کشف لاشه نهنگ در سواحل چابهار

ایسنا: رئيس ايستگاه پژوهشي مرکز اقيانوس‎شناسي چابهار از مشاهده لاشه نيمه متلاشي شده يک نهنگ در سواحل ماسه‌يي منطقه ليپار نزديک روستاي کچوي چابهار به دنبال گشت‌هاي نوار ساحلي درياي عمان خبر داد. مهندس حمزه با اشاره به اين‌که پس از بررسي کارشناسان ايستگاه، نخستين بار اين نهنگ توسط بوميان منطقه در اواسط بهمن ماه امسال مشاهده شده است، افزود: با آن‎که لاشه نهنگ متحمل فساد نسبتاً زيادي شده بود، ولي مي‎توان اظهار کرد که اين جانور احتمالاً مدت زمان زيادي است که در دريا تلف شده و لاشه آن طي هفته گذشته توسط امواج به ساحل آورده شده است. وي افزود: به دليل پوسيدگي زياد لاشه و تغيير شکل اوليه بدن جاندار، تعيين جنس و نوع گونه آن به ‎طور دقيق ميسر نبود، اما با توجه به دندان‎دار بودن جانور و برخي خصوصيات ظاهري، کارشناسان ايستگاه احتمال مي‌دهند که اين نهنگ از نوع نهنگ «اسپرم» باشد. رييس ايستگاه پژوهشي مرکز اقيانوس‎شناسي چابهار با بيان اين‎که نهنگ ها جزء بزرگترين موجودات کره زمين هستند و به راسته «Cetacea» پستانداران دريايي تعلق دارند، تصريح کرد: اين پستانداران به دو گروه اصلي تقسيم مي‎شوند كه شامل زيرراسته «Mysticeti» يا «Baleen whales» (نهنگ‌هاي بالين‎دار) و زيرراسته «Odontoceti» يا «Toothed whales» (نهنگ‌هاي دندان‎دار) است. حمزه افزود: نهنگ‌هاي دندان‎دار اوليه در ائوسن اوليه يعني حدود 50 ميليون سال پيش در شمال غربي اقيانوس اطلس، اروپا، آسيا، شمال غربي اقيانوس آرام، جنوب شرقي اقيانوس آرام (نيوزيلند و ژاپن)، جنوب غربي اقيانوس اطلس (آمريكاي جنوبي) و شمال شرقي اقيانوس آرام يافت شدند. اين زيرراسته شامل گونه‎هايي مانند نهنگ «اسپرم»، نهنگ «قاتل»، نهنگ «بلوگا»، «پوريوزيزها» و «دلفين‎ها» هستند. اعضاي اين زيرراسته، شكارچيان فعالي هستند كه از پستانداران دريايي كوچكتر، ماهي‌ها و سفالوپودها تغذيه مي‎كنند. وي در ادامه گفت: نهنگ‌هاي دندان‌دار، داراي دندان‎هاي يک شکل هستند كه تنها يك بار رشد مي‎كنند و در صورت تلف شدن جانشين آن به وجود نمي‎آيد. آن‌ها داراي يك سوراخ بيني و دو كانال هستند كه قبل از خروج در سطح سر به هم وصل مي‎شوند. اين نهنگ‎ها همچنين داراي قابليت توليد اصوات ماوراي صوت قابل فهم هستند كه از طريق آن مسافت خود از اشياء را تخمين مي‎زنند و با يكديگر ارتباط برقرار مي‎كنند. زيرراسته نهنگ‎هاي دندان‎دار داراي 10 خانواده هستند كه دو خانواده از آن‎ها در آب‎هاي جنوبي ايران گزارش شده است. حمزه افزود: اسپرم وال يا نهنگ «عنبر» بزرگترين جانور زيرراسته نهنگ‎هاي دندان‎دار است. اين نهنگ در گذشته بسيار صيد شده است، ولي به نظر نمي‎رسد كه در معرض خطر باشد. نرها بين 15 تا 18 متر و گاهي تا 20 متر طول دارند. طول ماده‎ها 10 تا 12 متر است. وزن اين نهنگ 33 تا 55 تن است. رئيس ايستگاه مركز اقيانوس‎شناسي چابهار با بيان اين‌که قلب يك نهنگ «عنبر» 20 تني با طول 13 متر 116 كيلوگرم است، اظهار كرد: رنگ بدن اين گونه، خاكستري تا خاكستري مايل به آبي تيره و همچنين سياه است. بيشترين غوص را در ميان نهنگ‌ها دارد و تا عمق 2.3 كيلومتر در آب فرو مي‎رود. سرعت فرو رفتن آنها در آب h/Mil 5.6 است. نهنگ «عنبر» گاهي اوقات سر خود را براي ديدن و شنيدن از آب بيرون مي‎آورد. حمزه با بيان اين‌كه نهنگ «عنبر» با سرعت چهار تا 12 گره دريايي حركت مي‎كند، گفت: غذاي اين نهنگ را ماهي مركب، اسكوئيد، باراكودا، آلباكور و حتي كوسه تشكيل مي‎دهند، اما بيشتر از اسكوئيد تغذيه مي‎كند. اگر اسكوئيد عظيم‌الجثه بتواند بازوهاي خود را به سوراخ تنفسي نهنگ «عنبر» برساند و آن را مسدود كند، نجات مي‎يابد. آرواره بالايي فاقد دندان و آرواره پاييني 40 دندان دارد كه هر كدام 0.2 متر طول دارند. طول دوران بارداري 13 تا 16 ماه و دوره شيرخوارگي دو سال است. طول عمر نرها 32 سال و ماده‌ها 22 سال است. اين نهنگ متعلق به آبهاي عميق است و معمولاً تنها هنگامي‎که ديگر فلات قاره‎اي موجود نباشد و يا در حالت مرگ است، به ساحل مي‎آيد.