کسی به فکر سربازان وظیفه هست؟

جهان: انجام خدمت مقدس سربازی، سرفصلی مهم در زندگی هر پسر جوانی در ایران محسوب می شود. سرفصلی نفسگیر و سرشار از دلهره های مختلف که راه تمام پیشرفت های آینده زندگی باید از آن بگذرد و راه فراری هم نیست. خدمت مقدس سربازی از آن روی اهمیت ویژه ای می یابد که درست در نقطه عطف زندگی یک مرد و در سال های ورود او به عرصه جوانی باید انجام شود و همین مسئله حساسیت های آن را صد چندان می کند. اما باید اذعان کرد که با وجود حساسیت بالای این مسئله، به هیچ وجه از جانب مسئولان امر آنطور که باید و شاید به آن توجهی نمی شود. این بی توجهی تا آنجا پیش رفته است که در موقعیت کنونی هیچ جوان سربازی نرفته ای را نمی توان در ایران پیدا که معتقد باشد، می تواند در سربازی راهی به سمت پیشرفت خود پیدا کند و یا اینکه چیزهای جدیدی بیاموزد. بلکه جملگی به سربازی رفتن به عنوان یک مقوله رفع تکلیف نگاه کرده و هرکس به نوعی سعی در کم کردن آلام این وظیفه اجباری و البته شاید سخت برای خود دارد. این در حالیستکه حتی مقام معظم رهبری نیز بسیار قبل تر از آنکه دستور کاهش مدت سربازی را برای جوانان صادر کنند، در توصیه هایی به مسئولان امر تأکید داشته اند که دوران خدمت مقدس سربازی باید برای جوانان غنی سازی و از فرصت های آن استفاده شود اما متاسفانه شاید هنوز آنچنان که باید توصیه های معظم له اجرا نشده است. در این رابطه البته طی چند سال اخیر اتفاقاتی نظیر ارائه آموزش های فنی و حرفه ای در دوران سربازی، تسهیلات برای سربازان متأهل، افزایش حقوق سربازی و غیره رخ داده اند که بعضاً به مرحله اجرا درآمده و یا در حالی طی کردن مراحل خود برای رسیدن به منصه اجرایی هستند اما اگر بخواهیم منصفانه تر به مسئله نگاه کنیم هنوز هم می توان تبعیض آشکاری که در برخی از یگان های نظامی کشور در حق سربازان وظیفه اعمال می شود را مشاهده کرد. هنوز هم می شود سربازان بدون درجه نحیفی را دید که با لباس های مندرس و کوله پشتی های سربازی در فراخنای شهرها به دنبال سایه سار می گردند و صورت های سیاه و نگاه های دردمند آنها هر رهگذری را به فکر وا می دارد. و البته هنوز هم گه گاه خبرهایی از ضرب و شتم شدید سربازان وظیفه در یگان های خدمتی و بعضاً آسیب هایی که آنها به واسطه این مسئله متحمل شده اند، در رسانه ها منتشر می شود. چنانکه روز شنبه گذشته نیز گزارشی از وضعیت بغرنج فرزاد فتاحی، سرباز وظیفه اصفهانی در سایت الف منتشر شد که بر اثر ضرب و شتم دچار فلج شده و هم اکنون نیز خود و خانواده اش در وضعیت بدی به سر می برند. این قبیل خبرها پیرامون ظلم به سربازان وظیفه مسبوق به سابقه است. مثلا در حدود ۷ یا ۸ سال قبل بود که خبر قطع نخاع یک سرباز وظیفه بر اثر ضرب و شتم درجه دار مافوقش در رسانه ها منتشر شد. و یا بر طبق اخبار موجود، چند سال قبل در یکی از یگان های مسلح در یکی از استان های کشور تمریناتی آنچنان سخت به سربازان وظیفه داده شد که برخی از آنان دچار آسیب های جسمی شده و در همان دوران آموزش از خدمت معاف شدند. البته شاید باور این اخبار هنوز هم برای عده ای سخت باشد اما حقیقت آن است که تا هنگامیکه چتر عدالت و حمایت بر سر سربازان وظیفه کشور اعم از درس نخوانده و درس خوانده گسترده نشود و مسئولان امر برای این ۱۸ ماه عمر مفید جوانان برنامه ریزی های راهبردی نداشته باشند این ماجراهای تلخ ادامه خواهد داشت. اینکه مدعی هستیم چتر عدالت و حمایت بر سر سربازان وظیفه کشور از جانب مسئولان امر گشوده نشده حرف گزافه ای نیست. تنها همین یک مثال می تواند مدعای ما را ثابت کند و آن اینکه سرباز وظیفه ای که در شهری غیر از موطن اصلی خود مشغول خدمت است اگر مورد آزار مافوق نظامی اش قرار بگیرد باید به کدام محکمه شکایت کند؟ شاید عده ای بگویند به فرمانده بالا دست مافوق مذکور و یا به دادسرای نظام امکان مراجعه وجود دارد اما تجربه نشان داده است که اولا عموم فرماندهان مافوق به دلیل دیسیپلین موجود در یگان های نظامی، در موارد معدودی حاضر شده اند حق را به سربازان بدهند مگر آنکه جنبه آسیب و آزار آنقدر واضح بوده باشد که راهی برای انکار آن نباشد و ثانیا در مورد دادسراهای نظام نیز ضمن آنکه اطلاعات سربازان وظیفه بسیار کم است، اساسا اگر سرباز وظیفه ای هم بخواهد مسئله را از طریق دادسرا پیگیری کند به دلیل اینکه موطن اصلی سرباز همان یگان خدمتی است و مجبور است مدام در رفت و آمد بین یگان و دادسرا باشد (در صورت مراجعه احتمالی به دادسرا!) لذا ناگفته پیداست که می تواند کاملا تحت نفوذ مافوق فرضی اش قرار گرفته و برای این مراجعه بازخواست شده و تنبیهاتی علیه او لحاظ شود. البته اذعان می کنیم که این تمام ماجرا نیست. هم اکنون در بسیاری از یگان های نظامی کشور، این فرماندهان نجیب و بسیجی هستند که به تمامی سربازان به چشم فرزندان خود نگریسته و محبت های بی شائبه آنها زبانزد خاص و عام است. ضمن آنکه تنبیهی هم اگر از جانب آنان اعمال می شود، تنبیهی پدرانه بوده و به هیچ وجه جنبه عصبانیت یا خالی کردن عقده های روانی ناشی از خستگی های روزانه را ندارد. این ادعای ما هم نیازی به اثبات ندارد و خاطرات خوش بسیاری از سربازان وظیفه از فرماندهان لایق و مذهبی خود گویای همین مسئله است. ضمن آنکه روح مذهبی حاکم بر کلیت نیروهای مسلح کشور نیز امری غیر قابل انکار است. اما آیا این تمام ماجراست...؟! باید بدانیم که وجود حتی موارد معدود ظلم و بی عدالتی نیز در حق سربازان وظیفه که هیچ کس را ندارند، پسندیده جامعه و حکومت اسلامی ما نیست. البته خدمت مقدس سربازی مسئولیت های سنگینی را هم برای سربازان دارد و شاید گاهی هم سربازان وظیفه به هر دلیلی مرتکب جرایمی شوند که حتی لایق اعمال سخت ترین مجازات ها توسط نهادهای مسئول هم باشند اما حرف اساسی این است که باید باب ظلم و بی توجهی در این زمینه به کلی بسته شده و همه رایحه خودش عدالت را احساس کنند. نیروهای مسلح ضامن سطوت و اقتدار و امنیت یک کشور هستند. وجود روزنه هایی از بی عدالتی و یا ظلم در حق قشری از آنان با عنوان سربازان وظیفه به هیچ وجهی در شأن ما نیست. و بدتر آنکه اگر به دلایلی هم ظلمی صورت می گیرد باید هرچه سریعتر رسیدگی های لازم نسبت به آن صورت گیرد نه اینکه در ماجرایی مثل "سرباز اصفهانی" که هم اکنون خود و خانواده اش در شرایط سختی زندگی می کنند، همچنان شاهد تعلل مسئولان امر هستیم و مشخص نیست که چه کسی باید در این زمینه به این سرباز وظیفه، خانواده اش و در ادامه به افکار عمومی پاسخگویی کند...؟! *رحمان صادقی