خسارت ۸ ميلياردي از آلودگي هواي پايتخت

ايسنا: مديرعامل شركت كنترل هواي تهران خسارت‌هاي اقتصادي حمل و نقل را بر آلودگي هوا هشت ميليارد تومان ارزيابي كرد و گفت: در يك چرخه باطل خسارات ناشي از آلودگي هوا در کلانشهرها هفت تا هشت ميليارد تومان است که اين رقم معادل رقمي است که براي واردات بنزين يا توليد آن صرف مي‌شود. در همايش دو روزه ابعاد اقتصادي حمل و نقل شهري، يوسف رشيدي با بيان اينكه سال ۸۴ بهترين سال از نظر هواي مناسب بود گفت: از سال ۷۸ تا امروز در روزهاي سالم و ناسالم نوساناتي را داشتيم اما پس از سال ۸۴ تعداد روزهاي ناسالم بيشتر شد چنانچه امروز و فردا با موجي از آلودگي دست و پنجه نرم خواهيم كرد. ***ارزش ملي ما روز به روز كمتر مي شود وي با اشاره به اينكه مساله ميدان ديد به عنوان ارزش ملي برخي جوامع انتخاب شده است، افزود: اين ارزش ملي براي ما روز به روز كاهش پيدا مي‌كند كه تلاش مي‌كنيم با اقداماتي، آن را به سطح استاندارد برسانيم. *** قانونگذار از سال ۷۴ در حوزه محيط زيست به هدف خود نرسيده است رشيدي همچنين در ادامه با بيان اينكه كشور ما سابقه قانون‌گذاري حوزه محيط زيست را از سال ۷۴ تجربه كرده است، گفت: طي اين ۱۶ سال، عملا به هدف قانون‌گذار نرسيده‌ايم و ادامه وضعيت كنوني، آينده شكننده در مسائل زيست محيطي را به دنبال خواهد داشت كه براي مقابله با آن بايد باورهاي زيست محيطي را بين مردم و مسؤولان براي توقف خسارت‌هاي زيست‌محيطي افزايش دهيم. وي با بيان اينكه بسياري از صاحبان كارخانه براي كاهش هزينه‌هاي خود، تجهيزات كنترلي را حذف مي‌كنند، بر لزوم افزايش مسؤوليت اجتماعي بين صاحبان صنايع تاكيد كرد و گفت: تا قبل از ايجاد باور عمومي، حركت به سمت امكانات و تكنولوژي امكان‌پذير نيست. وي با بيان اينكه راهكار سلبي مانند طرح زوج و فرد كردن خودروها تاثيري بر كاهش آلودگي ندارد، گفت: اين طرح تعداد موتورسيكلت‌ها را در سطح شهر در حالي كه آلودگي اين دستگاه چندين برابر خودرو است، افزايش داد. *** ارتباط آلودگي هوا و مرگ و ميرهاي تهران همچنين در ادامه عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران با اشاره به مطالعه‌اي كه در سال ۱۳۸۹ انجام شد، گفت: بيش از ۵ هزار مورد مرگ كه برابر با حدود ۱۲ درصد كل مرگ‌هاي شهر تهران بود در سال ۸۹ به آلاينده‌هاي هوا منتسب شد. از اين ميان حدود دو هزار و ۲۰۰ مورد آن فقط مربوط به افزايش غلظت ذرات معلق كوچكتر از ۱۰ ميكرون و بيش از ۶۰ درصد از اين موارد را مرگ‌هاي با علت قلبي و ريوي تشكيل مي داد. مسعود يونسيان با تاكيد بر اينكه جايگاه وزارت بهداشت در ميان راهكارهاي كاهش آلودگي هوا نيست افزود: به ازاي هر مرگ بر اثر عوارض آلودگي هوا، چندين بستري و به ازاي هر بستري، چندين مورد مراجعه به مطب و كلينگ بدون بستري و به ازاي هر مورد مراجعه به مطب و كلينيك، چندين مورد بروز شكايات مرتبط با سلامت داريم؛ ‌مشخص مي‌شود كه اعداد فوق در مقام مقايسه مثل بخش آشكار كوه يخ است. به گفته يونسيان آلودگي هوا ناشي از سوخت فسيلي خودروها در ايران، به خصوص در شهرهاي بزرگ و به ويژه در كلانشهر تهران در وضعيت بحراني و خطرناك به سر مي‌برد. وي با بيان اينكه عامل اصلي آلودگي هوا در تهران انتشارات حاصل از وسايط نقليه است بيان كرد: اكثر وسايط نقليه داراي عمر بيش از ۲۰ سال، راندمان احتراق پايين و فاقد مبدل‌هاي كاتاليستي هستند و بسياري از اين وسايط نقليه به صورت غيراستاندارد ساخته مي‌شوند. وي با تاكيد بر اين‌كه سطح آلاينده‌ها را نمي توان به صفر كاهش داد، گفت: علاوه بر اينكه بخشي از اين آلاينده‌ها منشا طبيعي داشته بخشي از آلاينده‌هاي انسان ساز نيز غير قابل اجتناب بوده و قابل حذف كامل نيستند. وي درباره ديگر عوارض غيرمستقيم آلودگي هوا توضيح داد: همچنين عوارضي از قبيل خستگي زودرس، افت كارايي، خواب آلودگي، كاهش نشاط و حتي كاهش عمق ديد نيز وجود دارند كه ممكن است هرگز توسط افراد احساس و بيان نشده ولي عوارض اقتصادي و يا اجتماعي قابل ملاحظه‌اي در جامعه به همراه داشته باشند. *** پولي در بساط شهرداري نيست همچنين مهرداد عليمرادي، عضو هيات علمي موسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه ريزي در ادامه با بيان اينكه براي توسعه زيرساخت‌هاي حمل و نقلي، پولي در بساط شهرداري و دولت نيست، گفت: اگرچه زيرساخت‌ها، ظرفيت رشد را هم داشته باشند، پولي براي توسعه موجود نيست بلكه پولي كه براي رفع استهلاك در نظر گرفته مي‌شد، به يارانه تبديل و مصرف شده است؛ لذا شهروندان هستند كه در اين عرصه بايد به رقابت بپردازند. وي افزود: در حوزه حمل و نقل و اقتصاد شهري، منابع نفتي، درخت‌ها از منابع طبيعي هستند كه گاهي گمان مي‌كنيم به عنوان يك كالاي عمومي قيمت مشخصي ندارند و وقتي كه قيمت آن را پايين در نظر بگيريم، تقاضا به سمت اين منبع نفتي هجوم مي‌آورد. عليمرادي همچنين با بيان اينكه عدالت به معني برابري امكانات نيست، گفت: عدالت به معناي برابري فرصت‌هاست اما هزينه فرصت افراد با يكديگر متفاوت است. براي مثال فردي كه براي خوشگذراني در ترافيك است، با كارآفريني كه وقت خود را در ترافيك تلف مي‌كند هزينه فرصت يكساني ندارند. ***حمل و نقل به يك تيغ دولبه تبديل شده است به گزارش ايسنا، امير رضا ممدوحي ـ‌ عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي ـ با بيان اينكه زندگي شهري مستلزم جابه‌جايي است، افزود: همه جوامع بشري به دنبال رفاه و طيف گسترده‌اي از مراكز خدماتي هستند كه استفاده از آن ها مستلزم حمل و نقل است اما امروز به خاطر عدم كنترل بيش از حد توليد وسايل نقليه حمل و نقل، آن را به يك تيغ دو لبه تبديل كرده است. *** در تهران همه چيز در حال رشد است ممدوحي با بيان اينكه در تهران همه چيز در حال رشد است، به رشد اقتصاد، بيماري، اختلاف طبقاتي، جمعيت و معضلات ترافيكي اشاره و تاكيد كرد: براي نمونه جمعيت تهران در سرشماري سال ۱۳۴۵ حدود يك و نيم ميليون نفر بود و اكنون بعد از ۴۵ سال با مساحت بيش از ۷۰۰ كيلومتر مربع، به حدود ۹ ميليون نفر رسيده است. ***رشد سريع نرخ سفر در تهران وي با اشاره به افزايش تقاضاي سفر در كلانشهرها گفت: يكي از مهم‌ترين جنبه‌هاي رشد در كلانشهرها افزايش تقاضاي سفر است. به گونه‌اي كه در سال ۷۵ در تهران هفت ميليوني، تنها ۱۰ ميليون سفر در روز انجام مي‌شد اما در سال ۹۰ در تهران ۹ ميليوني، حداقل روزانه ۱۵ ميليون سفر انجام مي‌شود كه اين آمار نشان دهنده رشد سريع نرخ سفر در كلانشهرها است. ممدوحي با بيان اينكه متوسط سرعت وسايل نقليه ۲۷ كيلومتر در ساعت است، گفت: فرد به طور متوسط نيمي از زمان انجام سفر خود را در تاخير مي‌گذراند كه اين تاخيرها علاوه بر زيان اقتصادي، باعث ايجاد آلودگي‌هاي زيست محيطي، صوتي و تاثيرات منفي بر شرايط روحي و رواني مي‌شود. وي افزود: در سال ۷۵ نزديك به ۸۰۰ هزار وسيله نقليه در حال عبور و مرور بوده‌اند. اين در حالي است كه اين عدد اكنون به حدود دو ميليون وسيله نقليه افزايش پيدا كرده است. وي همچنين با بيان اينكه سهم سفرها با وسيله نقليه در سال ۷۵ ، ۳۶ درصد و تقريبا برابر با سهم حمل و نقل عمومي بوده است افزود: در سال ۸۶ با وجود معرفي سامانه اتوبوس تندرو و مترو به شهروندان و همچنين افزايش پنج درصدي ناوگان اتوبوسراني سهم وسايل نقليه شخصي به ۴۲ درصد و حمل و نقل همگاني به ۲۶ درصد افزايش پيدا كرده است. اين استاد دانشگاه افزود: مطالعات سال ۸۸ نشان داد كه ۱۸ ميليارد وسيله ـ كيلومتر در يك سال توليد مي‌شود كه اين رقم برابر با مسافت سه روز سفر به خورشيد است. همچنين براي يك سال ۱.۱ ميليون تن آلاينده توليد مي‌شود كه با توجه به مصرف سالانه ۱۲ ميليون تن گندم، رقم آلاينده‌هاي توليد شده كمتر از ۱۰ درصد توليد گندم در تهران است. ممدوحي براي ارائه راه حل در زمينه آلودگي‌هاي ناشي از حمل و نقل گفت: ساخت بزرگراه‌هاي مختلفي مانند نيايش يا تونلي مانند تونل توحيد، نشان داد كه افزايش زيرساخت، توليد و عرضه وسايل حمل و نقل را هم افزايش مي‌دهد، لذا بايد به موازات افزايش زيرساخت‌ها، به فكر سياست‌هاي كاهش و مديريت تقاضا باشيم. وي افزود: سيستم حمل و نقل همگاني با وجود داشتن مزيت‌هاي مناسب، نياز به توسعه و سرمايه‌گذاري در فرهنگ‌سازي دارد. چنانچه راه حل ديگر علاوه بر نهادينه كردن حمل و نقل همگاني، حمل و نقل سبز است. اين استاد دانشگاه تربيت مدرس همچنين افزود: راهكار ديگر زمينه حل مشكلات آلودگي هوا حذف سفر فيزيكي است كه به جاي جاري شدن فرد در شبكه جاده‌اي، او از طريق سيستم اينترنتي در شبكه‌هاي مخابراتي حركت مي‌كند. *** ۳ تا ۴ هزار مرگ و مير انسان در سال بر اثر بلاياي طبيعي در ادامه تقي‌زاده ـ عضو موسسه تحقيقات ملي سلامت ـ با اشاره به مديريت بحران و جايگاه سيستم حمل و نقل گفت: يكي از چالش‌هاي جهاني افزايش بحران‌هاي انساني به جاي طبيعي است كه در دهه‌هاي اخير شاهد افزايش خسارت بلاهاي انسان‌ساخت، به دليل قرار گرفتن شهرها در نقاط پرخطر بوده‌ايم. وي با اشاره به آمار سالانه ۳ تا ۴ هزار مرگ و مير در اثر بلاهاي طبيعي گفت: در سال ۲۰۰۸ براي اولين بار جمعيت شهرنشين جهان از مرز ۵۰ درصد بيشتر شد و پيش‌بيني مي‌شود كه اين جمعيت در سال ۲۰۳۰ به ۶۱ درصد افزايش مي يابد. اين افزايش جمعيت در استان تهران در سال ۸۵ ، ۶۵ درصد جمعيت استان تهران شهرنشين بودند اما اكنون اين رقم به بيش از ۸۰ درصد افزايش يافته است. وي درباره چالش‌هاي سامانه حمل و نقل در حوزه مديريت بحران عنوان كرد: اخلال در شبكه كنترل راه، افزايش تقاضاي حمل و نقل، عدم رعايت قوانين راهنمايي و رانندگي، نياز به اماكني مانند بيمارستان‌ها، عدم دسترسي به معابر از جمله چالش‌هاي احتمالي در هنگام بحران هستند كه با توجه به اينكه ۸ تا ۷۰ درصد از معابر مناطق ۲۲ گانه تهران كمتر از ۶ متر است، امدادرساني در زمان زلزله احتمالي در اين شهر را دشوار مي‌سازد.