باران هم حريف گردوغبار لرستان نشد

ایسنا: ريزگردها اثر مخربي بر روي گرده‌افشاني و فتوسنتز داشته، هم‌چنين موجب ايجاد مشكل در جهت‌يابي زنبور عسل مي‌كند. علي‌رغم اينکه وارد ماههاي باراني شده‌ايم، ولي استمرار روند ورود موج‌هاي گرد و غبار به لرستان علاوه بر خسارات جدي به زنبورداران استان، توليد عسل به عنوان سوغات لرستان را با چالش جدي مواجه کرده است. ايجاد بيماري‌هاي دستگاه تنفسي، بروز عفونت گوش مياني، بروز بيماري‌هاي انسداد دستگاه تنفسي، بروز سرطان ريه، بروز بيماري‌هاي قلبي و عروقي و عفونت حاد دستگاه تنفسي از جمله تاثيرات ريزگردهاي عربي بر روي سلامت انسانها است. در اين خصوص خبرنگار ايسنا نظر چند كارشناس را در اين زمينه جويا شده است. مهندس محمد "جواد صفرزاده"، مدير گروه مهندسي بهداشت محيط دانشگاه علوم پزشکي لرستان به ايسنا گفت: براساس مطالعاتي که در سازمان جهاني بهداشت محيط انجام شده افزايش 10 ميکروگرم بر مترمکعب ميانگين سالانه اين ذرات و ريزگردها، يک درصد کل مرگ و مير را افزايش مي‌دهد. وي اظهارکرد: به اشکال ديگر اين ذرات معلق اثر خود را روي سلامت افراد دارد از جمله اينکه 3.4 درصد کل مرگ‌ها به علت عوارض بيماري‌هاي تنفسي و1.4 درصد مرگ و مير به علت عوارض وبيماري‌هاي قلبي عروقي براي مواجه طولاني مدت براي اين آلاينده‌هاست. وي يادآورشد: اگر اين ذرات معلق به طور مستمر درطول سال چندين بار رخ دهد، مرگ و مير افرادي که مبتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي هستند 1.4 درصد افزايش خواهد يافت. مدير گروه مهندسي بهداشت محيط دانشگاه علوم پزشکي لرستان اضافه کرد: تماس طولاني مدت افراد به ويژه کودکان و کهنسالان باعث کاهش اميد به زندگي افراد و در نتيجه ايجاد بيماري‌هاي قلبي و تنفسي مي‌شود. وي گفت: ذرات معلق با قطر کمتر از 10 ميکرون وارد دستگاه تنفسي فوقاني و با قطر کمتر از 2.5 ميکرون وارد قسمت تحتاني ريه مي‌شوند که در اين حالت ذرات و ريزگردها وارد کيسه‌هاي هوايي و سپس وارد خون شده و مشکلاتي نظير رسوب در جدار عروق، افزايش فشار خون، تصلب شراين و کاهش ظرفيت حمل اکسيژن در خون را به وجود مي‌آورد. مهندس صفرزاده يادآورشد: وجود ريزگردها همچنين موجب تشديد بيماري‌هاي آسم، برونشيت و آمفيزم مي‌شود. وي با اشاره به تاثير مخرب ريزگردها روي محصولات کشاورزي گفت: در طولاني مدت ريزگردها مي‌تواند روي محصولات کشاورزي تاثير منفي داشته و مناطقي که در معرض و محل عبور آنها قرار دارند، به سمت بياباني شدن پيش بروند. مديرگروه مهندسي بهداشت محيط دانشگاه علوم پزشکي لرستان، وجود ريزگردها در منطقه را موجب نامساعد شدن وضعيت محصولات کشاورزي دانست و گفت: گرد و غبار مانند يک حائل عمل مي‌کند و حتي ممکن است آلودگي‌هاي راديولوژي و راديواکتيوي داشته باشد، اين مهم مي‌تواند براي محيط زيست مخاطره‌آميز باشد. وي يادآورشد: براي مهار ريزگردها، اقداماتي در دست اقدام بوده و هيات دولت جمهوري اسلامي ايران با تعاملاتي که با وزارت محيط زيست عراق و کشورهاي همسايه دارد در داخل کشور نيز برنامه‌هايي براي تثبيت شن‌هاي روان از طريق مالچ‌پاشي در دست اقدام دارد. اين کارشناس تصريح کرد: به منظور مهار ريزگردها کشور با همکاري دفتر مديترانه شرقي سازمان بهداشت جهاني (emro) در حال رايزني است. "دلارام سيکارودي"، کارشناس ارشد محيط زيست نيز در خصوص عوارض گردو غبار بر محيط زيست به ايسنا گفت: گردوغبار يکي از پديده‌هاي جوي بوده که آثار و پيامدهاي زيست‌محيطي نامطلوبي به جا مي‌گذارد. وي با بيان اينکه گرد و غبار اثرات مضري بر سلامت و اقتصاد جامعه و تغيير اقليم و در يک جمله محيط زيست مي‌گذارد، اظهار کرد: گرد و غبار مي‌تواند منجر به تغييرات اقليم در مقياس جهاني و محلي، تغيير در چرخه بيولوژيکي، زمين شناسي، شيميايي يا محيط زيست انسان شود. وي بيان کرد: آئرسول‌هاي معدني حاصل از گرد و غبار مي‌تواند بر تشکيل ابر و خصوصيات ابر و ميزان نزولات جوي اثر گذارد. اين دانشجوي دکتري محيط زيست با بيان اينکه غبار اتمسفري مانع از نفود نور خورشيد شده و مي‌تواند منجر به کاهش توليدات کشاورزي به ميزان 30-5 درصد شود، يادآورشد: همزمان با پديده گرد و غبار غلظت برخي از فلزات سنگين از جمله سرب تا 3 برابر افزايش مي‌يابد، همچنين غلظت فلزات سمي جيوه و آرسنيک نيز به ميزان زيادي افزايش خواهد يافت. سيکارودي افزود: آناليز ذرات گرد و غبار نشان مي‌دهد که غلظت عناصري همچون آلومينيوم، آهن، پتاسيم، منيزيم، گوگرد، فسفر و سديم بيش از 500 ميکروگرم در مترمکعب قرار دارد، همچنين غلظت فلزات سنگين روي، نيکل، سرب، کروم و کبالت 100-1 ميکروگرم در متر‌مکعب خواهد بود. اين کارشناس ارشد محيط زيست ادامه داد: طوفانهاي گرد وغباري قادربوده که به صورت غيرمستقيم و از طريق تحريک پلانکتونهاي موجود در سواحل، افزايش برخي نوترينت‌ها بويژه آهن را موجب شوند، اين امر در نهايت پديده شکوفايي جلبک و بوجود آمدن موج‌هاي قرمز‌رنگ در سواحل را تسهيل مي‌دهد، همچنين آئروسل‌هاي معدني از طريق کاهش ميزان فتوليز باعث تغيير اقليم زمين مي‌شوند. سيکارودي اضافه کرد: ذرات گرد و غبار باعث انعکاس نور خورشيد به سمت فضا و در نتيجه خنک شدن هوا شده که اين پديده به دو شکل مستقيم و غيرمستقيم انجام مي‌شود. اين کارشناس ارشد محيط زيست با تاکيد بر اينکه ذرات گرد و غبار مستقيما و همچنين از طريق تشکيل ابر به صورت غيرمستقيم باعث انعکاس پرتوهاي خورشيدي مي‌شوند، متذکر شد: در زمان ايجاد طوفان‌هاي گرد و غباري، مواد مغذي و مواد آلي خاک از بين رفته که باعث پايين آمدن بهره‌وري کشاورزي و آلودگي آب آشاميدني و در نتيجه بيماري‌هاي گوارشي خواهد شد. وي اظهارکرد: گرد و غبار فعاليت انتقال عمودي هوا و تشکيل ابر و همچنين تعديل اندازه قطرات باران و مقدار بارش را تحت تاثير قرار مي‌دهد. نتيجه غيرمعمول طوفانهاي شديد گرد و غبار "باران خون" است. وي با اشاره به اينکه اين وضعيت زماني اتفاق مي‌افتد که باران و گاهي برف با ذرات ريزگرد و غبار ترکيب مي‌شوند، عنوان کرد:خصوصيات اين رويداد به مقدار گرد و غبار، اندازه آئروسول‌ها و ترکيب شيميايي آنها بستگي دارد؛ اين پديده در شمال و مرکز اروپا کاملا شناخته شده است، اما در کشورهاي مديترانه مانند اسپانيا که در آن بارانهاي خون به طور متوسط 3 روز در سال رخ مي‌دهد يک پديده عادي محسوب مي‌شود. اين کارشناس ارشد محيط زيست خاطر نشان کرد: گرد و غبار در خنثي کردن اسيديته آب باران نقش دارد، به علت وجود کربنات کلسيم خاک در مناطق خشک و نيمه خشک، pH آب باران معمولا از 5-4 به حدود 8-6 مي‌رسد. وي گفت: از بين بردن نيزارها و پوشش‌هاي گياهي تالاب، فعاليت ميادين نفتي مستقر در تالاب، وقوع دوره خشكسالي همراه با كاهش رطوبت نسبي محيط و كاهش قابل توجه بارندگي طي سالهاي اخير، وقوع پديده گرد و خاك را تشديد كرده است. سيکارودي با بيان اينکه تخريب و دخالت در اکوسيستم‌هاي طبيعي نظير روند توسعه بيابان‌زدايي و كاهش محسوس سطح آب تالاب‌ها به دليل فعاليت‌هايي نظير سدسازي بدون رعايت اصول اساسي نيز از عوامل ايجاد پديده گرد و غبار بوده، افزود: وقتي به روند توسعه بيابان‌زدايي و جلوگيري از خشك شدن عرصه‌هاي جنگلي و تالابي مانند زمان حاضر بي‌توجهي شود، اين مساله باعث شدت پديده گرد و غبار مي‌شود. اين کارشناس ارشد محيط زيست متذکر شد: پديده گرد و خاك علاوه‌ بر مسايل بهداشتي كه به همراه دارد، خسارات اقتصادي فراواني نيز از جمله كاهش ميزان ديد در معابر، فرسايش شديد ابنيه و تاسيسات صنعتي، اخلال در سفرهاي زميني و هوايي، كاهش سطح برداشت محصولات به‌دليل پوشش گرد و غبار بر روي سطوح گياهان مثمرثمر و اراضي كشاورزي و تبعات اجتماعي نظير افزايش مهاجرت را در پي خواهد داشت. وي يادآورشد: به منظور مقابله با اين پديده برخي از کارشناسان، مالچ پاشي اراضي بياباني در كوتاه مدت را تنها راه‌حل عمده دانسته، اما مبارزه با معضل پديده گرد و خاك يك مديريت و همكاري بين بخشي منسجم را طلب مي‌كند كه علاوه بر پيگيري‌هاي جدي از طريق مجامع بين‌المللي، كنوانسيون‌هاي بيابان زدايي و اجلاس‌هاي منطقه‌اي براي رفع كانون‌هاي بدون مرزي و توسعه فضاي سبز و تامين حق آبه مناطق تالابي يك برنامه جامع ميان‌مدت انديشيده شود. رئيس سازمان جهاد کشاورزي لرستان نيز در اين خصوص به ايسنا گفت: بر اساس بررسي‌هاي انجام شده يک ميليارد و 473 ميليون و 700 ريال ميزان خسارت وارد شده به بخش کشاورزي و منابع طبيعي استان بر اثر پديده گرد و غبار بوده است. "اسحاق طاهري‌مقدم" با اشاره به خسارت‌هاي ناشي از ريزگردهاي عربي در زمينه توليد عسل استان اضافه کرد: در سال 89 -90 خسارت وارده به زنبورستانهاي استان 138 هزارو 270 ميليون ريال بوده که شامل افت توليد عسل به مبلغ 120 هزار ميليون ريال، بچه دهي زنبور 10 هزار ميليون ريال و افت توليد موم 8 هزار و 270 ميليون ريال بوده است. وي يادآور شد: متاسفانه استمرار ورود ريزگردها به استان موجب کاهش توليد عسل در استان شده است. وي گفت: خسارت واردشده به باغات استان در اثر همين ريزگردها 35 هزار و 430 ميليون ريال بوده که در مجموع اين پديده باعث کاهش 372 هزار و 955 تن محصولات زراعي اعم از غلات، گندم، جو و صيفي‌جات شده است. مديرکل حفاظت محيط زيست لرستان نيز در اين رابطه با بيان اينکه سال گذشته 90روز آلوده در استان داشتيم، افزود: امسال با ورود گرد و غبار و ريزگردهايي که به دليل فرسايش بادي از کشورهاي عراق، سوريه واردن به کشور وارد شده بود 76روز آلوده در استان را شاهد بوديم. مهندس "بازگير" با بيان اينکه اين ريزگردها تا به امروز 14استان از کشور را تحت تاثير خود قرار داده‌اند، بيان کرد: بيشترين تاثير ريزگردهاي آلوده کننده هوا بر مناطق غرب و جنوب غربي کشور بوده و خسارت‌هاي بسياري بر کشاورزي و منابع طبيعي، مراتع، تاسيسات شهري و منابع آبي داشته است. مديرکل حفاظت محيط زيست لرستان با اشاره به اينکه حد مجاز آلودگي در هوا 150ميکرو گرم بر مترمکعب است، گفت: فروردين و خرداد امسال در خرم آباد و پلدختر پيک آلودگي هوا رخ داد که در خرم آباد 22 و در پلدختر 40 برابر حد مجاز، آلودگي در هوا وجود داشت. بازگير با اشاره به اثرات مخرب آلودگي هوا بر کاهش انجام عمل فتوسنتز و افزايش جذب آلودگي مجدد متذکر شد: بيشترين آمار آلودگي هوا در استان مربوط به شهرستان پلدختر با بيش از 6 هزار ميکروگرم آلودگي در هوا است. مديرکل حفاظت محيط زيست لرستان با اشاره به اينکه خسارت اين ريزگردها گسترده بوده و در عين حال اثري کند داشته است، تصريح کرد: کنترل و پيشگيري از ورود ريزگردها و آلودگي‌هاي بادي به استان بحثي منطقه‌اي بوده و براي مهار اين مشکل رايزني‌هايي با کشورهاي همسايه شده است و حدود يک ميليون هکتار منطقه از محل توليد اين گرد و غبار شناسايي شده است. بازگير با اشاره به تشکيل کارگروه مقابله با آثار زيان بار گرد و غبار در استان به منظور کاهش اثرات گرد وغبار و شناسايي آنها به مردم يادآور شد: طبق توافقنامه‌هاي بين‌المللي که با کشورهاي همسايه بسته شده، قرار بر اين است که هرساله 200هکتار از مناطقي که خاصيت توليد گرد وغبار را دارند، احيا و سازماندهي شوند. مديرکل حفاظت محيط زيست لرستان با اشاره به اينکه اين ايستگاه‌ها در شهرستان‌هاي خرم‌ آباد، دورود، پلدختر و بروجرد احداث شده‌اند، گفت: با استفاده از اين ايستگاه‌هاي سنجش آلودگي، به صورت لحظه‌اي 8 عامل آلودگي شناسايي شده و به فاصله هر 15دقيقه به سازمان محيط زيست کشور گزارش مي‌شود.