ایران جزو 9 کشور دارای ید جهان شناخته شد

مهر: ارازولی ناعمی بعد از ظهر یکشنبه در بازدید فرماندار از این کارخانه افزود: اولویت اول طرح توسعه شرکت حفر چاه های استحصال بوده که به دلیل برخی مشکلات، روند توسعه شرکت سرعت قابل قبولی ندارد. وی افزود: به منظور افزایش تولید اسمی سالانه این کارخانه از 65 به 130 تن،‌ طرح توسعه معدن و کارخانه فراوری در دستور کار شرکت قرار گرفته است . حاجی گلدی کر فرماندار آق قلا از مراحل فرآوری ید و برنامه های مختلف طرح توسعه کارخانه ید شهرستان آق‌قلا بازدید و با مشکلات موجود از نزدیک آشنا شد. گفتنی است ماده معدنی ید برای نخستین بار در ایران در 27 کیلومتری شمال شهرستان آق قلا از اعماق 1200 متری زمین، استخراج شده و هم اکنون، بهره برداری از این محصول در قالب شرکت کانسار خزر در استان گلستان در حال انجام است. در جوار این معدن، کارخانه فرآوری ساخته شده که این ماده را برای مصارف مختلف از جمله پزشکی و داروسازی و صنایع پتروشیمی فرآوری می کند. "ید" عنصری غیرفلزی جامد به رنگ تیره مایل به آبی و درخشان با سیستم تبلور ارتورومبیک است که در سال ‪ ۱۸۱۱‬میلادی توسط ‪Bernard Courtois‬ شیمیدان فرانسوی کشف شد و این عنصر در دریا و پوسته زمین به صورت ید سدیم و پتاسیم وجود دارد. ماده معدنی ید فقط در مناطق خاصی کشف و استخراج می‌شود که یکی از آن مناطق مهم، قسمتهایی از سواحل اقیانوس آرام و دریای خزر است. کشورهای شیلی و ژاپن، ‪ ۹۰‬درصد و آذربایجان، آمریکا، چین، اندونزی، روسیه و ترکمنستان، مابقی ید مورد نیاز جهان را تولید می‌کنند. در همه مناطق ایران این ماده معدنی وجود ندارد و آثار و علائم ید به دنبال اکتشافات نفتی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در استان گلستان در ‪ ۲۷‬کیلومتری شمال شهرستان آق قلا شناسایی شده است. در سال ‪ ۸۲‬ بخش خصوصی با نام "ارازولی ناعمی" که هم‌اکنون در زمینه صادرات ید در ترکمنستان فعالیت دارد، پروانه اکتشاف این ماده معدنی در استان گلستان را دریافت کرد. از آنجا که حفر چاههای ید به عمق تقریبی یک هزار و ‪ ۱۰۰‬متر توسط شرکتهای نفتی هزینه بسیار بالایی دارد لذا در این طرح، "ارازولی ناعمی" به عنوان رئیس هیئت مدیره در قالب شرکت "کانسار خزر" اقدام به راه‌اندازی واحد حفاری و خرید یک دستگاه حفاری ‪ Gardner Denver 2500‬کرد. براساس این گزارش، به موازات این اقدامات، وی با خدمات مشاوره برخی شرکتهای نفتی اقدام به بهینه‌سازی و استاندارد کردن واحد حفاری کرده بطوری که هم‌اینک واحد حفاری این شرکت آمادگی دارد براساس استانداردهای شرکتهای نفتی، اقدام به حفر چاههای بهره‌برداری تا عمق یک هزار و ‪ ۲۰۰‬متر کند. به طور کلی ید در پزشکی، صنایع شیمیایی، ساخت مواد ضدعفونی‌کننده ، اسید استیک، کائوچو و سایر بخشها کاربرد دارد و اولین عنصری بود که اهمیت آن برای بدن انسان شناخته و عملکرد آن برای غده تیروئید ضروری تشخیص داده شد.