بی‌عدالتی در توزيع آب پاك در پايتخت

تهران‌امروز: كيفيت چندگانه آب در مناطق مختلف شهر تهران به هيچ عنوان قابل انكار نيست اما آنچه در اين ميان اهميت دارد، اخذ يكسان هزينه آب بها در تمام مناطق شمالي و جنوبي پايتخت است. اين درحالي است كه ساليان سال است كه فرو دست نشينان پايتخت آبي پر از املاح و مخلوط با آب‌هاي سطحي را براي نوشيدن استفاده مي‌كنند و فرادستان كلانشهر تهران از آب با كيفيت بالا نه تنها براي نوشيدن كه براي پر كردن استخرهايشان استفاده مي‌كنند. مناطقي جنوبي و حاشيه‌اي تهران به جرم حاشيه نشين بودن از كمترين امكانات زندگي برخوردارند. كيفيت بد آب در اين مناطق به حدي است كه جز استفاده از آب معدني در اين مناطق براي ساكنان آن چاره‌اي باقي نمي‌ماند اما عده زيادي نيز به دليل فقر اقتصادي توان خريدن آب معدني را ندارند و به ناچار از آب‌هاي لوله كشي كه مخلوطي از آب آشاميدني و آب‌هاي سطحي است استفاده مي‌كنند و لاجرم به انواع بيماري‌هاي كليوي و پوستي دچار مي‌شوند. اكثر پزشكاني كه در اين مناطق به طبابت مشغول هستند نيز بر اين موضوع صحه مي‌گذارند كه كيفيت آب در اين مناطق مطلوب نيست اگر چه آلودگي خاصي در آن مشاهده نمي‌شود اما املاح زياد و رسوبات آن غير قابل انكار است. اين املاح آب به قدري زياد است كه پزشكان به مردم توصيه مي‌كنند دائم ورزش كنند تا دچار سنگ كليه و مثانه نشوند چرا كه با اين هزينه‌هاي سنگين درمان بيماريهاي كليوي يعني به تاراج رفتن هست و نيست يك نفر از اهالي كه مخارج زندگي‌اش را هم به زور تامين مي‌كند و به همين خاطر است كه مردم در اين محل دائم عرق «خار شتر» مي‌خورند. دكتر حسن اعلايي نيا، پزشك عمومي در خصوص بيماري‌هايي كه در منطقه 15 در خصوص آب آلوده و مملو از املاح وجود دارد، به خبرنگار تهران‌امروز گفت: ‌تا دو سال قبل به محض وقوع بارندگي به دليل مخلوط شدن آب‌هاي سطحي با آب شرب تعداد مراجعه‌كنندگاني كه مبتلا به بيماري‌هاي اسهال و استفراغ مي‌شدند زياد بود كه اين بيماري در اثر نوشيدن آب آلوده به فاضلاب گريبانگير شهروندان مي‌شد. وي تاكيد كرد: اما در 3 ، 4 ماه گذشته كه شركت آب و فاضلاب اقدام به جداسازي شبكه فاضلاب شهري كرده مشكلات نيز كمتر شده است. دكتر اعلايي نيا در عين حال تاكيد كرد:‌ اما به دليل رسوب بالاي آب و املاح زياد آن،‌ بيماري سنگ كليه از سال‌هاي گذشته در ميان شهروندان اين منطقه افزايش پيدا كرده است. وي با بيان اين نكته كه بيماري‌هاي پوستي و ريزش مو نيز از ديگر عوارض املاح و رسوب بالاي آب در منطقه است، گفت: شيوع اين بيماري‌ها نيز در اين منطقه و مناطق جنوبي تهران قابل انكار نيست. دكتر اعلايي با بيان اين نكته كه خود وي نيز به دليل استفاده از آب منطقه به بيماري سنگ كليه دچار شده است،‌ گفت:‌كمتر شدن املاح آب و اتصال فاضلاب خانه‌ها به فاضلاب شهري مي‌تواند كمك موثري در كاهش تعداد افراد مبتلا به اين بيماري‌ها داشته باشد. دكتر اعلايي‌نيا افزود: دولت مي‌تواند با توزيع دستگاه‌هاي تصفيه آب در محله و كم كردن هزينه آن در قبض آب به صورت اقساط جلوي شيوع بيشتر اين بيماري را بگيرد. گفته مي‌شود كه املاح آب حتي در كار پزشكان آزمايشگاه‌هاي جنوب شهر نيز دخالت كرده است و مسئولان آزمايشگاه‌ها از گرفتگي لوله‌هاي دستگاه‌هايي كه با آب سر و كار دارند كلافه شده‌اند. رسوب املاح در لوله‌هاي دستگاه‌هاي آزمايشگاهي هر از چند بار كار تحقيقاتي آنها رابه تعطيلي چند ساعته مي‌كشاند تا دستگاه‌ها تعمير و سرويس شوند. شهر تفاوت ها اينجا شهر بزرگ‌ترهاست، شهر پول‌هاي بزرگ و جيب‌هاي بزرگ‌تر، آرزوهاي بزرگ و حسرت‌هايي بزرگ‌تر،‌شهري با تفاوت‌هاي بزرگ و تبعيض‌هايي بزرگ‌تر! اينجا تهران است. يعني شهري كه همه چيزش نه با تمام ايران كه با تمام دنيا فرق دارد. مردمان اين شهر با همه دنيا فرق دارند. حتي آسمان اين شهر هم يكي است و يكي نيست. به آن قسمت از شهر كه دلش بخواهد مي‌بارد و اخم و تخمش را به آن قسمتي كه دلش نخواهد، مي‌بخشد. در آنجا كه بخواهد باز و خنك و لطيف است و جايي كه نخواهد تاريك و سياه و كثيف است! مردمان اين شهر در آن محله‌هايي كه فرودستان بساط زندگيشان را پهن كرده‌اند قبل از اينكه آفتاب فرصت بيدار شدن پيدا كند به اميد قوتي لايموت سر از خاك بر مي‌دارند و شبها خسته از همه چيز و با اميد فردايي بهتر از ديروز سر بر خاك مي‌گذارند و چند كيلومتر بالاتر مردماني فقط چند ساعت از روز بيدارند و در همان چند ساعت به اندازه عمر تمام آنهاي ديگر زندگي را تجربه مي‌كنند! اين نوع زندگي عادلانه است؟ «عدالت» حكم مي‌كند هر چيزي سر جاي خودش باشد. اينجا همه مردم به يك اندازه پول مي‌دهند اما به يك اندازه‌ آش (بخوانيد آب) نمي‌خورند، اين واقعا عدالت است؟ هر كه بامش بيش، كيفيت آب شربش بهتر شهروندان ساكن در مناطق جنوبي پايتخت اگر چه بيشترين سهم را در به ثمر رساندن انقلاب و پيش برد جنگ تحميلي داشتند اما سهم آنها از امكانات عادلانه شهري بسيار ناچيز است. حسين احمد پور،‌ عضو شورا ياري محله مينايي در منطقه 15 تهران مي‌گويد: ‌آب اين منطقه داراي رسوب بالايي است و ذرات معلق زيادي دارد. وي افزود:‌به دليل اينكه چاه‌هاي اين منطقه سطحي است آب منطقه يا چاه‌هاي فاضلاب مخلوط شده و وارد لوله‌هاي آب شرب مي‌شود و نوشيدن اين آب باعث بروز مشكلات عديده‌اي در اين باره شده است. وي با بيان اين نكته كه آب منطقه فشار كمي در تمام طول سال دارد، افزود:‌ ابتلا به بيماري‌هاي پوستي و كليوي كمترين عوارضي است كه شهروندان اين منطقه در اثر نوشيدن آب به آن مبتلا مي‌شوند. مجتبي نامني، عضو شواري ياري محله مسعوديه نيز با بيان اين نكته كه آب منطقه كيفيت مطلوبي ندارد، به خبرنگار تهران امروز گفت:‌ آب منطقه به گونه‌اي است كه اكثر هم محله اي‌ها مجبورند اين آب را قبل از استفاده بجوشانند. وي تصريح كرد: به دليل سطح زندگي پايين، اكثر اهالي محله قادر به تهيه آب معدني براي نوشيدن نيستند و ناچار از آب لوله كشي كه مملو از املاح و رسوبات است استفاده مي‌كنند. اين عضو شوراياري گفت:‌مشكلات اين مردم در فصل تابستان بيشتر مي‌شود چراكه كولرها بعد از مدتي جوابگو نيستند و در زمان تعمير كردن متوجه مي‌شويم كه اشكال اساسي از شوره‌هاي آبي است كه نمي‌گذارد موتور كولر به خوبي كار كند و هر ماه بايد براي تعمير كوره و شوره زدايي از آن مخارجي را متحمل شويم. منطقه 20 ناسالم‌ترين آب را دارد منطقه 20 تهران كه به عنوان شهر سالم از آن نام برده مي‌شود وضعيتي مشابه و شايد بدتر از ديگر مناطق جنوبي دارد. اين منطقه به دليل واقع شدن در جنوبي‌ترين نقطه تهران ميزبان فاضلاب‌هايي است كه از مناطق شمالي تهران به پايين سرازير مي‌شوند و به حكم طبيعت در اثر سطحي بودن چاه‌هاي آب فاضلاب‌ها با اين آب‌ها مخلوط مي‌شوند و براي استفاده به خانه‌هاي شهروندان مي‌روند. كيفيت پايين آب در اين منطقه باعث شده تا اكثر شهروندان به استفاده از دستگاه‌هاي تصفيه آب روي بياورند اين در حالي است كه به گفته كاظم افخم، دبير شوراياري محله عباس آباد،‌ با وجود وضوح آلودگي آب در اين منطقه و مشكلاتي كه شهروندان در استفاده از آب شرب دارند مراجع رسمي زير بار آلودگي آب اين منطقه نمي‌روند ولي پزشكان مستقر در اين محله از غير بهداشتي بودن و كيفيت پايين آب گله دارند. اسماعيل كاظمي نيز با انتقاد از وضعيت آب منطقه 20 به خبرنگار تهران امروز مي‌گويد: مسئولان وزارت بهداشت كه مدام از آلوده نبودن آب تهران حرف مي‌زنند براي يك بار هم كه شده از آب لوله‌كشي اين منطقه استفاده كنند آنوقت اگر دچار بيماري نشدند آنوقت ازكيفيت بالاي آب در اين منطقه صحبت كنند. وي تاكيد مي‌كند: اهالي اين منطقه با وجود كيفيت پايين آب همان آب‌هايي را پرداخت مي‌كنند كه اهالي مناطق شمال تهران پرداخت مي‌كنند.در حالي كه كيفيت آب آن مناطق با آب شهرري اصلا قابل مقايسه نيست. حرفها همه تكراري است، همان حرف‌هايي كه چند سالي است بدون كوچك‌ترين تغيير تكرار مي‌شود. آب سنگين است، املاح دارد و در ته ظروف ته نشين مي‌شود،‌طعم خوبي ندارد، تمام لباس‌ها بعد از شستن شوره مي‌زند و... و بعد هم آه وناله به دنبال كساني كه به وضع آب رسيدگي نمي‌كنند. آب جنوب تهران مشكلي ندارد با وجود اينكه اهالي جنوب تهران از كيفيت پايين آب ناراضي هستند، ‌مسئولان شركت آب و فاضلاب وجود اين مقدار املاح در آب را طبيعي مي‌دانند و معتقدند اين املاح و رسوبات مشكلي متوجه سلامت مردم نمي‌كند. يك كارشناس اداره بهداشت محيط مركز شرق تهران با بيان اين نكته كه اين لحظه هيچ‌كدام از املاح آب مناطق جنوبي تهران بيشتر از حد مطلوب نبوده، به خبرنگار تهران امروز گفت:‌ با اطمينان خاطر مي‌گويم كه شهروندان مي‌توانند با خيال راحت از آب شبكه شهري استفاده كنند و هيچ مشكلي متوجه آنها نيست. مهندس سعيد زهرايي در گفت و گو با خبرنگار تهران امروز تاكيد مي‌كند:‌ در تمام نمونه برداري‌هاي انجام شده در تمام مناطق تحت پوشش شبكه بهداشت شرق تهران هيچ آلودگي ميكروبي مشاهده نشده است و عدم وجود كلي فرم در آب (عامل باكتريايي)‌ نشان دهنده اين است كه هيچ عامل بيماري زايي در آب وجود ندارد و وقتي اين عوامل نباشد نشان دهنده اين است كه آب از نظر ميكروبي سالم است. وي درعين حال تصريح كرد:‌وجود بيماري‌هايي كليوي نه تنها مربوط به سنگيني و وجود املاح در آب منطقه نمي‌شود بلكه اين بيماري وابسته به شرايط فيزيولوژي افراد است. كارشناس اداره بهداشت محيط مركز شرق تهران افزود: كيفيت آب در خصوص پارامترهاي شيميايي از نظر وجود املاح مضر و ساير املاح مفيد مرتبا بررسي مي‌شود و در حال حاضر ميزان املاح و رسوبات آب موجود در مناطق در حد مجاز است . دكتر محمد باقر اسلاميان متخصص داخلي كه در منطقه 20 تهران مطب پزشكي دارد اما نظري بر خلاف مهندس زهرايي دارد. وي معتقد است وجود املاح در آب برخي نقاط دومين عامل ايجاد سنگ‌هاي كليوي بعد از مسائل‌ارثي و ژنتيكي است . وي در اين باره افزود:‌ وجود بيماري سنگ كليه به دليل وجود املاح در آب برخي نقاط شايع‌تر از ديگر نواحي است. اسلاميان تاكيد كرد:‌ املاح موجود در آب باعث حلاليت زياد ادرار و تغييراتي در ميزان منيزيم و سيترات مي‌شود كه از عوامل رسوب املاح در كليه و ايجاد سنگ به شمار مي‌رود. اين پزشك درباره پيشگيري از ايجاد سنگ كليه گفت: بهترين راه جلوگيري از بيماريهاي كليوي استفاده از آب ميوه، مراجعه به پزشك، جدي شمردن مسائل وراثت و ژنتيك و رعايت تغذيه مناسب و نوشيدن آب فراوان است. وي در عين حال افزود:‌ اما در مناطقي كه آب داراي مزه خوبي نيست و داراي املاح زيادي است، مردم تمايل كمتري به نوشيدن آب دارند و و مصرف كم آن باعث ايجاد سنگ كليه مي‌شود. داستان بي‌عدالتي داستان آب تهران فقط داستان آلودگي و كيفيت پايين آن نيست،‌داستان آب تهران داستان بي‌عدالتي‌ است كه سال هاست به شهروندان فرودست پايتخت تحميل مي‌شود و هيچ چاره‌اي براي آن انديشيده نشده است اگر چه آب «آب» است و مخلوط شدن چند درصد آب چاه با آب شرب هم كه فرقي نمي‌كند. بالاخره اگر اين آب را مردم جنوب شهر تهران نخورند كه نمي‌شود، «اسراف»است. ارائه همه خدمات شهري هم كه نمي‌شود به صورت يكسان براي همه شهروندان پايتخت نشين انجام شود. در اين ميان اما همه جنوب شهرنشينان از طعم آب و املاحي كه براي ديدنشان نياز به هيچ وسيله‌اي نيست، سال‌هاست كه مي‌نالند و صدايشان به جايي نمي‌رسد. البته ريش سفيداني كه سال‌هاي قبل‌تر تهران را به ياد دارند در اين مواقع مي‌گويند: اين آب، آب قديمي تهران نيست. تنها سوالي كه اين روزها ممكن است به ذهن هر يك از شهروندان جنوب شهر نشين بيايد اين است: نكند اين آب را فقط مردم مناطق تهران جنوب مي‌خورند؟