انتخابات در كشور تونس پس از وقوع بیداری اسلامی، با پیروزی اسلام‌گراها همراه بود. موفقیتی كه رهبر انقلاب در پیام خود به كنگره‌ی عظیم حج ، از آن به عنوان یكی از دلایل حضور نمایان و آشكار اسلام در تحولات منطقه نام بردند. گفت‌وگوی زیر با آقای صلاح‌الدین مصری، متفكر و از انقلابیون تونسی است. در این گفت‌وگو به بررسی انقلاب مردم تونس، انتخابات و بیداری اسلامی پرداخته شده است:
انتخابات مجلس مؤسسان تونس برگزار و نتایج آن اعلام شد. این مجلس از آنجا كه وظیفه‌ی تدوین قانون اساسی جدید
تونس را دارد، اولین گام برای تهیه‌ی نقشه‌ی نظام سیاسی آینده‌ی تونس محسوب می‌شود. با توجه به نتیجه‌ی انتخابات به نظر شما نظام سیاسی آینده‌ی تونس چگونه خواهد بود؟
مردم تونس پس از سقوط طاغوت بن‌علی به دنبال انتخاب گزینه‌ای هستند كه بتواند میان اسلام و شرایط زمانه تلفیق ایجاد كند. البته این كار به زمان نیاز دارد، زیرا تونسی‌ها باید از تأثیرات دیكتاتوری فرعونی گذشته آزاد شوند. نظام طاغوت در مدت حكومتش بر اندیشه‌ها و روابط تأثیر گذاشته است و ملت‌های تازه‌رهاشده از قید طاغوت برای رهایی از این تأثیرات ویران‌كننده به زمان نیاز دارند. وقتی كه نظام حاكم، حجاب و پوشش اسلامی را ممنوع كند و آن را یك پوشش قبیله‌ای بداند و مسلمانان كشورش را به نزاع میان انتخاب شرایط زمانه یا انتخاب دین بكشاند و آنها را در این درگیری خُرد كند،
چه بر سر مردم چنین كشوری خواهد آمد؟ مردم تونس اكنون بر سر این دوراهی هستند و باید تصمیم بگیرند كه چگونه میان شرایط زمانه و دین خود جمع كنند. به نظر من باید نوعی تعامل سازنده میان اركان مردمی در جامعه و میان گروه‌ها و احزاب برقرار شود و این تعامل سازنده در سایه‌ی اندیشه‌ی پویا و نگرشی تازه و دور از استبداد و دیكتاتوری ایجاد خواهد شد. استبداد و دیكتاتوری، همان‌طور كه بر اعمال ما تأثیر می‌گذارد، بر اندیشه‌های ما نیز اثر دارد. ما امیدواریم كه انتخاب یك الگوی مناسب، ممتاز و منحصر به فرد حكومتی برای این امت تازه‌رهاشده از دیكتاتوری، مدت زیادی طول نكشد و مردم
تونس بتوانند تلفیقی از دین و شرایط زمانه را در الگوی انتخابی خود داشته باشند.
تحلیل شما از نتایج انتخابات چگونه است؟ پیروز انتخابات تونس مردم بودند. مردم در این انتخابات كه اهمیت فوق‌العاده‌ای داشت، بار دیگر عظمت خود را ثابت كردند. خوشبختانه این انتخابات با نظم و آرامش و بدون خشونت برگزار شد. مردم تونس در این رقابت سیاسی، به نیروهای معتدل و طرفدار آزادی رأی دادند و این اولین تجربه‌ی مردم تونس است. آنها در حال خروج از غار دیكتاتوری هستند و در این مرحله وجود برخی شكاف‌ها و
اختلالات امری طبیعی و پذیرفتنی است. نتایج این انتخابات هم خیلی دور از انتظار نبود، زیرا جنبش نهضت اسلامی از بهار گذشته پیشتاز نظرسنجی‌ها بود و بیشتر تحلیل‌گران تنها درباره‌ی رتبه‌ی دوم انتخابات بحث می‌كردند. به هر حال همگان باید به این انتخابات و نتایج آن احترام بگذارند. انتقاد برخی خواص از این رأی مردم، یك گناه و ظلم در حق مردمی است كه به دموكراسی و انتخابات و انقلاب و قدرت آن اعتماد كردند و در انتخابات شركت نمودند. نخبگانی كه به این رأی نقد دارند، باید خود را مورد انتقاد قرار دهند و به فكر رفع شكاف‌های حقیقی موجود بین خود و جامعه باشند تا اعتماد مردم
تونس را جلب كنند.
مهم‌ترین تحولی كه در اثر انقلاب مردم تونس در این كشور اتفاق افتاد، چه بود؟ مهم‌ترین اتفاقی كه پس از سقوط طاغوت در تونس رخ داد، این بود كه مردم به هویت اصیل و ریشه‌دار خود بازگشتند. الان ما جزئی از امت عربی و اسلامی هستیم و مردم ما شعار «الشعب یرید تحریر فلسطین» را سر داده‌اند. ظلم و ستم در این اواخر حكومت بن‌علی به حدی رسیده بود كه همه‌ی مردم تونس از آن به ستوه آمده بودند. دیگر هیچ‌یك از مردم ما از ظلم او در امان نبودیم و همواره از طرف او مورد تهدید بودیم و در
معرض یك بحران بزرگ قرار داشتیم. ملت تونس مانند دیگر مردم آزاده، وجود رژیم غاصب صهیونیستی را مطلقاً رد می‌كنند. بیشتر تظاهرات‌ها درتونس در طول سال‌های گذشته علیه صهیونیسم بوده است؛ از جمله تظاهرات سال 2002 و اكتبر 2005 و جولای 2006 و در 2008 و كاروان آزادی در سال 2009. هم‌اكنون یك دادخواست ملی در حال تنظیم است كه خواستار تحریم همكاری‌های تونس با این رژیم است. اولین قافله‌ی امدادی كه از خارج غزه وارد این شهر شد، قافله‌ی جوانان تونسی بود كه به مصر رفتند و سیزده روز در مرز منتظر ماندند تا بالاخره اجازه‌ی ورود به غزه به آنان داده شد. این پیشتاز بودن نشان‌دهنده‌ی
بینش جوانان تونسی درباره‌ی مسئله‌ی مقاومت در فلسطین و لبنان است و مطمئناً در آینده حمایت بیشتری از این جریان خواهند داشت. خداوند رحمت كند شهدای انقلاب بزرگ ما را؛ شهدایی كه با خون خود نهال سرزمین ما را سیراب كردند و آن را از دست نظام طاغوتی و دیكتاتوری بن‌علی آزاد كردند. نظام بن‌علی یك نظام فاسد و نابودكننده‌ی انسانیت و سرمایه‌های مادی و معنوی و ارزش‌های انسانی بود.
با توجه به برگزاری انتخابات مجلس مؤسسان از یك سو و نقش‌آفرینی احزاب و تحریكات و مداخلات خارجی از سوی دیگر،
آینده‌ی فضای سیاسی تونس را چگونه می‌بینید؟ امروز دو گزینه پیش روی مردم تونس است؛ گزینه‌ی «استقلال و آزادی» و گزینه‌ی «بردگی و پیروی از طرح آمریكایی» كه ظاهراً با برنامه‌ی صهیونیست‌ها متفاوت است، اما در واقع با آن ارتباط محكمی دارد. البته در تونس افرادی هم هستند كه خواهان اجرای طرح آمریكا هستند و در آینده رقابت شدیدی میان «پیروان مقاومت و آزادی و كرامت» و «جویندگان حمایت آمریكا» وجود خواهد شد. به نظر ما هر كسی كه با صهیونیست‌ها همراه شود و در خدمت آنها باشد، آینده‌ی سیاسی دردناكی خواهد داشت و بی‌شك گزینه‌ای كه به پیروزی منجر می‌شود، گزینه‌ی حاكمیت
مردم و كرامت و استقلال است. سرگذشت سه نفر از حاكمان جهان عرب و جهان اسلام باید همواره در حافظه‌ی ما بماند؛ شاه ایران، انور سادات و حسنی مبارك. مبارك بیش از سه دهه در خدمت صهیونیست‌ها بود و سرانجام خوار و ذلیل شد و در میان شادی مردم كشورش نابود شد. سرنوشت این سرسپردگان آمریكا باید مایه‌ی عبرت ما باشد. امروز نیز وجود اكثریت میانه‌رو و انعطاف‌پذیر در مجلس مؤسسان تونس و اعلام آمادگی این مجلس برای فعالیت یك دولت ائتلافی، كارها را بسیار آسان كرده و موجب خوش‌بینی ما شده است. این وضعیت باعث می‌شود كه جنبش نهضت اسلامی و دیگر جریان‌های اصلی تونس در برابر یك
مسئولیت تاریخی قرار بگیرند.
با توجه به این‌كه شروع موج اخیر بیداری اسلامی از كشور شما بوده است، موضع غرب در قبال بیداری اسلامی را چگونه ارزیابی می‌كنید؟ ما جزء نخستین كسانی بودیم كه گفتیم سخن گفتن از انقلاب در تونس یا مصر ممكن نیست، مگر با حركت به سوی مقاومت دربرابر رژیم صهیونیستی و محكومیت همكاری‌ها با این رژیم. اما این نكته نیز در این میان وجود دارد كه ما باید این فرصت را به ملت‌ها بدهیم كه خودشان به این آگاهی برسند و با اراده‌ی خودشان این گزینه را انتخاب كنند. تا پیش از
تسخیر سفارت اسرائیل در قاهره، بسیاری متأسف و ناراحت بودند كه چرا مردم مصر به این سفارتخانه حمله نمی‌كنند؟ اما این اتفاق وقتی داشت كه باید این وقت فرامی‌رسید و بالاخره هم فرارسید، «ثُمَّ جِئْتَ عَلَى قَدَرٍ يَا مُوسَى» 1 و مردم مصر به سفارت این رژیم حمله كردند. یعنی مردم مصر در آن روز به این نتیجه رسیدند كه باید این حركت اصیل را انجام دهند. به نظر من آمریكا و رژیم صهیونیستی گمان می‌كردند كه مردم منطقه همیشه در خواب خواهند ماند و آنها می‌توانند به‌راحتی به سیطره‌ی خود ادامه دهند، اما مردم تونس و مصر آنها را غافل‌گیر كردند. اتفاقات جدیدی هم در جهان اسلام در
راه است كه به منافع رژیم صهیونیستی ضربه خواهد زد و آنها را نابود خواهد كرد، زیرا طبق ملاك‌های ساده‌ی انسانی، رژیم صهیونیستی یك رژیم نژادپرست و همچون لكه‌ای سیاه و نجس و مایه‌ی ننگ بشریت است. ما باید منتظر باشیم و تلاش كنیم و به ارائه‌ی طرح بپردازیم تا موعد این اتفاقات برسد. امت اسلامی در سه دهه‌ی اخیر مقاطعی استثنایی و حساس را پشت سر گذاشته است؛ از سقوط شاه ایران تا پیروزی‌های مقاومت در لبنان و فلسطین و تغییرات مثبت در تركیه كه با وجود تدریجی و جزئی بودن، نشانگر حركت رو به جلوی امت اسلامی در این كشور بود. همچنین پیروزی‌های منحصر به فرد در تونس و مصر و
دیگر كشورهای عربی كه همگی بیان‌گر موج بیداری اسلامی و شتاب گرفتن آن است. اما آنچه مسئولیت بیداری اسلامی را در قرن بیست‌ویكم برجسته می‌سازد، مواجهه‌ی شدیدتر این موج با رژیم صهیونیستی و نظام‌های دست‌نشانده‌ی ظالم است. امروز حفظ دستاوردهای بیداری اسلامی نیاز به هوشیاری بسیار و ابداعاتی دارد كه بتواند از افتادن این حركت‌ها در دام توطئه‌های قومیتی جلوگیری كند. آمریكا و رژیم صهیونیستی سعی می‌كنند كه امت اسلامی را با تفرقه شكست دهند و ما برای مقابله با این حركت آنان به تلاشی گسترده برای حفظ وحدت مسلمانان نیاز داریم. پی‌نوشت‌ها: 1. سوره‌ی مباركه‌ی طه،
آیه‌ی 40: إِذْ تَمْشِی أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَن يَكْفُلُهُ فَرَجَعْنَاكَ إِلَى أُمِّكَ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَ لَا تَحْزَنَ وَ قَتَلْتَ نَفْسًا فَنَجَّيْنَاكَ مِنَ الْغَمِّ وَ فَتَنَّاكَ فُتُونًا فَلَبِثْتَ سِنِينَ فِی أَهْلِ مَدْيَنَ ثُمَّ جِئْتَ عَلَى قَدَرٍ يَا مُوسَى / آن‌گاه كه خواهرت (به كاخ فرعون) می‌رفت و می‌گفت: آیا كسی كه این نوزاد را سرپرستی كند، به شما معرفی كنم؟ پس (این‌گونه) تو را به مادرت بازگرداندیم تا چشمش به تو روشن شود و غصه نخورد. و تو یكی (از فرعونیان) را كشتی و ما تو را از اندوه و نگرانی نجات دادیم و بارها
چنان‌كه باید، تو را آزمودیم. پس چند سالی در میان مردم مَدیَن زندگی كردی و اكنون بر اساس آنچه مقدر كرده بودیم، ای موسی (به اين‌جا) آمدی.