جمهوری اسلامی آذربایجان!

درحالی که جهان اسلام بخصوص کشورهای عربی درگیر اتفاقاتی هستند که 30 سال با صرف هزینه های گزاف از ایجاد آن جلوگیری کرده بودند، در کشورهای استقلال یافته از شوروی سابق تحرکات جدیدی را شاهد هستیم که نشان از حرکت سازمان یافته ای در این کشورها برای همان برنامه ای است که در سی سال گذشته در کشورهای عربی اجرا شده بود. تاریخچه: اسلام ستیزی در مناطق کشورهای شمالی ایران ریشه ای به درازای تاریخ دارد، آن زمان که این مناطق از ایران بزرگ جدا شد، روسیه تزاری سعی کرد تا با جو اختناق و فضای پلیسی که ایجاد می کند مردم را در وهله اول از پیوستگی با ایران و در مرحله دوم از پیوستگی با عامل مهم همبستگی شان که دین بود دور کند. اگرچه روسیه تزاری در این امر موفق نبود و همین مردم در جنگ های بعدی ایران و روسیه به کمک ایران آمدند، اما پس جدا شدن دائمی این کشورها از ایران و بخصوص پس از فضایی که شوروی سابق در این کشورها ایجاد کرد کم کم هویت دینی این مردم رو به کمرنگ شدن گذاشت تا جایی که به قول یکی از رهبران مسلمان آذربایجان، مراسم های مذهبی و تجمعاتی که به نوعی رنگ و بوی مذهبی داشت در زمان شوروی بصورت زیرزمینی و مخفی برگزار می شد، گرچه اکنون هم تا حدودی همین طور است! استقلال که رخ نداد! این وضعیت تا زمان سقوط شوروی و استقلال جمهوری های این کشور بزرگ ادامه داشت. اما با استقلال این کشورها امیدی تازه در این کشورها ایجاد شد تا بتوانند با آزادی به همبستگی از دست رفته مذهبی خود برسند. اما چند نکته این همبستگی را مخدوش و یا سخت می کرد؛ از سویی تغییر زبانی که در این کشورها ایجاد شده بود و رسم الخطی که از فارسی به روسی تغییر کرده بود. از سوی دیگر جوی ضدمذهبی که در این سال ها ایجاد شده بود جوانان و قالب جامعه را به سمتی سوق داده بود که خلاف آن حرکت کردن کمی سخت به نظر می آمد. با این حال مردم این کشورها به دنبال همبستگی از دست رفته ده ها ساله بودند و به سمت آن حرکت کردند. اینگونه بود که حجاب به این کشورها بازگشت، مدارس مذهبی ایجاد شد، احزاب اسلامی جان تازه ای گرفتند و مردم به به صورت تقریبی به همبستگی مذهبی مورد نظر خود دست می یافتند، با این حال رفتارهای دولتی در این کشورها بخصوص تشدید آن در این سال ها آغاز دوباره ضدیت با همان چیزی است که ضدیت با ان در طول 150 سال اخیر در جهان و بخصوص جهان اسلام نتیجه ای معکوس داده است. آیا ماجرا کلید خواهد خورد؟ آذربایجان در سال های اخیر شاهد تحولات ضداسلامی مختلفی بوده است و کشوری که پس از فروپاشی شوروی به عنوان یکی از مذهبی ترین کشورهای تازه استقلال یافته محسوب می شد حالا گاهی اذان که از مهمترین شعائر اسلامی است را ممنوع می کنند؛ گاهی مساجد را به عنوان اینکه بعضی از اسنادشان مشکل دارد، تخریب می کنند، گاهی رساله های مراجع را از مساجد و منازل جمع آوری می کنند و در آخرین این حرکت ها حجاب اسلامی را در مدارس ابتدائی و راهنمائی ممنوع کرده‌اند و دانش آموزان محجبه را بیش از یک ماه هست که به مدارس راه نمی دهند! و البته تمام این اتفاقات با موج مخالفت های مردمی و اعتراضات خیابانی همراه بوده است. این کار نه تنها شبیه بلکه همان پروژه ای است که صد سال پیش از این رضاخان و آتاتورک در منطقه اجرا کرده بودند.البته مبارزه با مذهب در این کشور، مثل آنچه که تاکنون در منطقه رخ داده تجربه های موفقیت آمیزی نبوده و احتمالا نخواهد بود. با این وجود آن طور كه سیر و روند وقایع درخصوص اتفاقات اخیر نشان می دهد، به نظر می رسد كه حاكمیت جمهوری آذربایجان، این بار گام را فراتر خواهد گذاشت و برای بارز نشدن آنچه در کشورهای عرب منطقه اتفاق افتاده است و سونامی بیداری اسلامی که می رود تا دیگر نقاط منطقه را در بر بگیرد، در این کشور اتفاق نیفتد و حکومت لائیک این کشور انقلاب اسلامی را تجربه نکند.