آقای صالحی! شرایط حساس است اشتباه ممنوع

روزنامه کیهان دریادداشت روز خود با عنوان "شرایط حساس است اشتباه ممنوع !" آورده است : «اشتباه» در هر سطحی از رفتار انسان چه به عنوان شخصیت حقیقی و یا در قامت یک شخصیت حقوقی امری اجتناب ناپذیر است. البته ناگفته پیداست که جوازی برای اشتباه کردن وجود ندارد. در میدان سیاست و دیپلماسی نیز تابلوی «اشتباه ممنوع»! حساس ترین علامت هشداردهنده است، چرا که گاهی جبران یک اشتباه امکان پذیر نیست. اما علی رغم این حساسیت پهنه پرخطر سیاست هم از مسئله اشتباه مستثنی نیست و بعضاً سیاستمداران و دیپلمات های خبره دچار اشتباه می شوند. آنچه که در عرف سیاسی و دیپلماسی بدتر از اشتباه است آن که یک اشتباه با اشتباهات دیگر تداوم پیدا کند. این نوشته نه قصد آن دارد که مقدمات را به درازا بکشاند و نه اصرار و پافشاری داشت که این سطور را قلمی نماید. آنچه که باعث شد یادداشت پیش روی نوشته شود تکرار توجیهاتی است که به دور از استدلال- و تنها در نمای توجیه- بر محور یک اشتباه می چرخد و بیرون از چارچوب دلیل و منطق در صدد است با ظاهرسازی بر عمل اشتباه آلود، لباس صواب بپوشاند. ماجرا برمی گردد به دیدار آقای علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه کشورمان با شیخ خالد بن احمد بن محمد آل خلیفه وزیر امور خارجه بحرین که در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. این دیدار در ۴ مهرماه صورت گرفته است اما در کمتر از دو هفته گذشته چند بار درباره این دیدار از سوی مسئولان وزارت خارجه و شخص وزیر محترم خارجه اظهارنظرهایی بیان شده که با توجه به حواشی پیرامونی آن قابل تأمل است. آقای صالحی ابتدا در ۱۳ مهرماه که متن اظهارات ایشان از سوی اداره کل اطلاعات و مطبوعات وزارت خارجه منتشر شده و حتی در پایگاه اطلاع رسانی دولت نیز بازنشر شده است در پاسخ به سؤالی در خصوص دیدار و گفت و گو با وزیر خارجه بحرین در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل می گوید: «این دیدار بنا به درخواست وزیر خارجه بحرین صورت گرفت» و سپس می افزاید: «در این ملاقات ضمن تاکید بر مواضع جمهوری اسلامی ایران در دفاع از حقوق مسلم و مشروع مسلمانان نگرانی های خود را از تحولات بحرین و اقدامات انجام گرفته در آن کشور و وضعیت اسفبار حاصله به وی منتقل کرده و تاکید شد که باید مطالبات و خواسته های بحق مردم بحرین هر چه سریع تر تامین شود.» در همین راستا یک بار دیگر آقای صالحی وزیر محترم امور خارجه در پنج شنبه شب گذشته -۱۵ مهر- در حاشیه جلسه هیئت دولت در گفت وگو با خبرنگاران درباره دیدارش با وزیر امور خارجه بحرین اظهار می دارد: «اصلاً مأموریت وزارت خارجه این است که در عرصه بین المللی به گونه ای عمل کند که هم مصلحت ملی و هم مصالح امت اسلامی را بتواند به خوبی تامین کند.» آقای صالحی سپس اضافه می کند: «اگر ما اقدامی هم می کنیم، در چارچوبی این عمل را انجام می دهیم و اینگونه نیست که وزارت خارجه سرخود بخواهد کاری انجام دهد، چون قرار نیست جزئیات مسایل گفته شود ما این را به برداشت خود مردم واگذار می کنیم» نکته ای که در این گفت وگو با خبرنگاران وجود دارد این است که وزیر محترم امور خارجه کشورمان یکبار دیگر تصریح می کند که طرف بحرینی درخواست ملاقات کرده بود و توضیح می دهد: «از این جهت ملاقات بسیار خوب بود و نظرات جمهوری اسلامی در آن ملاقات به صورت صریح مطرح شد و ما الان سفارت مان آنجا و سفارت آنها در اینجا دایر است.» و بالاخره اینکه آقای صالحی تأکید می کند: «وزارت خارجه تنها وزارت خانه ای است که می تواند با دشمن هم تماس بگیرد.» گفتنی است که در همین خط، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز درباره دیدار آقای صالحی با وزیر خارجه بحرین توضیحاتی داده اند. اما درباره این توضیحات گفتنی هایی هست که با توجه به گنجایش این ستون به برخی از آنها اشاره می شود: ۱- آقای صالحی ۲ بار در توضیح دیدار خود با وزیر خارجه بحرین تصریح کرده اند که این دیدار به درخواست طرف بحرینی بوده است. اکنون سؤال اینجاست که مگر صرف هر درخواستی برای مذاکره و گفت وگو می تواند به این نتیجه منتهی شود که حتماً باید آن دیدار و گفت وگو انجام پذیرد؟ آنچه که مهم است توجه به شرایط زمانی و تحلیل دقیق و عمیق تحولات منطقه ای است و بدون تردید آقای صالحی به عنوان وزیر خارجه نظام جمهوری اسلامی بهتر از هر کارشناس و دیپلماتی می دانند که رژیم آل خلیفه در پی موج مواج بیداری اسلامی در سراشیبی سقوط است و خیزش اسلامی مردم بحرین نیز مانند سایر ملت های مسلمان منطقه الهام گرفته از الگوی انقلاب اسلامی در ایران است. از همین روی درخواست وزیر خارجه رژیم آل خلیفه برای ملاقات با وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در این شرایط زمانی خود گویای آن است که رژیم مستبد و دیکتاتور آل خلیفه برای فریب افکار عمومی مردم بحرین به این ملاقات نیاز داشته است. چرا که امروز در صحنه معادلات منطقه خاورمیانه دوست و دشمن به اقتدار و ثبات و موقعیت ممتاز و مؤثر جمهوری اسلامی ایران اذعان دارند. ۲- متأسفانه هر چند آقای صالحی تأکید دارند که آن دیدار به درخواست طرف بحرینی بوده است- که قطعاً به گفته ایشان همین طور است- اما وزیر خارجه بحرین چند روز پس از آن دیدار در گفت وگو با روزنامه الشرق الاوسط در پاسخ به این پرسش که کدام طرف خواستار برگزاری ملاقات شده است ادعا می کند: «ما در اجلاس گفت وگوی آسیایی دیدار داشتیم و صحبت کردیم و توافق کردیم دیداری داشته باشیم و از طریق نمایندگی های دائم ترتیب این ملاقات داده شد، من از ایشان درخواست نکردم و ایشان نیز از من درخواست نکرد». نکته ای که در اینجا وجود دارد این است که متاسفانه وزیرخارجه بحرین در گفت وگو با الشرق الاوسط از آن دیدار ابزار رضایت کرده و تنها از نبود سفرای سفارتخانه های دو طرف اظهار ناراحتی می کند و وقیحانه می گوید: «تصاویر این دیدار برای مردم بحرین و ایران آثار مثبتی در جهت آرامش امور در همه جا خواهد داشت.» ۳- گفت وگوی وزیر خارجه بحرین با الشرق الاوسط که مواضعی خصمانه با جمهوری اسلامی دارد از یکطرف و بازتاب خبر دیدار آقای صالحی با شیخ خالد بن احمد بن محمد آل خلیفه از طرف دیگر نشان می دهد که آن دیدار یک دیدار کاملا عادی بوده و حتی متاسفانه عکس های منتشره از آن دیدار بیانگر آن است که یک دیدار صمیمی میان طرف ایرانی و بحرینی انجام شده است. در حالی که انتظار می رفت اگر به گفته آقای صالحی «نگرانی ها» از تحولات بحرین و خواسته های بحق مردم این کشور مسلمان در این دیدار انتقال داده شده است عملا این دیدار، دیداری باشد که وزیر خارجه بحرین به چالش کشیده شود و از وی درباره رفتار سرکوب گرایانه رژیم آل خلیفه توضیح بخواهند. ۴- درست است که دو کشور در شرایط کنونی سفیر ندارند اما این توجیه مناسبی نیست تا تذکر به رژیم آل خلیفه و انتقال خواسته بحق مردم بحرین از طریق یک دیدار کاملا عادی و با خوش و بش انجام شود. بلکه همچنانکه آقای صالحی تاکید کرده اند دو کشور سفارتخانه هایشان دایر است و بهتر بود از این طریق اقدام می شد. ۵- ادامه اقدامات جنایت کارانه رژیم آل خلیفه طی چند روز اخیر علیه مردم مظلوم بحرین و شدت یافتن موج سرکوب ها بر ضد ملت مسلمان بحرین نشان می دهد که دیدار آقای صالحی با وزیر خارجه بحرین و خوش بینی نسبت به اینکه رژیم آل خلیفه اصلاح می شود کاملا اشتباه بوده است. همین پنج شنبه گذشته بود که رژیم آل خلیفه یک جوان ۱۶ ساله را به ضرب گلوله به شهادت رساند و روز بعد از آن به عزادارانی که در مراسم خاک سپاری شرکت کرده بودند ناجوانمردانه و گستاخانه حمله کرده و عده ای را زخمی و جماعتی را هم بازداشت کرد. کار بجایی رسیده است که حتی وزارت کشور بحرین نیز به یک نهاد نظامی تبدیل شده و رسما به بیمارستان ها ابلاغ کرده است که حق ندارند مجروحان و مردم زخمی را پذیرش کنند! با این اوصاف آیا می توان مانند وزیر محترم خارجه کشورمان نسبت به این ملاقات ابراز خشنودی و امیدواری کرد؟! ۶- آقای صالحی گفته اند ماموریت وزارت خارجه این است که هم مصلحت ملی و هم مصالح امت اسلامی را تامین کند؛ سوال اینجاست که آن دیدار کدام مصلحت ملی و چه مصلحتی در سطح جهان اسلام را دنبال کرده است؟ ۷-وزیر محترم امور خارجه کشورمان تصریح کرده اند که وزارت خارجه سر خود کاری انجام نمی دهد و در عین حال اظهار داشته اند که قرار نیست جزئیات تشریح شود اما در این اتفاق و دیدار پر مسئله، آن چه که بیش از هر سوالی اهمیت دارد این است که مشخصا معلوم شود چه کسی یا گروهی این دیدار را به وزارت خارجه و آقای صالحی تحمیل کرده است؟ ۸- و بالاخره آنکه آقای صالحی به درستی تصریح کرده اند که وزارت خارجه می تواند با دشمن تماس بگیرد ولی سوالی که پیش کشیده می شود این است که آیا این تماس با دشمن باید به نفع دشمن نیز تمام شود؟ قطعا پاسخ منفی است اما آیا دشمنان از این دیدار بهره برداری نکرده اند؟ حداقل این است که این دیدار موجب دلخوری انقلابیون مسلمان و مبارز بحرینی شده باشد که تمام نگاه آنها به ایران اسلامی است، البته مواضع راسخ و روشن جمهوری اسلامی امروز برای ملت های مسلمان در حمایت قاطع ایران اسلامی از آنان کمترین ابهامی باقی نمی گذارد به عنوان نمونه، ۲ اجلاس بین المللی «بیداری اسلامی» و «حمایت از انتفاضه فلسطین» در تهران آنهم به فاصله کوتاهی «نقشه راه» را نشان داد و دشمنان را در منحرف کردن جهت قیام ها و انقلاب ها ناکام گذاشت.