مناسبات پنهان نظامی اسرائيل با اريتره

تهران امروز: دستيابي و تسلط بر تنگه‌ها و معبرهاي استراتژيك از جمله برنامه‌هاي بازيگراني است كه تامين منافع ملي خود را فراتر از مرزهاي خود دنبال مي‌كنند. علاوه بر اين بازيگراني كه درتنگناي ژئوپلتيكي به سر مي‌برند برنامه‌هاي اين چنيني را در سياست‌هاي خود مي‌گنجانند تا از اين طريق بتوانند بر مشكلات پيش رو فائق آيند. اين بازيگران تلاش مي‌كنند تا از طريق ايجاد رابطه استراتژيك با كشوري كه بر آن تنگه تسلط دارد يا ايجاد يك پايگاه نظامي يا اعزام ناوگان نظامي بتوانند برنامه‌هاي خود را پيش ببرند. خليج عدن را بايد از جمله همين مراكز استراتژيك و حساس دانست. اين خليج در جنوب یمن واقع شده و از سمت جنوب با کشور سومالی و از سوی غرب با کشور کوچک «جیبوتی» همسایه است. از سمت غرب به باب المندب و دریای سرخ و از سمت شرق با اقیانوس هند مرتبط است و جزئی از این اقیانوس به‌شمار می‌آید. علاوه بر اين، خليج عدن در امتداد مرزهاي غربي كشور اريتره نيز مي‌باشد و لذا اين كشور را مي‌توان در مناسبات سياسي اين گذرگاه مهم به حساب آورد. كما اينكه اينك اريتره در حال ورود به بازي پيچيده‌اي است كه غفلت از آن مي‌تواند تبعات گسترده امنيتي را به همراه داشته باشد. ايجاد پايگاه نظامي در يكي از جزاير اريتره آنگونه كه منابع آگاه به تهران امروز گفته مقامات اريتره طي توافقي با مسئولين اسرائيلي يكي از جزاير نزديك به خليج عدن را در اختيار اسرائيلي‌ها قرار داده‌اند. اين منبع آگاه مي‌افزايد كه اسرائيلي هااز اين جزيره براي احداث پايگاه نظامي استفاده مي‌كنند. به گفته اين منبع آگاه اسرائيل از طريق نصب يك سيستم راداري پيشرفته كليه تحولات آن منطقه را زير نظر گرفته است. علاوه براين غربي‌ها از طريق همين پايگاه نظامي كمك‌هاي لجستيكي خود براي پايداري و بقاي حكومت علي عبدالله صالح در يمن را روانه مي‌سازند. نگاه ديرينه به قاره سياه البته بايد گفت كه مقامات اسرائيل مدت هاست كه نگاه ويژه‌اي به قاره آفريقا خصوصا شرق آفريقا دارند. نگاهي كه سابقه آن به سال‌هاي 1947 يعني زمان تاسيس رژيم اسرائيل بر مي‌گردد. جايي كه كشور ليبريا اين رژيم را به‌رسميت شناخت و پس از آن اين اتيوپي بود كه به جمع كشورهايي كه اسرائيل را به رسميت شناختند، پيوست. اهميت قاره آفريقا خصوصا كشورهاي شرقي براي اسرائيل از آن جهت است كه برخی از این کشورها در کنار دریای سرخ قرار گرفته‌اند که این دریا به نوبه خود از موقعیت استراتژیکی در بین جهان عرب و قاره آفریقا از یک سو و قاره آفریقا و قاره آسیا از سوی دیگر، برخوردار است. آنگونه كه بررسي‌ها نشان مي‌دهد در این دریا 380 جزیره وجود دارد که 126 جزیره به اریتره و 6 جزیره به جیبوتی تعلق دارد. علاوه بر اين اين دريا مهم‌ترين راه انتقال نفت خلیج فارس و ایران به اروپای صنعتی و آمریکاست. آنچه اهمیت این دریا را دو‌چندان می کند وجود کانال سوئز در شمال و تنگه باب المندب در جنوب این دریاست، زیرا هر کس که بر تنگه باب‌المندب یا کانال سوئز سیطره داشته باشد، می تواند بر کشتیرانی در این دریا نیز کامل مسلط باشد. مقامات اسرائيل كشورهاي شرق آفريقا را به همان دلايلي كه در بالا گفته شد مورد توجه قرار داده و مي‌دهند. بعد از اتيوپي اين كشور اريتره بوده كه به شدت مورد توجه اسرائيلي‌ها قرار گرفته و همان طور كه گفته شد، احداث پايگاه نظامي در يكي از جزاير مشرف به خليج عدن مي‌تواند تبعات امنيتي خاصي را در پي داشته باشد. خاصه آنكه ارتيره پس از استقلال در سال 1993 تلاش كرد تا خلأ روابط سياسي و امنيتي خود را در خارج از منطقه جست‌وجو كند و در مقابل اسرائيل نيز از طريق ارتباط با اين كشور كوشيد تا راه جديدي را براي خود در اين منطقه باز كند. جالب‌تر آنكه اسرائيل همين سياست را در مورد سودان جنوبي دنبال كرده است. جدايي سودان به‌رغم مخالفت‌هاي كشورهاي عربي و آفريقايي يك موافق پر وپا قرص به نام اسرائيل داشت و جالب‌تر آنكه اسرائيل مدت‌ها براي طرح تقسيم سودان برنامه داشته و اينك در صدد است تا در جويا مركز سودان جنوبي نيز پايگاه نظامي تاسيس كند. امري كه مخالفت رئیس کمیته امنیت و دفاع سودان را نيز به همراه داشته و آن را تهدیدی مستقیم برای کشورش خوانده است. دستاورد سفر رئيس‌جمهور اريتره به ايران اين اتفاقات و تحركات اسرائيل در منطقه خليج عدن و اريتره در حالي رخ مي‌دهد كه رئيس‌جمهور اريتره طي سفري كه در ارديبهشت سال 1387، يعني مقارن با واگذاري اين جزيره به اسرائيل به ايران، داشت از افزايش ارتباطات و گسترش روابط با ايران سخن به ميان آورد و به شدت استقبال كرد. طي همان سفر 4 يادداشت تفاهم ميان مقامات ايران و اريتره در زمينه‌هاي توسعه اقتصادي به امضاي مقامات دو طرف هم رسيد. در همان ديدارها محمود احمدي‌نژاد پس از امضاي چهار سند همكاري بين ايران و اريتره با اشاره به اينكه دو كشور داراي علايق تاريخي و فرهنگي هستند، گفت: با سفر رئيس‌جمهور اريتره به كشورمان قطعاً روابط مستحكمي بين دو كشور پايه‌گذاري خواهد شد. احمدي‌نژاد با بيان اينكه محدوديتي براي توسعه روابط دو جانبه ميان ايران و اريتره وجود ندارد، خاطرنشان كرد: همكاري و همگامي با همه كشورهاي مستقل از جمله اريتره سياست قطعي جمهوري اسلامي ايران است. در مقابل نيز ايسياس آفورقي، رئيس‌جمهور اريتره اسناد امضاء شده را نقطه برجسته‌اي در راستاي پايه‌گذاري و گسترش روابط دوجانبه دانست و گفت: ايران و اريتره در آستانه همكاري‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي هستند. حال فارغ از اين توافقات رسمي و تعارفات ديپلماتيك كه به امري مرسوم در روابط خارجي تبديل شده بايد ديد كه ايران براي مقابله با تحركات اسرائيل در آن سامان چه اقدام خاصي را صورت مي‌دهد. حضور ناوگان نظامي ايران در خليج عدن را شايد بتوان واكنش ايران به اين اقدامات دانست.