انتخاب اول گردشگران ايرانی در نوروز 90

ميراث فرهنگي: در تعطيلات نوروز 90،‌ مردم با وجود افزايش هزينه‌ها،‌ سفر كردند اما تورهاي خارجي بر تورهاي داخلي ترجيح داده شد و اين امر ناشي از تفاوت كم قيمت تورها و تفاوت بسيار امكانات رفاهي مقاصد داخلي و خارجي است. اين وضعيت از جهات بسياري از جمله اقتصادي و فرهنگي قابل بررسي بوده و بااهميت است. فرودگاه امام، روزهای شلوغی را در نوروز 90 پشت سر گذاشت نوروز همواره با سفر همراه بوده و مردم از اين فرصت استفاده مي‌كنند و به سفرهاي كوتاه و طولاني به مقاصد دور و نزديك مي‌پردازند هر چند اين زمان قيمت سفر به طور طبيعي افزايش مي‌يابد. اما اين افزايش قيمت به دليل اجراي طرح‌هاي جديد اقتصادي در نوروز 90،‌ تفاوت چشمگيري با سال‌هاي پيش يافت و به دنبال آن امكان پيش‌بيني استقبال مردم از سفرهاي شخصي،‌ تورهاي داخلي و تورهاي خارجي ميسر نبود. از ميان مقاصد داخلي و خارجي كدام با استقبال بيشتري مواجه شد؟ مصطفي شفيعي شكيب مدير عضو انجمن دفاتر خدمات مسافرتي ايران در اين باره گفت: «قطعاً تفاوت بوده،‌اگر توريسم انبوه يا خيل عظيم مسافران هميشگي را در نظر بگيريم،‌ سفر به كشورهاي خارجي با تعداد بيشتري برگزار شده است. توريست انبوه،‌خودساز يا خود سفركن،‌ كشورهايي مانند تركيه،‌ مالزي و مقاصدي از اين قبيل را ترجيح داده كه يا ويزا نمي‌خواهند و يا آسان ويزا مي‌دهند. و از سوي ديگر آن مقاصد نيز امكانات بهتري براي مسافر قائل شده‌اند.» شفيعي به عنوان نمونه به قيمت هتل اشاره كرد: «در كشور ديگر هزينه هتل 5 ستاره شبي 80 تا 100 دلار بوده و اينجا هزينه هتل 5 ستاره كه معادل هتل 2 ستاره كشورهاي ديگر است، شبي 100 تا 150 دلار بود. دفتر ما با برخي هتل‌ها قرارداد دارد و در آن قيد شده كه قيمت شامل تعطيلات نوروز نمي‌شود. در اين روزها قيمت تمام هتل‌ها افزايش پيدا كرد و از طرف ديگر رزرو نمي‌كردند. ما نتوانستيم براي تورهايمان هتل رزرو كنيم چون به صورت حضوري كار مي‌كردند. در شهرهاي اصفهان،‌ يزد و شيراز تنها يك هتل آن هم براي 3 شب رزرو كرد و مابقي حاضر نشدند.» وي به گزارشي كه از رسانه ملي پخش شد،‌اشاره كرد: «گزارشي يك طرفه از تلويزيون پخش شد كه معتقد بود آژانس‌ها قيمت‌ها را بالا بردند تا مردم را تشويق به سفر به خارج از كشور كنند در حالي كه چنين نيست. ما قيمت را براساس هزينه‌هاي سفر تعيين مي‌كنيم؛‌ 50درصد هزينه يك سفر مربوط به هتل است كه در اين ايام افزايش قيمت داشتند. بخشي مربوط به حمل و نقل مي‌شود؛ اتوبوسي كه پيش از اين حدود 290 هزار تومان بود الان با كمتر از 400هزار تومان كار نمي‌كرد و اين در صورتي بود كه حاضر به كار مي‌شد. زيرا رانندگان حاضر نبودند با يك تور 4،‌5 روزه باشند و ترجيح مي‌دادند در ترمينال‌ها جايه‌جايي روزانه بين شهري داشته باشند.» شفيعي شكيب ادامه داد: «به همين دليل در برخي موارد قيمت تورهاي داخلي 15درصد بيش از قيمت تورهاي خارجي تمام مي‌شد و بايد امكانات و برنامه‌هاي مقاصد خارجي را نيز به اين تفاوت قيمت اضافه كرد. اگر به ايروان سفر كرده باشيد مي‌دانيد با يك گشت حداكثر يك روزه،‌ ديگر جايي براي ديدن باقي نمي‌ماند اما آنها فهيمده‌اند كه مي‌توانند از قِبل ايرانيان پول دربياورند و برنامه‌هاي ديگر طراحي كرده‌اند. مردم در كنار ساير موارد به شادي نياز دارند و در سفر به دنبال شادي هستند به همين دليل شاهد سفرهاي انبوهي هستيم كه ارز از مملكت خارج مي‌كند.» شفيعي شكيب همچنين معتقد است افزايش قيمت خدمات هتل و حمل و نقل عمومي بين شهري عاملي است تا مردم با وجود قيمت سوخت،‌ ترجيح مي‌دهند با وسيله شخصي سفر كرده و در مقصد چادر بزنند و خود خوراك بپزند. وي سپس ادامه داد: «در هر شهري تعداد چادرهاي به مراتب بيشتر از اتاق‌هاي اشغالي هتل‌ها بود. چرا اين طور مي‌شود؟ در حالي كه مي‌توان هماهنگ كرد تا مردم محلي اتاق يا خانه‌ي خود را اجاره بدهند. يا مي‌توان براي اين گونه تعطيلات بسته‌هاي سفر طراحي كرد، كه مستلزم كار كارشناسان البته با تجربه و آگاه است تا پس از بررسي،‌ بسته‌هايي با كف و سقف معين تهيه كنند.» عضو انجمن صنفي دفاتر خدمات مسافرتي متذكر شد: «با تهيه بسته‌هاي سفر امكان كار دفاتر خدمات مسافرتي كوچك نيز فراهم شده و فعاليت تنها منحصر به امور انحصاري و منوپل نمي‌شود.» وي ادامه داد: «اين كار سال 73 در تهران انجام شد،‌ اتوبوس‌هاي واحدگشت با قيمت مناسب در اختيار قرار مي‌گرفت و موزه‌ها تخفيف قابل ملاحظه‌اي مي‌دادند و در نتيجه مردم نيز استقبال مي‌كردند.» شفيعي شكيب همچنين معتقد است: «بايستي براي مردم جا بيافتد كه سفر با تور چه مزايايي به دنبال دارد. اگر مردم بدانند سفر با تور ايمن‌تر و ارزان‌تر تمام خواهد شد و نيز بدانند كه راهنماي گردشگري اطلاعات بسياري در اختيارشان مي‌گذارد،‌ سفر با تور را ترجيح خواهند داد. اما اين مستلزم فرهنگ‌سازي است و فرهنگ‌سازي كار سازمان متولي و رسانه‌ها است.» وي در پايان در پاسخ به اين مورد كه مردم فقط به دليل گراني تورهاي داخلي، از اين سفرها صرف نظر مي‌كنند، خاطر نشان ساخت: «اگر چنين است و مردم تنها به خاطر قيمت،‌ اين روند را در پيش مي‌گيرند پس بايد بررسي كرد كه چرا قيمت تورهاي داخلي بالا بوده و مسئول كيست؟» ايرج اخوان عضو هيئت مديره انجمن صنفي دفاتر خدمات مسافرتي در زمينه تورهاي نوروزي داخلي و خارجي سال جاري گفت: «حدود 10درصد هر دو مورد افت داشته اما مي‌توان گفت تورهاي خارجي نسبت به تورهاي داخلي با استقبال بيشتري مواجه بوده زيرا در خارج از ايران مي‌دانند با چه ترفندهاي اقتصادي صحيحي مردم بيشتري را جذب كنند. چيزي كه در ايران راجع به آن فكر هم نمي‌شود. علاوه بر آن قيمت تورهاي داخلي خيلي به تورهاي خارجي نزديك بود.» اخوان ترافيك و تردد جاده‌اي را شاهدي بر سفرهاي نوروزي دانست و گفت: «مردم سفر رفتند، اما سفر با وسيله شخصي را ترجيح دادند.» وي در پاسخ به اين مورد كه سفرهاي شخصي ناشي از عدم فرهنگ‌سازي و عدم اطلاع مردم از مزاياي سفر با تور است،‌ گفت: «مردم از مزاياي سفر با تور اطلاع ندارند و اين وظيفه رسانه‌هاست كه مردم را آگاه كنند. نوروز امسال سفري 4 روزه به اصفهان بود كه خودم همراهشان بودم. در نهايت همسفران مي‌گفتند ما حدود 20 سال است كه به اصفهان مي‌رويم اما تا به حال اين اطلاعات را از مسجد امام و ميدان نقش جهان نداشتيم و قطعاً‌ از اين به بعد با تور سفر مي‌كنيم.» سفرهاي نوروزي از آنجا كه تعداد زيادي از مردم را شامل مي‌شود از جهات بسياري قابل بررسي بوده و با اهميت است. يكي از موارد قابل بررسي ميزان استقبال مردم از تورها خارجي و داخلي و يا سفرهاي شخصي است تا كيفيت و كميت چرخش اقتصادي و روحيات و نيازهاي مردم نيز تشخيص داده شود.