شمارش معکوس برای تخريب 570 هزار متر مربع از بافت تاريخی شيراز
توسعه طرح تجاري بينالحرمين، نفس بافت تاريخي شيراز را به شماره انداخته است. اين طرح که 16 سال پيش 7 هکتار از بافت تاريخي شيراز را با خاک يکسان کرد، اکنون ميرود که 57 هکتار ديگر از اين بافت ارزشمند را نابود کند. اما سوال اينجاست که با چه قيمتي 570 هزار متر مربع از بافت تاريخي شيراز تخريب ميشود؟
ميراث فرهنگي(CHN): شانزده سال از تخريب کامل 7 هکتار از بافت تاريخي شيراز که متشکل از 87 خانه تاريخي، مسجد و مدرسه تاريخي بود بدون ثبت مستندات مي گذرد که حال تصميم گرفته شده تحت عنوان همان پروژه بين الحرمين 57 هکتار ديگر بدون درنظر گرفتن آثار و بناهاي ارزشمند تاريخي تخريب شود و جايش را به پاساژهاي تجاري بيهويت دهد. به گزارش ؛ هنوز تخريب فاجعه بار هفتاد هزار متر مربع از با ارزشترين قسمتهاي بافت تاريخي شهر شيراز تحت عنوان پروژه بينالحرمين، از ياد دوستدارن ميراث فرهنگي نرفته که زمزمههايي از تخريب و نابودي پانصد و هفتاد هزار متر مربع ديگر از اين بافت با ارزش به گوش مي رسد. طرح بين الحرمين که در جهت به هم پيوستن حرم شاهچراغ(ع) به حرم سيدعلاالدين شکل گرفت، در واقع شامل حرم مطهر حضرت احمد بن موسي (ع) (شاهچراغ) ، حرم مطهر سيد علاء الدين حسين (آستانه) ، مسجد عتيق، حوزه علميه منصوريه و مسجد حضرتي ميشود.اولين طرح توسط پروفسور محمد منصور فلامکي تدوين و در آن تمام ضوابط تاريخي رعايت شده بود و هيچ آسيبي به بافت نميرسيد. اما در طرح استاد فلامکي، يک معبر زير زميني ، دو بافت را به هم متصل ميکرد و هيچ بناي تاريخي از بين نميرفت ،اما مسئولان شهري اين طرح را به علت نداشتن توجيه اقتصادي رد اقدام به تخريب بافتي کردند که حاصلي جز پاساژهاي تجاري نيمه کاري بي هويت نداشت. اين درحالي است که به گفته عليرضا گل گلي مدير طرح ملي مستند سازي خانه هاي ايراني و مديرعامل انجمن معماران قرار است طرح گسترش صحن حرم شاهچراغ (ع) که طبق اين طرح 57 هکتار از بافت تاريخي براي اجراي پروژه مورد نظر در دستور کار قرار گرفته است. گل گلي با تاکيد براينکه طي اين طرح قسمت زيادي از بافت تخريب کامل خواهد شد و از اين مجموعه تنها تک بنا باقي خواهد ماند ادامه داد:پيشبيني ما اين است، طي اين طرح حداقل 130 خانه تاريخي و تعداد بسيار زيادي مدرسه ،حمام و بناي تاريخي از بين ميرود. به عنوان نمونه مسجدو حمام توکلي با قدمت 400 ساله داخل آن طرح از بين ميرود. اين درحالي است بسياري از اطلاعات در بطن خود بافت تاريخي، در بدنهها ، معابر، واحدهاي همسايه، مراکز محلات و بازارچهها نهفته است. زماني که اين مراکز را تخريب ميکنيم، اين مفاهيم نيز از بين ميروند در حالي که هيچ نوع تحقيق ، پژوهش و مستندنگاري روي آنها انجام نشده است. گل گلي ماجراي تخريب 570 هزار متر مربع از بافت تاريخي شيرازرا در دهه ي اخير دخالتهاي مختلف خارج از حوزه ميراثي اين بافت دانست به طوري که در محلاتي چون بازارچه ي حاج رجب ويا حوض جارچي حضور خانه هاي تاريخي به تعداد انگشتان يک دست هم نمي رسد. وي از بين رفتن 87 خانه ي تاريخي و چندين حمام و مسجد با ارزش در پروژه ي بين الحرمين و پيامدهاي مخرب فرهنگي، ترافيکي و اجتماعي را عدم رسيدگي امنيتي و بي توجهي به بافت تاريخي دانست و گفت: هم اکنون مشاغلي چون کتيبه دزدي و ارسي دزدي را در اين محلات باب شده است و هويت شهر را روز به روز کمرنگ تر مي سازد به طوري که با حذف نگرش اقتصاد مابانه و تصميمات نا بهنگام که صدها هزار بار از هر نوع بلاياي طبيعي مخرب ترهستند مي توان به حمايت و هدايت از اين بستر تمدن ساز بشري پرداخت.