قابل سکونت ترین سیاره ها و قمرها
شاید روزی تلسکوپهای آینده قادر باشند نشانگرهای زیستی در نور تابیده شده را از سیاره های دورافتاده ردیابی کنند،نشانگرهایی که می توانند حضور ترکیباتی از قبیل کلروفیل را به اثبات برسانند.
هموطن آنلاین: دانشمندان با رتبه بندی سیاره ها و قمرهایی که در مناطق قابل سکونت جهان هستی کشف شده اند، گزینه هایی که احتمال شکل گیری یا وجود حیات فرازمینی در آنها بیشتر است را انتخاب کرده اند. در میان قابل سکونت ترین سیاره ها و قمرهایی که دانشمندان به رتبه بندی آنها پرداخته اند، نام قمر سیاره زحل، تایتان و سیاره فراخورشیدی گیلیس 581 g در فاصله 20.5 سال نوری در صورت فلکی "لیبرا" دیده می شوند. تیمی بین المللی از دانشمندان دو سیستم رتبه بندی برای ارزیابی احتمال وجود حیات بیگانه در سیاره ها و اقمار کشف شده ارائه کرده و نتایج این رتبه بندی را در نشریه استروبیولوژی منتشر کردند. در این مقاله دانشمندان دو معیار متفاوت را برای رتبه بندی تعریف کرده اند: شاخص شباهت به زمین (ESI) و شاخص قابل سکونت بودن سیاره ای (PHI). به گفته "دیرک شولز" محقق دانشگاه واشنگتن اولین سوال مطرح شده برای رتبه بندی اجرام کیهانی این بود که آیا می توان شرایط شبه زمینی را در دیگر سیاره ها مشاهده کرد، زیرا می دانیم که این شرایط می توانند آغازگر حیات بر روی یک سیاره باشند. سوال دوم این است که آیا شرایطی که منجر به آغاز حیات در سیاره های فراخورشیدی شده اند یا خواهند شد برای انسانها شناخته شده هستند؟ رتبه بندی سیاره ها و قمرها بر اساس شاخص ESI رتبه نام سیاره/قمر امتیاز 1 زمین 1.00 2 گیلیس 581g 0.89 3 گیلیس 581d 0.74 4 گیلیس 581c 0.70 5 مریخ 0.70 6 عطارد 0.60 7 HD 69830 d 0.60 8 55Cnc c 0.56 9 ماه 0.56 10 گیلیس 581e 0.53 بر اساس گزارش لیبرتو آنلاین، شاخص ESI با در نظر گرفتن عواملی از قبیل ابعاد، چگالی و فاصله تا ستاره میزبان، سیاره ها و قمرها را بر اساس میزان شباهتی که به زمین دارند دسته بندی می کند. شاخص PHI نیز با بررسی عواملی مختلف از قبیل وجود سطح سنگی یا منجمد، اتمسفر و یا میدان مغناطیسی سیاره ها و قمرها را رتبه بندی می کند. در این رتبه بندی انرژی موجود بر روی اجرام کیهانی و ساختار شیمیایی از قبیل ترکیبات ارگانیک موجود بر روی سیاره ها یا اقمار و احتمال وجود محلولهای مایع برای ایجاد واکنشهای شیمیایی حیاتی بر روی سیاره ها نیز در نظر گرفته شده اند. بالاترین ارزش شباهت اجرام به زمین امتیاز 1.00 برای زمین در نظر گرفته شده است و پس از زمین، سیاره ای که بالاترین امتیاز را به دست آورده گیلیس 581 G است، سیاره ای که هنوز تعدادی از اخترشناسان درباره موجودیت آن تردید دارند. امتیاز این سیاره 0.89 در نظر گرفته شده و سیاره فراخورشیدی دیگری که به دور مدار ستاره گیلیس 581 G در حرکت است، یعنی سیاره گیلیس 581 d با امتیاز 0.74 رتبه سوم را به دست آورده است. رتبه بندی سیاره ها و قمرها بر اساس شاخص PHI رتبه نام سیاره/قمر امتیاز 1 تایتان 0.64 2 مریخ 0.59 3 اروپا 0.49 4 گیلیس 581g 0.45 5 گیلیس 581d 0.43 6 گیلیس 581c 0.41 7 مشتری 0.37 8 زحل 0.37 9 ونوس 0.37 10 انسلادوس 0.35 اخترشناسان سیستم ستاره ای گیلیس 581 را به خوبی مورد مطالعه قرار داده اند و دریافته اند که چهار یا به احتمال زیاد پنج سیاره در مدار این ستاره کوتوله در حرکتند. سیاره HD 69830 d سیاره ای هم اندازه نپتون در صورت فلکی "پاپیز" نیز توانسته امتیاز 0.60 را به دست آورد زیرا این سیاره در منطقه طلایی قابل سکونت قرار گرفته، منطقه ای که درجه حرارت سطحی سیاره به اندازه ای است که امکان وجود آب مایع در آن وجود داشته و حرارت سیاره برای ایجاد حیات نه چندان سرد و نه چندان داغ خواهد بود. سیاره ای که در سامانه خورشیدی زمین با بیشترین امتیاز سیاره مریخ است که امتیاز 0.70 را به دست آورده و پس از آن سیاره عطارد با امتیاز 0.60 قرار گرفته است. در میان سیاره ها و قمرهایی که با استفاده از شاخص شرایط سکونت و تشکیل حیات سنجیده شده اند قمر تایتان با امتیاز 0.64 بالاترین رتبه را به دست آورده و در پی آن سیاره مریخ با امتیاز 0.59 و قمر اروپای مشتری با امتیاز 0.47 قرار گرفته اند. به طور کلی سیاره های گیلیس 581 به عنوان برترین سیاره های فراخورشیدی انتخاب شده اند. طی سالهای گذشته مطالعه بر روی سیاره های قابل سکونت در خارج از سامانه خورشیدی پیشرفت قابل توجهی داشته است. تلسکوپ کپلر ناسا که در سال 2009 به مدار پرتاب شد تا کنون بیش از هزار سیاره را برای بررسی احتمال وجود حیات رصد کرده است. بر اساس گزارش بی بی سی، شاید روزی تلسکوپهای آینده قادر باشند نشانگرهای زیستی را در نور تابیده شده از سیاره های دورافتاده ردیابی کنند، نشانگرهایی که می توانند حضور ترکیباتی از قبیل کلروفیل را به اثبات برسانند.