رکورد «مختارنامه» شکست!

تبیان: سريال تلويزيوني «کلاه پهلوي» رکورد طولاني‌ترين پروسه توليد مجموعه‌هاي تلويزيوني را به نام خود ثبت کرده است. با پايان پخش مجموعه تلويزيوني «مختارنامه» خبرهايي حاکي از اخلال چندباره در روند توليد مجموعه تلويزيوني «کلاه پهلوي» بواسطه مشکلات مالي منتشر شده‌است. سريالي که در نخستين سال‌هاي دهه 80 دوشادوش مجموعه‌هايي چون «يوسف پيامبر(ع)»، «در چشم ‌باد» و «مختارنامه» بعنوان سريال‌هاي «الف‌ويژه» در دستور کار مديران تلويزيون قرار گرفت. از ميان اين مجموعه‌ها «يوسف پيامبر(ع)» پس از 4 سال، «درچشم باد» پس از 6 سال و «مختارنامه» پس از 10 سال آماده نمايش شده و روي آنتن شبکه اول سيما رفتند. حکايت توليد سريال «کلاه پهلوي» به کارگرداني سيد ضياءالدين دري اما گويي پيچيده‌تر از ساير هم‌قطاران شده‌است و پس از نزديک به 10 سال همچنان خبرهايي درباره انتخاب لوکيشن تازه و يا از سرگيري تصويربرداري اين سريال در خارج از کشور به گوش مي‌رسد. جالب اينکه روزگذشته براي چندمين‌بار کارگردان اين مجموعه زبان به گلايه از شرايط مالي کرد و گفت: «همه مي‌دانند كارگردان كلاه پهلوي پولي نگرفته است.» اين تاخير علت خاصي ندارد! سريال «كلاه پهلوي» كه پيش از اين اعلام شده بود جايگزين «مختارنامه» مي‌شود و پس از ماه مبارک رمضان روي آنتن شبکه اول خواهد رفت به دليل آماده نبودن براي پخش، توسط مدير شبکه اول سيما با سريال «شوق پرواز» ساخته يدالله صمدي جايگزين شد تا در آينده‌اي فعلاً نامعلوم آماده پخش شود. سيد ضياء‌الدين دري در گفت‌وگويي درباره تاخير در پخش سريال «كلاه پهلوي» گفت:‌ اين تاخير علت خاصي ندارد. يك سريال بايد براي پخش آماده شود تا بتوان آن را پخش كرد. كارگردان «كلاه پهلوي» در گفت‌وگو با ايسنا، ادامه داد:‌ پخش يك سريال بايد با رسيدگي و وقت كافي انجام گيرد، يك سريال بايد آماده شود و سرفرصت و به وقتش پخش شود. به‌علاوه اختيار پخش يك سريال در دست تلويزيون است و تلويزيون بايد در اين باره تصميم‌گيري كند. ضياء‌الدين دري همچنين ضمن انتقاد از وضعيت مالي سريال‌هاي تلويزيون و بودجه‌اي كه در اختيار آنها قرار مي‌گيرد، گفت: «مردم فكر مي‌كنند ما پول زيادي مي‌گيريم و با وجود اين مساله كار را به موقع تحويل نمي‌دهيم؛ در حالي كه همه مي‌دانند كارگردان كلاه پهلوي پولي نگرفته‌است.» كارگردان «كلاه پهلوي» همچنين با اعلام اين كه دوبله «كلاه پهلوي» هنوز آغاز نشده، از شروع دوبله در آينده‌اي نزديك خبر داد. «کلاه پهلوي» ماجراي جواني به نام فرخ را دنبال مي‌کند که پس از ادامه تحصيل در فرانسه به ايران مي‌آيد و در شهري کوچک فرماندار مي‌شود. در همين زمان با صدور فرمان کشف حجاب از سوي رضاخان او موظف به اجراي اين فرمان مي‌شود. كار در دست توليد اما متوقف! درباره دلايل طولاني شدن غيرطبيعي روند توليد سريال «کلاه پهلوي» اما کارگردان اين مجموعه در سال 85 طي گفت وگويي به موارد جالبي اشاره کرده بود که بازخواني آن اظهارات 5 سال بعد، خالي از لطف نيست. «بر اساس طرح اوليه با توجه به حسن نيت مديران وقت شبكه اول سيما و سازمان صداوسيما، بر اساس همان طرح 200 صفحه‌اي، ساخت كلاه پهلوي تصويب شد و اين سريال را در روند توليد قرار دادند.» دري كه آن روزها به‌شدت درگير كارگرداني «كلاه پهلوي» در كاخ سعدآباد بود در نخستين اظهاترنظر رسمي درباره اين پروژه با بيان مطالب بالا افزوده بود: «با شرايطي كه گفتم، براي كار تهيه‌كننده انتخاب شد و برآورد مالي خود را اعلام كرد. قرار بر اين شد كه با بودجه 800 ميليون توماني اين سريال ساخته شود. در روند اداري و بروكراسي سازمان صداوسيما هرگاه پروژه‌اي به مرحله برآورد برسد، يعني سازمان متعهد به توليد آن پروژه است. به همين علت كلاه پهلوي جزء پروژه‌هاي سال 80 محسوب شد، اما من تمام سال 80 و 81 و سه ماه نخست سال 82 را فقط مي‌نوشتم.» دري ادامه داد: «تا زماني كه فيلمنامه نوشته مي‌شود نمي‌توان پيش توليد را آغاز كرد. چرا كه پس از پايان فيلمنامه مي‌توان كار را برآورد كرد. درست است كه در اين 200 صفحه‌ كلان كار و حتي دكورهاي مورد نياز ديده مي‌شد، اما در عمل تهيه‌كننده اوليه اين كار (آقاي اسلامي) و مجري طرح تشخيص دادند كه متن بايد تمام شود. به همان نسبت تا پايان بهار 82 هزينه‌اي براي اين سريال تخصيص نگرفته بود. وقتي متن براي دومين بار رسمي و چهارمين‌بار (از نظر خودم) بازنويسي شد، پيش توليد را آغاز كرديم. در اين مرحله خبر ساخت «كلاه پهلوي» در مطبوعات رفت كه طبيعي هم بود اين اتفاق بيفتد. كلاه پهلوي كار در دست توليدي بود كه به لحاظ توليدي پيش نمي‌رفت.» نخستين ناهماهنگي‌ها به گفته دري فاز اول پيش توليد مجموعه «کلاه پهلوي» از تابستان 82، آغاز شد و براي پيش توليد چنين سريالي يك سال كار فشرده لازم بود. وي درباره نخستين ناهماهنگي در پروسه توليد «کلاه‌پهلوي» افزود: «برنامه‌ريزي كرد ه بوديم كه اين سريال را از خارج از كشور كليد بزنيم، اما تازه همان زمان بود كه متوجه شديم سازمان صداوسيما به مصلحت نمي‌داند شروع كار چنين پروژه سنگيني را از خارج از كشور باشد. در چنين شرايطي مجبوري كه مجددا به نقطه صفر بروي و از اول آغاز كني.» سيدضياء‌الدين دري در همان مقطع(سال85) سنت گلايه از اصحاب رسانه را هم از ياد نبرده و با انتقاد از عملكرد برخي مطبوعات در خصوص تعويق كليد خوردن سريال «كلاه پهلوي» گفته بود: «مطبوعات مدام مي‌خواستند درباره اين پروژه با ما صحبت كنند. اما به آن‌ها اعلام مي‌كرديم كه كار در مرحله‌اي نيست كه بتوانيم با شما صحبت كنيم، چه اصراري داريد؟! اما آن‌ها مي‌خواستند در هر شرايطي از ما خبر داشته باشند. اگر سه سال روزنامه‌ها را بررسي كنيد، متوجه مي‌شويد كه برخي روزنامه‌ها با چه شگردهاي ساده مطبوعاتي سعي داشتند به ما نيشتر بزنند و ما را مجبور به حرف زدن كنند در اين مدت ما تحمل كرديم و نخواستيم به برخي مسائل شخصي دامن بزنيم.» اگر بزن‌ در‌ رو بودم... ضياءالدين دري اما در يکي از واپسين گفت‌وگوهاي مشروح خود درباره «کلاه پهلوي» به هفته نامه سروش (وابسته با سازمان صدا و سيما) به نکته جالب توجهي اشاره کرده بود. دري معتقد است11 سال از زندگي‌اش را وقف ساخت مجموعه تلويزيوني «کلاه پهلوي» کرده، اما اين مجموعه چندين‌بار به دليل «تغيير مديريت» درهنگام نگارش و توليد متوقف شد. دري در توضيح اين ادعا و در پاسخ به اين سوال که «تاکنون کارگرداني اين همه سال درگير پروژه‌اي نبوده است. چه مسئله‌اي به شما انگيزه داد اين همه سال ادامه بدهيد و خسته نشويد؟» مي‌افزايد: «فکر نمي‌کردم اين همه سال طول بکشد. روند کار در صدا‌و‌سيما و نظر مديراني که تغيير کردند باعث طولاني شدن پروژه شد. ما نمي‌خواستيم بزن برو کار کنيم و در توليد به جزئيات دقت مي‌کرديم. تغيير مديريت باعث شد ما دوباره از صفر شروع کنيم و دوباره وسط راه متوقف‌مان کردند.» دري معتقد است: «مي‌شد کلاه پهلوي درسال 84 نمايش داده شود و ما هم از آن سال به بعد دنبال کارهاي ديگر مي‌رفتيم. من سعي کردم کار آبرومندي بسازم. به همين دليل نيامدم بزن در رو کار کنم. اگر اين کار را مي‌کردم کلاه پهلوي تمام شده بود،‌ ولي مسلماً‌ کلاه پهلوي که الان هست، نمي‌شد.» تعويق چندباره در پخش با وجود اين اظهارات اما نکته جالب درباره روند توليد مجموعه «کلاه پهلوي» اعلام چندباره تاريخ پايان پروژه و حتي زمان قطعي پخش آن است. سريالي که در نيمه ابتدايي سال 88 خبر رسيد تا پايان آن سال پرونده‌اش بسته خواهد شد و يکسال بعد کارگردانش در گفت‌وگويي خبر از پخش قطعي مجموعه در زمستان 89 داده بود، چندي پيش و در نيمه نخست سال 90 با سپردن جايگاه خود در کنداکتور پخش شبکه اول به سريال «شوق پرواز» بارديگر زمان پخشش به آينده موکول شد. بنابر تازه‌ترين خبرها درباره اين پروژه تصويربرداري بخشي از «کلاه پهلوي» در فرانسه از سر گرفته خواهد شد. بخشهاي ديگري از صحنه‌هاي اين مجموعه هم در تهران تصويربرداري مي‌شود. سيامک مهماندوست تدوين اين مجموعه را برعهده دارد و دري نيز بازبيني اين مرحله را انجام داده‌است. بهمن حيدري صداگذاري را برعهده دارد. بخشي از صحنه‌هاي اين فيلم به مدت 10 روز با حضور بازيگراني چون اميرعلي دانايي در فرانسه گرفته و همچنين با برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده دو ماه از تصويربرداري «کلاه پهلوي» در تهران انجام مي‌شود. به همين دليل با توجه به صحنه‌هاي باقي مانده زمان پخش مجموعه هنوز مشخص نشده‌است. مجموعه تلويزيوني «كلاه پهلوي» جزء پروژه‌هاي الف سيما محسوب مي‌شود كه حدود 7 سال مرحله تصويربرداري آن به طول انجاميده است. اين سريال يكي از مجموعه‌هاي پربازيگر محسوب مي‌شود كه در برخي از سكانس‌هاي آن حدود 400 هنرور حضور داشته‌اند. «كلاه پهلوي» به تهيه‌كنندگي محمدرضا تخت‌كشيان در30 قسمت 50 دقيقه‌اي براي گروه فيلم و سريال شبكه اول سيما تهيه‌مي‌شود و بازيگراني چون داريوش فرهنگ، داريوش کاردان، شقايق فراهاني، رضا کيانيان، گوهر خيرانديش، فرهاد آئيش، جمشيد شاه‌محمدي، رضا فياضي، بهاره افشار، محمدرضا شريفي نيا، مريلا زارعي ، عباس اميري، صالح ميرزاآقايي، آناهيتا نعمتي، شهره لرستاني، نيلوفر خوش‌خلق، سيروس گرجستاني، داود رشيدي، بيوک ميرزايي و نادر سليماني در آن ايفاي نقش دارند. «کلاه پهلوي» ماجراي جواني به نام فرخ را دنبال مي‌کند که پس از ادامه تحصيل در فرانسه به ايران مي‌آيد و در شهري کوچک فرماندار مي‌شود. در همين زمان با صدور فرمان کشف حجاب از سوي رضاخان او موظف به اجراي اين فرمان مي‌شود.