شیرهای کیسه‌ای بدون خریدار/ خطر کاهش مصرف لبنیات میان خانوار ایرانی

مهر: اگرچه تا پیش از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و هدفمند کردن بخشی از یارانه شیر، مطابق با آمارهای جهانی سرانه مصرف شیر در ایران بسیار پایین بود، اما هم اکنون که قیمت شیر کیسه‌ای 600 تومان و شیر آزاد 1050 تومان شده است، بی‌توجهی مردم به خرید شیر را می‌توان به وضوح بیشتری دید. کمتر از ده روز قبل بود که دولت تصمیم گرفت در اقدامی هماهنگ با اتحادیه‌ها و تولیدکنندگان محصولات لبنی، قیمت شیر و فرآورده‌های لبنی را افزایش دهد. بر اساس این تصمیم، قرار بر این شد که نرخ انواع شیر پاستوریزه و استرلیزه 8 درصد، خامه، بستنی، انواع ماست و پنیر 6 درصد و سایر اقلام محصولات 7 درصد افزایش یابد. این اقدام در شرایطی صورت گرفت که هم اکنون به اذعان فروشندگان، اقبال مردم نسبت به خرید شیرهای یارانه‌ای کم شده و دیگر نه تنها صفی برای خرید این محصول تشکیل می‌شود، بلکه ممکن است تعداد زیادی از شیرهای کیسه‌ای در مقابل درب مغازه‌ها باقی بماند. از سوی دیگر، مردم نیز کمتر ترجیح می‌دهند به سراغ شیرهای کیسه‌ای بروند و اگر قرار باشد، شیری در سبد مصرفی خانوار خود قرار دهند، ترجیح می‌دهند که از شیرهای بطری استفاده کنند. یکی از شهروندان با ابزار نگرانی از گران شدن قیمت شیر می‌گوید: قیمت‌های تعیین شده تنها برای نیمه دوم امسال اعتبار دارد و از ابتدای سال بعد، مجدد قیمت‌ها به طور طبیعی افزایش می‌یابد و این امر سبب می‌شود که مردم از خرید شیر منصرف شده و میزان مصرف شیر از رقم فعلی نیز کمتر شود. خانمی جوان که بعد از رهسپار کردن فرزندش به مدرسه، برای خرید شیر به میدان میوه و تره‌بار مراجعه کرده است، می‌گوید: قیمت شیر بالا رفته؛ اما متاسفانه کیفیت همچون سابق است و تغییری در آن ایجاد نشده است. این درحالی است که شیرهای بطری اگرچه قیمت بالایی دارند، اما حداقل کیفیت بهتری نسبت به شیرهای کیسه‌ای دارند و طعم آنها نیز مورد پسند بیشتر اعضای خانواده است. سرانه مصرف شیر در ایران آمارهای غیررسمی حکایت از آن دارد که تا پیش از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، سرانه مصرف شیر در ایران سالانه 95 کیلوگرم بوده است و این در حالی است که در اروپا، سرانه مصرف حدود 350 کیلوگرم و در جهان 169 کیلوگرم اعلام می‌شود. اما گران شدن قیمت تنها عامل خودداری برخی از مردم از خرید شیر نشده بلکه به تبع آن گران شدن قیمت فرآورده‌های لبنی همچون ماست، پنیر و خامه نیز، کاهش فروش این محصولات را سبب شده است. نگاهی گذرا به قفسه‌های فروش لبنیات در برخی مغازه‌ها نشانگر این است که شیر با تاریخ روزهای گذشته، به وفور دیده می‌شود در حالی که در گذشته حداقل در فروشگاههای بزرگ زنجیره‌ای، تاریخ فرآورده‌های لبنی به روز بود و کمتر اثری از شیرهای تولید روز گذشته در آن می‌شد دید، اما هم اکنون این طور نیست. موضوع دیگر، قیمت شیرهایی است که به نوعی مخلوط به افزودنی‌های دیگر همچون کاکائو، موز یا سایر میوه‌ها هستند، این محصولات در بازار با قیمت‌های متفاوتی عرضه می‌شوند و متاسفانه گویا نظارتی هم بر آنها صورت نمی‌گیرد. جزئیات قیمتی لبنیات در بازار هم اکنون قیمت هر شیر میوه‌ای از محدوده قیمتی 400 تا 600 تومان عرضه می‌شود، ضمن اینکه شیرکاکائو نیز محدوده قیمتی 300 تا 500 را دارد که بسته به برندهای مختلف، متفاوت است. هم اکنون قیمت هر شیر کیسه‌ای یارانه‌ای 650 تومان، قیمت هر شیر پاکتی با ماندگاری 1350 تومان، قیمت هر بطری شیر آزاد 1050 تومان در بازار است. همچنین قیمت هر بستنی عروسکی در بازار 300 تومان، هر بستنی مگنوم 700 تومان، هر بستنی دراژه‌ای 600 تومان، هر بستنی ویژه پذیرایی کوچک 600 تومان، هر بستنی یک لیتری 1200 تومان است. هر ماست 2.5 کیلویی 2300 تومان، هر ماست 1.5 کیلوگرمی 1750 تومان، هر ماست سوپر پرچرب 1.5 کیلوگرمی 1800 تومان، ماست 750 گرمی کم‌چرب 850 تومان عرضه می‌شود.