ماه 1391 - از سال 1360 تا 1369 از دهم فروردین ماه سال 91 تا دهم اردیبهشت ماه بر اساس اعلام سازمان وظیفه عمومی این زمانبندی قابل تمدید نیست و پس از انقضای مهلت فوق کارت‌های قدیمی از درجه اعتبار ساقط خواهند شد.