نوروز؛ تجلیگاه فرهنگ باستانی ایران‌زمین

الف: دکتر منوچهر آشتیانی استاد پیشکسوت جامعه شناسی در گفتگو با شبکه ایران اظهار داشت: مراسم فرهنگی و باستانی نوروز در ایران زمین از قدیم‌الایام به عنوان یکی از سمبل‌های طبیعت‌گرایی در این کشور به شمار می‌رفته است البته از پیش از ورود اسلام به این سرزمین نیز گرایش طبیعت‌گرایانه میان ایرانیان موج می‌زده است. این مراسم بر مبنای تغییر فصول سال و ورود به نخستین ماه بهار، ‌آغاز سال جدید، رویش گیاهان و ورود بهار و مطابقت این فرهنگ با آئین و شریعت زردشتی شروع می‌شده است و اکنون نیز نوروز در میان ایرانیان به عنوان یک شکوفایی و شروع مجدد و آغاز دوباره زندگی انسان شناخته می‌شود. در دوره‌ای از حکومت سامانیان در ایران، برخورد آرا و آداب و رسوم میان سنن ایرانی و اسلامی ایجاد شده بود. بسیاری از شعرا و بزرگان علمی کشور چون فردوسی و ابن سینا در دوره‌ای از حیات خود به ارتباط دین اسلام و فرهنگ ایرانی اشاره کرده‌اند و در نهایت با هنر خود توانسته‌اند ترکیبی از دین و آداب و سنن ایرانی را ایجاد کنند. از دوران صفویه به بعد مبانی طبیعی ایرانیان در درون دین اسلام رنگ و صبغه دینی و اسلامی گرفت و از جمله مهمترین این رخدادهای فرهنگی در ایران می‌توان به نوروز باستانی اشاره کرد. بسیاری از نویسندگان، پژوهشگران، سفرنامه نویسان و جهانگردان خارجی در کتاب‌های خود به آداب و رسوم ایرانی که پس از سال‌ها رنگ و بوی دینی و مذهبی به خود گرفته است،‌ اشاره کردند و این آداب و رسوم در دوران قاجاریه و پس از آن به اوج خود رسید. درباره اهمیت مراسم نوروز از سوی شاعران و استادان ادبیات به کرات شنیده‌ایم، این‌که این آداب و رسوم از کجا آغاز شده است؟ کدام پادشاهان ایرانی از آن تبعیت می‌کردند؟ نوروز دارای چه مراسمی است و از جمله این سؤالات در کتاب‌های بسیاری از بزرگان چون محمدبن زکریای رازی، ابن سینا و... وجود دارد. آنچه امروز به عنوان مراسم نوروز مشاهده می‌کنیم،‌ بخشی از فرهنگ ایرانی و اسلامی ماست که در کشورهای مختلف به گونه‌هایی دیگر اما در اصل مشابه، نمود پیدا کرده است. امروزه فرهنگ باستانی ایرانی منجمله آداب و رسوم آن در درون اسلام یکی شده و در ایام فروردین ماه متجلی می‌شود. مسلمانان کشور ایران در ایام نوروز لباس فرهنگی خود را می‌پوشند و به همین دلیل است که می‌بینیم در کنار سفره‌های هفت سین پوشیده از عناصر طبیعی، قرآن کریم را نیز قرار می‌دهند و با این کار اهمیت دین و مذهب خود را در کنار فرهنگ و آداب و رسوم خود مشخص می‌کنند.