آوار این بیمارستان‌ها کی بر سر مردم خراب می‌شود؟
بیمارستانهای امام خمینی (ره) با نزدیک به ۸۰ سال قدمت، سینا با بیش از ۸۰ سال و بیمارستان اکبر آبادی با ۸۶ سال قدمت، در این میان رکورد دار هستند. این بیمارستان‌ها نه تنها در زمان زلزله دچار حادثه می‌شوند بلکه در شرایط فعلی نیز توانایی ارایه خدمات مطلوب به بیماران را ندارند.
گفته می‌شود ایران سومین کشور آسیب پذیر در برابر حوادث طبیعی است، آمار‌ها نشان می‌دهد که از ۴۳ حادثه دنیا ۳۴ حادثه در کشور ما رخ می‌دهد، وقوع سالانه صد‌ها نوع حادثه طبیعی در ایران بر این موضوع صحه می‌گذارد کار‌شناسان سال هاست که نسبت به پیامدهای وقوع زلزله در نقاط مختلف کشور و به ویژه تهران هشدار می‌دهند، بار‌ها شنیده‌ایم که وقوع زلزله در تهران حتمی است و هر بار نیز با پررنگ شدن این موضوع، برای مدتی کوتاه، برنامه‌ها و راه کارهایی روی کاغذ نوشته و کمی بعد، به دست فراموشی سپرده می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتماعی «فردا» ، کار‌شناسان می‌گویند در صورت وقوع زلزله در تهران بیش از 3 میلیون نفر در همان دقایق اولیه جان خود را از دست می‌دهند و صد‌ها هزار نفر نیز مجروح می‌شوند، اما پرسشی که در این میان مطرح می‌شود این است که آیا بیمارستانهای کشور در صورت وقوع زلزله توانایی پذیرش این مصدومان را داند؟! پاسخ البته و به اذعان مسوولان وزارت بهداشت منفی است. چرا که در صورت وقوع زلزله، وضعیت بیمارستانهای کشور به ویژه در تهران، همانند سایر ساختمان هاست و به طور قطع با ریزش مواجه می‌شوند. پیش از این بار‌ها مسوولان وزارت بهداشت نسبت به این موضوع اطلاع رسانی کرده‌اند. مطالعات سال ۸۵ تا ۸۶ وزارت بهداشت برروی ۵۴۵ بیمارستان شامل ۸۶ هزار تخت بیمارستان، نشان می‌دهد ۸۸ درصدبیمارستانهای کشور دربرابرخطرزلزله آسیب پذیرهستند. وزیر بهداشت نیز با کمی اختلاف در آمار، فرسوده بودن ۷۵ درصد بیمارستان‌ها را تایید می‌کند. به هر حال فرسودگی بیمارستان‌ها موضوعی نیست که با انکار مسوولان مواجه شود. آمار‌ها نشان می‌دهد ۳۰۰ بیمارستان فرسوده و غیرمقاوم تشخیص داده شده‌اند که با ضعیف‌ترین زلزله فرو می‌ریزند. هر یک از ما به طور قطع چندین بار گذرمان به بیمارستانهای دولتی خورده است، فرسودگی از ساختمان و اتاق‌ها و دیوار‌ها و تجهیزات پزشکی فریاد می‌زند. البته این موضوع تنها محدود به ساختمان بیمارستان‌ها نمی‌شود، تخت‌های بیمارستانی نیز بدلیل کهنه بودن و استاندارد نبودن، تا کنون مشکلاتی را برای بیماران ایجاد کرده است، بهطوریکه ازمجموع۷۰هزارتخت بیمارستانی درکشور، حدود۵۰ تا۶۰ هزار عدد از آنها شرایط لازم استفاده درمقابل زلزله راندارند. پایتخت از قافله جاماند! سیاست وزارت بهداشت برای برطرف کردن مشکل بیمارستانهای فرسوده، جایگزین کردن بیمارستان جدید است نه مقاوم سازی، چرا که به اعتقاد آنها هزینه مقاوم سازی یک بیمارستان فرسوده ۱۲۹ درصد هزینه ساخت یک بیمارستان جدید است. با اینکه به اذعان وزیر بهداشت بیشتر بیمارستانهای تهران درصورت وقوع بلایای طبیعی فرومی‌ریزد، اما به نظر می‌رسد روند اینجایگزینی‌ها اگر نگوییم در کل کشور، در پایتخت بسیار کند است. چرا که بیمارستانهای فرسوده‌ای همانند، امام خمینی (ره)، سینا، اکبرآبادی، طالقانی، شریعتی و... با قدمتی بالای ۵۰ سال همچنان بیماران را پذیرش کرده و خبری از تاسیس بیمارستان جدید نیست! در سال ۸۵، مجلس شورای اسلامی تبصره‌ای را به ماده ۲۶ قانون نوسازی و عمران شهری اضافه کرد که طی آن مقرر کرد: از صندوق ذخیره ارزی، برای سه اولویت که یکی از آنها مقاوم سازی بیمارستانهای بالای ۵۰ سال قدمت، برداشت شود. اما با گذشت بیش از ۵ سال از این مصوبه، پایتخت همچنان با معضل بیمارستانهای فرسوده مواجه است. انوشیروان محسنی بندپی، نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، با اشاره به این قانون به «فردا» می‌گوید: «در زمان وقوع زلزله یکی از اماکنی که باید از بالا‌ترین استحکام و مقاومت برخوردار باشد، بیمارستان‌ها هستند در این زمینه نیز قوانینی تصویب شده است.» او، سیاست کشور را جایگزین کردن بیمارستانهای جدید عنوان می‌کند. «تاسیس این بیمارستان‌ها با هماهنگی، معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی و وزارت بهداشت در دستور کار قرار گرفته است.» نماینده مردم نوشهر و چالوس در مجلس شورای اسلامی، وضعیت احداث بیمارستانهای جایگزین در مازندران را بسیار قابل توجه عنوان می‌کند با این حال این روند را در پایتخت ضعیف توصیف می‌کند. «متاسفانه در مقاوم سازی، بازسازی و تاسیس بیمارستانهای جایگزین در تهران موفق نبوده‌ایم، کند بودن روند عملیات‌های اجرایی و اختصاص نیافتن اعتبار از وزارت مسکن و شهرسازی برای انجام این پروژه‌ها در تهران یکی از دلایل عقب بودن پایتخت از شهرهای دیگر کشور است.» بی‌توجهی به وضعیت بیمارستانهای تهران در حالی رخ می‌دهد که کار‌شناسان سال هاست نسبت به وقوع زلزله بزرگی در تهران هشدار داده‌اند. طبق برآوردهای انجام شده۵ میلیاردتومان اعتباربرای مقاومسازی هربیمارستان نیازاست. بنابراین برای ایمن‌سازی‌این تعداد بیمارستان فرسوده بایداعتبارات ویژه‌ای ازسوی دولت اختصاص یابد درحالیکه درلایحه بودجه سال ۹۰ اعتبارخاصی برای مقاوم سازیب یمارستان‌های فرسوده درنظرگرفته نشدهاست. پیش از این رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران با هشدار نسبت به فرسودگی بیمارستانهای تهران، از بی‌توجهی وزارت بهداشت نسبت به این موضوع گلایه کرده بود. «درسال۸۲طرحی تهیه شده که طبق آن باید عناصرحیاتی مقاومسازی می‌شدودستگاه‌های مختلف مشمول این طرح شدند، ادامه دادکه وزارت بهداشت حرکت‌هایی راَ آغازکرد اما درادامه متوقف شد. همچنین قرارشد شهرداری دستورالعمل‌هایی رابرای مقاوم سازی بیمارستان‌ها تصویب کند امانماینده وزارت بهداشت ازحضور دراین جلسات تخصصی دیدگاه خودداری می‌کندواین نشان می‌دهدکه مقاومسازی بیمارستان‌ها چقدربرای آن‌هابی‌اهمیت است.» بلاتکلیفی بیمارستانهای فرسوده البته تنها بدلیل بی‌توجهی یک وزارتخانه نیست، به گفته نایب رییس کمیسیون بهداشت مجلس، متاسفانه الگوی غیرمنظم ساخت و ساز که از سوی شهرداری در پیش گرفته شده بود، شرایطی را ایجاد کرده که در صورت وقوع زلزله، نه تنها بیمارستان‌ها که خیابان‌ها نیز فرو می‌ریزند و دیگر راهی برای انتقال مصدومان به بیمارستان نمی‌ماند. او معتقد است که بیمارستان‌ها نقطه امن هستند که باید در برابر زلزله ۸ و۹ ریشتری نیز مقاوم باشند اما متاسفانه این شرایط بر بیمارستان‌ها حاکم نیست. محسنی با اشاره به اینکه بیش از ۵۰ درصد بیمارستانهای کشور استحکام اولیه در برابر زلزله را ندارند، تاکید می‌کند: «باید تمام این بیمارستان‌ها تا ۵ سال دیگر از استاندارهای لازم برخوردار شوند.» * بیمارستانهای امام، سینا و اکبر آبادی رکورددارند بیمارستانهای فرسوده در تهران فراوانند، به گفته دبیر کل خانه پرستار بسیاری از بیمارستانهای تهران فرسوده هستند و بالای ۵۰ سال قدمت دارند. بیمارستانهای امام خمینی (ره) با نزدیک به ۸۰ سال قدمت، سینا با بیش از ۸۰ سال و بیمارستان اکبر آبادی با ۸۶ سال قدمت، در این میان رکورد دار هستند. این بیمارستان‌ها نه تنها در زمان زلزله دچار حادثه می‌شوند بلکه در شرایط فعلی نیز توانایی ارایه خدمات مطلوب به بیماران را ندارند. محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار از وضعیت بیمارستان امام خمینی (ره) انتقاد کرده و به «فردا» می‌گوید: «۸۰ سال پیش وضعیت بیمارستان امام از نظر فیزیکی، تاسیساتی و فرهنگی جوابگوی بیماران بود اما اکنون شرایط این بیمارستان به گونه‌ای است که نگهداری از آن دیگر مقرون به صرفه نیست.» او ادامه می‌دهد: «این بیمارستان در زمان جنگ جهانی دوم ساخته شده از این رو درهای ورود و خروج فراوانی دارد، اما اکنون ۱۰۰ نگهبان نیز نمی‌تواند ورود و خروج به آن را کنترل کند.» دبیر کل خانه پرستار بر این نکته تاکید می‌کند که بیمارستان امام دیگر کارایی گذشته خود را از دست داده است. «پراکندگی بخش‌های مختلف برای بیماران مشکلاتی ایجاد کرده است، یک بیمار برای خارج شدن از بخش و دادن آزمایش باید دو کیلومتر پیادهروی کند، سقف سالن‌ها بسیار بلند است و مصرف فراوان انرژی دارد، سالن‌ها تخت‌های ۱۲ نفره دارند که با رفاه بیماران مطابقی ندارد. ساختمان آنقدر فرسوده و قدیمی است که توانایی استفاده از دستگاه‌های جدید را ندارد.» به گفته شریفی مقدم، وضعیت بیشتر بیمارستانهای قدیمی مشابه بیمارستان امام است که با توجه به فرسودگی بیمارستان و مشکل در ارایه خدمات درمانی در شرایط عادی، در زمان زلزله به طور قطع تمامی آنها فرو می‌ریزند. او بر این نظر است که بیمارستانهای بالای ۳۰ سال قدمت را نمی‌توان مقاوم سازی کند چرا که این بیمارستان‌ها از اساس با مشکل ساخت و مقاوم بودن در برابر زلزله مواجه هستند. «۸۰ درصد بیمارستانهای دولتی بالای ۳۰ سال قدمت دارند و باید جایگزین شوند.»