تبدیل یک اثر ملی دیگر به مجتمع تجاری!+عکس

مهر: ریزش سقف و دیوار مدرسه تاریخی حافظ که در سال 1384 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده به حدی است که گمان می رود عمر این مدرسه که قدمت آن به پهلوی اول بر می گردد چندان طولانی نباشد. قرار است به جای این مدرسه در قلب بازار تهران، مجتمع تجاری ساخته شود.

در سال 1318 رضاخان مقبور به دلیل ترس از جایگاه اماکن مذهبی در میان مردم و به منظور تضعیف نفوذ معنوی این اماکن دستور داد در اطراف بقعه امامزاده زید(ع) در بازار تهران، مدرسه ای با متراژ 350 مترمربع ساخته شود تا صحن و موقوفات این بقعه محصور بماند. به همین دلیل دولت وقت دستور داد اماکن این محدوده مانند حجرات طلاب تخریب و به جای آن دبستان حافظ ساخته شود.

ساختمان دبستان حافظ توسط "رولان دوبرول" فرانسوی، مهندس، معمار و شهرساز بین المللی که بناهای زیادی به شیوه معماری مدرن در تهران و برخی از شهرهای ایران طراحی کرده، ساخته شد.

اما محدوده این دبستان در طول زمان بنا به مصوبه دولتهای وقت، از 350 متر به هشت هزار مترمربع رسیده است به نحوی که بخشهایی از موقوفات امامزاده مانند غسالخانه، قبرستان، حجرات طلاب، آشپزخانه و تکیه امامزاده زید نیز به این محدوده اضافه شد. در سالهای اول انقلاب، امام خمینی (ره) فتوا داد: موقوفات باید به وقفیت خود باقی و عمل به وقف شود. در سال1363 نیز قانون ابطال اسناد مالکیت املاک خارج شده از وقف در مجلس تصویب شد. همچنین در سال 1376 در کمیسیون ماده 2 اعلام شد که تمام املاکی که در طول زمان از موقوفات امامزاده زید منتزع شده اند از جمله ملک دبستان حافظ، باقی بر وقف تشخیص داده شده است.

در سال 1379 مدیریت وقت سازمان میراث فرهنگی استان تهران به اداره کل آموزش و پرورش این استان درباره ابلاغ طرح تصویب مجموعه فرهنگی تجاری امامزاده زید نامه نگاری کرد. یکسال بعد شعبه 16 دادگاه عمومی تهران، به درخواست اداره اوقاف جنوب تهران، علیه آموزش و پرورش استان تهران رای به صدور دستور موقت بر منع جلوگیری و ممنوعیت تخریب و احداث بنا و تغییر در اعیان داد.

اما در سال 1383 این ملک که از گذشته جزو موقوفات امامزاده زید بازار بوده و اسناد آن به وزارت فرهنگ وقت و وزارت آموزش و پرورش بعدی منتقل شده بود، از سوی اداره کل آموزش و پرورش استان تهران به آقای "الف" و شرکا فروخته شد. این مدرسه که هشت هزار متر مربع مساحت داشت در همین سال به قیمت 6 میلیارد تومان به این فرد واگذار شد!

با رسانه ای شدن موضوع فروش مدرسه تاریخی حافظ در همین سال و در نامه نگاری های سازمان میراث فرهنگی وقت اعلام شد پیرو این اطلاعات، مطالعات تکمیلی از سوی مدیریت میراث فرهنگی استان تهران انجام و مدارک ثبت " دبستان حافظ" در فهرست آثار ملی تهیه و به شورای ثبت ارسال شده است.

در این نامه آمده که "اطلاعات اشاره شده، در هنگام بررسی و تصویب طرح مجموعه تجاری و فرهنگی امامزاده، کسب نشده بود و شورای فنی، تحت تاثیر عواطف نسبت به آموزش و پرورش مشکلات مالی آن، با انجام اصلاحاتی به نفع فضای عمومی طرح، یعنی صحن امامزاده، این طرح را تصویب کرد.

اما اکنون با وجود اطلاعات فوق و مطرح شدن موضوع درسطح فراملی، انتشار گزارشهایی در مورد ارزش این دبستان و خطر تخریب آن در رسانه ها و از همه مهمتر تکلیف قانونی سازمان متبوع در برابر این اثر باارزش لازم است که دبستان حافظ فوری در فهرست آثار ملی ثبت شود."

بنابراین پس از آنکه این مدرسه به آقای "الف" فروخته شد، سازمان میراث فرهنگی ساختمان مدرسه را در سال 1384 با شماره 14260 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رساند.

این مدرسه که از اصل جزو موقوفات امامزاده زید بازار بوده تا دهه 70 کاربری دبیرستان و هنرستان داشت اما اکنون بعد از گذشت چند سال از ثبت آن در فهرست آثار تاریخی، در شرایط بسیار نا به سامانی به سر می برد به گونه ای که برخی عوامل مالک جدید در محل حاضر شده و اجازه ورود هیچ کس را به محل نمی دهند.

هر چند که مسئولان سازمان اوقاف و امور خیریه بر این باور هستند که فروش زمین مدرسه حافظ به آقای "الف" و شرکایش موقوفه خواری و این انتقال مالکیت از اساس غیر شرعی است اما جدا از فروش این زمین که از موقوفه های امامزاده زید بازار بوده و به قیمتی بسیار ارزانتر از آنچه که باید به فروش رسیده است؛ شواهد امر حاکی از آن است که این مدرسه در آستانه تخریب کامل قرار گرفته و سقف ها و دیوارهای آن در حال ریزش است به گونه ای که حتی ماموران به کار گرفته شده توسط این خریدار نیز از رفتن به داخل ساختمان مدرسه تاریخی حافظ به دلیل خطر ریزش دیوارها و سقف خودداری می کنند!

شنیده ها حاکی از آن است که چون مشکل ثبت این مدرسه تاریخی و مشکلات موقوفی آن امکان تغییر کاربری این مدرسه به ساختمان تجاری را به این سرمایه گذار نمی دهد، افرادی ناودان های ساختمان را بسته اند و همین موضوع باعث شده تا ریزش سقف در برخی از بخشهای این مدرسه شدت پیدا کند.