سيدحسن خمينی: عاشورا قيامی عليه ظلم و انحراف است

جماران: يادگار امام راحل گفت: ما امروز با جامعه‌اي مواجه هستيم که بيش از هر زمان ديگري محتاج درس گرفتن از عاشورا است. همواره بايد عاشورا را به عنوان سرچشمه حقيقت در ذهن خود داشته باشيم. حجت‌الاسلام والمسلمين سيدحسن خميني که در ديدار با اعضاي انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه تهران و علوم پزشکي تهران در حسينيه جماران سخن مي‌گفت، به تبيين درس‌هاي عاشورا براي عصر حاضر پرداخت و اظهار كرد: عاشورا، مبادي بزرگي براي روزگارهاي مختلف دارد. قهرمانان عاشورا بي‌ترديد مظهر کمالات بسياري هستند. عاشورا جلوه‌هاي بزرگي دارد که عشق، شجاعت، صميميت و اخلاق از آن جمله‌اند. ويژگي بارز سيدالشهداء(ع) در برابر ديگران، پايبندي به مبادي اخلاقي بود. وي با اشاره به وي‍ژگي‌هاي هويت عاشورا، گفت: اگر بخواهيم عاشورا را تعريف کنيم، بايد بگوييم، عاشورا قيامي است عليه انحراف و ظلم همراه با شجاعت و درايت. سيدحسن خميني ادامه داد: اين‌که در جامعه آن روز چه اتفاقي مي‌افتد که نوه رسول خدا به شهادت مي‌رسد، به انحراف جامعه برمي‌گردد و اين‌که اين انحراف از چه اهميتي برخوردار بود و آميخته با چه مشکلاتي بود،‌ در يک کلام مي‌توان گفت، عاشورا نتيجه انحراف همراه با ظلم در گونه‌هاي مختلف بود. وي در ادامه با بيان اين‌که «عاشورا منادي شجاعت است،» به تبيين مفهوم شجاعت پرداخت و اظهار كرد: شجاعت در حوزه‌ رفتارهاي ارادي مفهوم پيدا مي‌کند و رفتار ارادي هم مقدماتي دارد. وقتي انسان مي‌خواهد کاري انجام دهد، اول آن را تصور مي‌کند،‌ بعد فائده آن را تصديق مي‌کند، بعد مشتاق انجام مي‌شود اين اشتياق رفته رفته شدت مي‌گيرد و شوق موکد باعث تحريک عضلات مي‌شود و نهايتا انسان به فعل مي‌رسد. وي با بيان اين‌که «انسان در همه اين چهار مرحله تصوير،‌ تصديق، شوق موکد و فعل، دچار ترديد مي‌شود» گفت: ترديدها بخاطر ترس از خطراتي است که انسان را در صورت انجام کار تهديد مي‌کنند. ضريب خطر باعث مي‌شود که فائده دچار ترديد شود و انسان با خود بگويد انجام اين کار، به ريسکش نمي‌ارزد. سيدحسن خميني در ادامه گفت: اگرچه همه کارها احتمال خطر دارند و نياز به سبک‌سنگين کردن فائده و ضرر دارند، اما گاهي وظيفه انساني ايجاب مي‌کند، انسان خطرات را بر گردن بگيرد و به خاطر زيان رسيدن به فوائد شخصي،‌ در انجام آن ترديد نکند. نجات يک انسان از کشته‌شدن، شايد ضرري هم به منافع شخصي داشته باشد اما در نهايت، ستودني خواهد بود. وي اضافه کرد: گاهي ريسک و منفعت از جنس ماديات هستند، اما بسياري اوقات اين دو از يک جنس نيستند. شجاعت در اين‌جا مفهوم پيدا مي‌کند. انسان گاهي همه‌ مراحل تصور، تصديق و شوق موکد را انجام مي‌دهد اما طمع يا ترس باعث مي‌شود، از انجام کار منصرف شود. وي افزود: برخي وقت‌ها، راهزن‌‍‌هايي پيدا مي‌شوند که انسان از ترس آن‌ها، مي‌گويد؛ اگر اين کار را انجام دهم، مصالح شخصي من از بين مي‌رود. گاهي برخي افراد، سخن از مصلحت مي‌گويند. بايد توجه کنيم که در همه مراحل،‌ مصلحت‌سنجي، درست نيست. مصلحت در مبادي فعل، سنجيده و درست است اما بعد از مرحله نتيجه‌گيري، مصلحت‌سنجي، دخالت دادن منافع شخصي در اموري است که مصالح ديني و اخلاقي را تامين مي‌کند و اين دقيقا همان رابطه مصلحت و شجاعت است. سيدحسن خميني در ادامه شرط شجاعت را متوجه‌بودن هزينه‌ها به خود انسان و نه ديگري دانست و گفت: هزينه شجاعت شما نبايد از جيب ديگران باشد. نبايد شما حرف بزنيد و هزينه‌اش را ديگران بدهند. اين ديگر شجاعت نيست شجاعت چيزي است که شما خودتان هزينه‌اش را بپردازيد. اگر قرار باشد هزينه و عدم‌النفع را ديگران پرداخت کنند، اين جا شجاعت ديگر مفهومي ندارد. يادگار امام به تبيين مصاديق سخنان خود در رخداد عاشورا پرداخت و اظهار كرد: آنچه در عاشورا اتفاق افتاد اول تصور انحراف در بن‌مايه‌هاي دين پيامبر بود و دوم، تصور ظلم به عنوان يک واقعيت در جامعه اسلامي. تصديق به فايده اين بود که نمي‌توان اين انحراف و ظلم را تحمل کرد. در مرحله‌ بعد شوق موکد شوق موکد پديد آمد و در نهايت سيدالشهداء هزينه اين امر را شخصا بر گردن گرفت. وي افزود: در آن روزگار،‌ کسي که عليه دستگاه خلافت مي‌شوريد لقب خارجي مي‌گرفت و آبرويش مي‌رفت. هزينه اول سيدالشهداء قبل از عاشورا، آبروي او بود. بعد از اين هزينه نخست، هزينه‌هاي بسياري داد که همه مي‌دانيم که البته اين هزينه‌هاي سنگين به معناي اين نبود که عاشورا از عنصر تدبير و درايت خالي بود. عاشورا درس بزرگ ديگري که به ما داد آن بود که هر چيزي که آميخته با بي‌تدبيري باشد، شجاعت نيست. سيدحسن خميني در ادامه اظهار كرد: ما امروز با جامعه‌اي مواجه هستيم که بيش از هر زمان ديگري محتاج درس گرفتن از عاشورا است. همواره بايد عاشورا را به عنوان سرچشمه حقيقت در ذهن خود داشته باشيم. سيدحسن خميني در ادامه با اشاره به بداخلاقي‌ها در جامعه گفت: بسياري مي‌گويند درد جامعه ما ترس است اما من فکر مي‌کنم درد بزرگ جامعه ما نترسيدن است. اي کاش، درد، ترس بود. بسياري از بداخلاقي‌ها بخاطر اين است که از خدا نمي‌ترسيم و باور نداريم اين جهان خدايي دارد. نترسيدن از خدا، رمز همه مشکلات اخلاقي است. در پايان سيدحسن خميني ياد و خاطره دانشجويان شهيد در انقلاب و دفاع مقدس و همچنين شهداي 16آذر را گرامي داشت.