راههایی برای نجات زمین

مهر: استفاده از سخت افزارهای رایانه ای کم مصرف و دوستدار محیط زیست می تواند سالانه موجب کاهش هزینه های سبد خرید خانواده و کاهش قبض برق شود به همین منظور خبرگزاری مهر در گزارشی به ارائه روشها و معرفی کم مصرف ترین و زیستی ترین محصولات فناوری می پردازد. زمانی که یک ماشین لباسشویی یا یخچال خریداری می کنید یکی از اولین اطلاعاتی که یک فروشنده خوب به شما ارائه می کند بازده انرژی محصول است. اما این اتفاق زمانی که رایانه می خرید به دو دلیل رخ نمی دهد: اول باوجود اینکه درحال حاضر برچسبها و استانداردهایی کم و بیش اکولوژیک برای رایانه ها وجود دارد اما این استانداردها توسط مردم شناخته شده نیستند. دوم مصرف انرژی یک رایانه همانند مصرف یک وسیله الکترونیکی بزرگ خانگی مثل یخچال اثرات خود را بر روی قبض برق نشان نمی دهد. این درحالی است که همانند هر وسیله الکترونیکی دیگری هنگام خرید یک رایانه علاوه بر توجه به مسائل کیفی همانند قدرت، حافظه، سرعت و بی شک قیمت، باید به این مسئله فکر کرد که در درجه اول رایانه، کم مصرف و در درجه دوم سازگارپذیر زیستی باشد و از مواد سمی ساخته نشده باشد. عرضه این اطلاعات توسط کارخانه تولیدکننده یک رایانه همانند یک گیلاس کوچک بر روی کیک بوده و بر زیبایی دستگاه می افزاید و می تواند نشان دهد این محصول کم مصرف است، از مواد قابل بازیافت و قابل برگشت به چرخه حیات ساخته شده و در زمان تولید آن حداقل میزان دی اکسید کربن در اتمسفر رها شده است. کم مصرفها مصرف انرژی رایانه های متصل به چاپگر می تواند به 350 تا 400 وات ساعت در سال برسد اما روشی برای رساندن این مصرف به 40 کیلووات ساعت وجود دارد. درحال حاضر در کشورهای عضو اتحادیه اروپا و آمریکا برچسبهایی بر روی محصولات رایانه ای نصب می شود که مصرف انرژی آنها را نشان می دهد. در اروپا این محصولات با "ستاره انرژی" و در آمریکا با "برچسب ویژه محصولات الکترونیکی ویژه ادارات" نشان گذاری می شوند. این نشانه ها بازده مصرف انرژی رایانه ها و سایر سخت افزارهای وابسته به فناوری اطلاعات را نشان می دهند. به طوریکه با انتخاب دستگاههای شرکتی که برچسب انرژی آنها بازده بالای مصرف را نشان دهد می توان در سال به صرفه جویی های قابل توجهی رسید. برای مثال با انتخاب مناسب محصول و هزینه 10 سنت یورو در کیلووات ساعت، حداقل برای یک رایانه + چاپگر می توان 150 تا 200 یورو در سال صرفه جویی کرد. مانیتور و رایانه های صفر وات عجیب اما واقعی است: مانیتورها و نمایشگرهای رایانه ها حتی اگر خاموش باشند (اما به پریز برق وصل باشند) نیز می توانند بین 1 تا 6 وات انرژی مصرف کنند. حدود دو سال قبل اولین نمایشگرهایی که حتی در حالت آماده به کار نیز صفر وات انرژی مصرف می کردند وارد بازار شدند. این نمایشگرها مدلهای سری ScenicView محصول شرکت "فوجیستو زیمنس" بودند. در این دستگاهها حتی در حالت "استراحت" نیز منبع انرژی کاملا قطع می شود. زمانی که کاربر قصد استفاده از دستگاه را دارد با حرکت دادن ماوس یا فشار دادن یک کلید صفحه کلید، رایانه یک پالس الکتریکی و یک سیگنال ویدیویی را به نمایشگر ارسال می کند. به این ترتیب بلافاصله جریان برق وصل شده و مانیتور از حالت آماده به کار خارج می شود. برپایه تحقیقاتی که موسسه فدرال تحقیقات و تست مواد در آلمان انجام داده است، استفاده از دستگاههای الکتریکی که در حالت آماده به کار به طور کامل خاموش می شوند به کاربر اجازه می دهد که حدود 35 تراوات ساعت صرفه جویی انرژی داشته باشد. همچنین نتایج تحقیقات اخیر بر روی هزار و 300 شهروند اروپایی نشان می دهد که دستگاههای متصل به پریز برق شهری که خاموش و یا درحالت خارج از استفاده هستند، 11 درصد از تمام برق یک خانه را مصرف می کنند و 50 تا 60 یورو در سال به سبد خرید خانواده می افزایند. یک دستور العمل اتحادیه اروپا تعیین کرده است که از ژانویه 2011 مصرف انرژی لوازم خانگی در حالت آماده به کار حداکثر باید 1 وات باشد. در سال 2013 محدودیتهای اروپا افزایش یافته و تنها دستگاههایی به این بازار راه می یابند که درحالت آماده به کار نیز کاملا خاموش شوند. بر روی سایت "صلح سبز" (Greenpeace) آمده است که از 6 هزار محصول الکترونیکی که در کشورهای مختلف اروپایی به فروش می رسند، یک سوم از آنها به ضوابط مربوط به مصرف انرژی در حالت "آماده به کار" احترام نمی گذارند. روشن نگه داشتن رایانه در مدت 24 ساعت شبانه روز می تواند 130 یورو در سال هزینه داشته باشد. در راستای کاهش مصرف انرژی، شرکت فوجیستو زیمنس خط تولید دیگری با عنوان "رایانه صفر وات" (Zero watt PC) را راه اندازی کرد. این رایانه ها مصرف انرژی را در "فاز توقف" حذف می کنند. در تکامل این خط تولید، مدلهای جدید Esprimo Zero Watt سری 900 وارد شدند که قادرند آلودگیهای صوتی را هم حذف کنند. همچنین رایانه های سری "لایف بوک" به ویژه Lifebook P701 و Lifebook S751 مجهز به آداپتورهای AC صفر واتی هستند که وقتی سیستم خاموش باشد انرژی مصرف نمی کنند. روش دیگر کاهش مصرف انرژی رایانه ها استفاده از سیم رابطهای هوشمندی است که پس از یک وقفه کوتاه در زمانی که دستگاه در حالت آماده به کار قرار دارد به طور خودکار جریان برق را قطع می کنند. اپل یکی از شرکتهایی است که در سالهای گذشته به دلیل عدم توجه لازم به پارامترهای اکولوژیکی در ساخت محصولات خود با انجمن جهانی "صلح سبز" منازعات بسیاری داشته است. اما شرکت استیو جابز به تازگی محصولات زیستی جدیدی را عرضه کرده است که امیدوارانه به نظر می رسند. برای مثال مدلهای جدید رایانه های "مک مینی" مجهز به شارژرهایی هستند که مصرف آنها از 110 وات به 85 وات کاهش یافته است. سایت اپل توضیح می دهد که در این شارژر یکپارچه، روکش پلاستیکی حذف شده و وزن و تعداد سیمها کاهش یافته است. زمانی که این شارژر غیرفعال است به طور کلی کمتر از 10 وات انرژی مصرف می کند و گواهینامه ستاره انرژی آن در اتحادیه اروپا 5 است. انتقادات وارد به تولید کنندگان رایانه انتقاد سخت "صلح سبز" به شرکتهای تولیدکننده رایانه در استفاده از مواد سمی به ویژه BFR و "پی. وی. سی" در محصولات این شرکتها است. در این مورد نیز اپل که پیش از این با انتقادات شدید "صلح سبز" مواجه بود اکنون با قرار گرفتن در مسیر درستی به دنبال حذف "پی. وی. سی" و BFR از کیتهای مدارات مجتمع، سیمهای داخلی و سایر بخشهای مدلهای "مک مینی" است. شرکت ژاپنی سونی نیز به سری نوت بوکهای Vaio W خود یک مدل دوستدار محیط زیست را اضافه کرده است. این مدل از مواد پلاستیکی بازیافتی و یک نمایشگر بدون جیوه ساخته شده است. تقریبا 80 درصد از بخشهای پلاستیکی این "وایو" از مواد بازیافت شده به ویژه از لاستیک و پلی کربنات گرفته شده از CD ها و DVD های قدیمی ساخته شده اند. شرکت فوجیستو نیز اولین ماوس بدون بخشهای پلاستیکی را که از مواد Arbform و Biograde ساخته شده است با عنوان M440 ECO عرضه کرد. این مواد نوآورانه کاملا سازگارپذیر زیستی، تجزیه پذیر و قابل بازیافت هستند. این شرکت سال گذشته نیز اولین صفحه کلیدی را که 45 درصد از بخشهای پلاستیکی آن با این مواد نوآورانه جایگزین شده بودند به بازار عرضه کرد. شرکت تایوانی "ایسوس" نیز تاکنون تلاشهای بسیاری را برای استفاده از فناوریهای نوآورانه دوستدار محیط زیست انجام داده است. برای مثال، این شرکت یک رایانه قابل حمل با عنوان U Bamboo را عرضه کرد. این رایانه در حال حاضر در نسخه U53JC در دسترس است. "کیس" این محصول کاملا از ساقه "خیزران" ساخته شده است. به نظر می رسد که خیزران یک جایگزین مناسب برای پلاستیک باشد. این چوب، مقاومت و خاصیت ارتجاعی بالایی دارد و می تواند وزنهای زیاد را تحمل کند. توشیبا نیز در پی مقررات جدید اروپا سرب، جیوه، کادمیم، کروم و سایر مواد خطرناک را از سال 2005 از محصولات خود حذف کرد. یکی از بهترین و جدیدترین نمونه های این سیاست توسعه پذیر زیستی، رایانه قابل حمل Portégé R700 است که با احترام به استاندارد مصرف انرژی توانسته است ستاره انرژی 5.0 را به دست آورد. نمایشگر این رایانه بدون جیوه است و یک نرم افزار از پیش نصب شده به کاربر اجازه می دهد که مصرف انرژی را در این محصول کنترل کند.